Ο Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης στην Αγγλία, είναι εκ των κορυφαίων Ορθόδοξων θεολόγων της εποχής μας κι ο πλέον γνωστός στην Ευρώπη.
Πριν λίγες μέρες βρέθηκε στη Βοστώνη για μία διάλεξη αναφορικά με την ιερότητα του ανθρώπινου προσώπου και την εμπορία ανθρώπων.
Με προθυμία παραχώρησε συνέντευξη στον «Εθνικό Κήρυκα» στην οποία απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις που του ετέθησαν για ουσιαστικά και σοβαρά θεολογικά και εκκλησιολογικά θέματα, όπως λόγου χάρη για τη θέση της γυναίκας στην Εκκλησία.
Τη χειροτονία των Διακονισσών στην πρωταρχική παράδοση της Εκκλησίας, το θέμα της Ορθόδοξης Διασποράς, τη σύγκληση της Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας το 2016.
Τους αδειανούς ναούς σήμερα κι αν απέτυχε ο Χριστιανισμός και άλλα.
Ο καθηγητής Κάλλιστος Γουέαρ ήταν προσκεκλημένος του Οργανισμού «Το Οραμα της Αγίας Αικατερίνης», στην οποία ηγείται η πρεσβυτέρα Κυριακή Φιτζέραλντ και ο οποίος προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τον ρόλο και την παρουσία των γυναικών στην Εκκλησία.
Ο Μητροπολίτης Κάλλιστος ξεκίνησε λέγοντας πως «αισθάνομαι πολύ θετικά για τον Οργανισμό «Το Οραμα της Αγίας Αικατερίνης» και τόνισε πως «είναι σπουδαίο να συζητήσουμε τον ρόλο των γυναικών στην Εκκλησία».
Ο καθηγητής Κάλλιστος Γουέαρ είπε πως «είναι ένα ευρύ αίσθημα των Ορθόδοξων γυναικών πως τα χαρίσματά τους δεν χρησιμοποιούνται επαρκώς και οφείλουμε να το προσεγγίσουμε το θέμα είτε είμαστε κληρικοί, είτε λαϊκοί. Δεν νομίζω πως υπάρχουν εύκολες απαντήσεις, αλλά σίγουρα αυτό είναι ένα σοβαρό θέμα το οποίο απασχολεί την Ορθοδοξία σήμερα».
Οταν τον ρωτήσαμε εάν θα μπορούσε να αναβιώσει ο θεσμός των Διακονισσών, είπε πως «ο θεσμός των Διακονισσών δεν καταργήθηκε ποτέ επίσημα, απλώς ατόνησε.
Στην πρωταρχική Εκκλησία οι Διακόνισσες χρησιμοποιούντο βασικά στο βάπτισμα των ενηλίκων γυναικών, αλλά όταν καθιερώθηκε ο νηπιοβαπτισμός ο ρόλος τους ατόνησε. Εάν αναβιώσει ο θεσμός των Διακονισσών σήμερα μπορούμε να δούμε τα πράγματα κάπως διαφορετικά από ό,τι ήταν στην αρχαία Εκκλησία» και τόνισε πως «πρέπει να δούμε διεξοδικά τον θεσμό του Διακονικού ανδρών και γυναικών».
Στην επισήμανση ότι ο καθηγητής Ευάγγελος Θεοδώρου στο βιβλίο του κάνει λόγο για χειροτονία των Διακονισσών η οποία τελείτο εντός του Ιερού Βήματος, ο Μητροπολίτης Κάλλιστος είπε ότι «το βιβλίο του καθηγητή Ευαγγέλου Θεοδώρου εξακολουθεί να ισχύει και συμφωνώ με την θέση του ότι οι Διακόνισσες στην Ανατολή σε κάποια μέρη της χειροτονούντο μέσα στο Ιερό Βήμα και πως η ευχή που χρησιμοποιείτο ήταν η ίδια με την ευχή της χειροτονίας των Διακόνων. Αυτό φανερώνει ότι οι Διακόνισσες πραγματικά ήταν θεσμός χειροτονίας στην Εκκλησία, ίσως όχι στη Δύση. Ωστόσο δεν φαίνεται ότι συμμετείχαν στην Ευχαριστία με τον τρόπο που συμμετείχαν οι Διάκονοι. Οι Διακόνισσες βοηθούσαν στο βάπτισμα, επισκέπτονταν τις γυναίκες στα σπίτια τους και ίσως ακόμα να κόμιζαν τη Θεία Κοινωνία στις άρρωστες γυναίκες αλλά δεν το γνωρίζω αυτό. Δεν έχω βρει τεκμήρια πως οι Διακόνισσες έδιναν Θεία Κοινωνία κατά τη Θεία Λειτουργία».
Στην ερώτηση αν σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε σύγκρουση θρησκειών κι όχι μόνο πολιτισμών, ο Μητροπολίτης Κάλλιστος είπε πως «είναι ξεκάθαρο πως σήμερα ζούμε σε μία Παγκόσμια Κοινότητα και ως εκ τούτου γεγονότα που συμβαίνουν σε όλα τα μέρη του κόσμου μας επηρεάζουν. Δεν μπορούμε να παραβλέψουμε αυτά που συμβαίνουν με τις διάφορες συγκρούσεις και δεν μπορούμε ως Χριστιανοί να περιοριστούμε στον δικό μας Χριστιανικό Κόσμο. Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχει μία μεγάλη αναβίωση του Ισλάμ και φυσικά δεν επιθυμώ να γίνουμε πολέμιοι μεταξύ μας, αλλά πρέπει να προβληματιστούμε για την ανάπτυξη των μη Χριστιανικών θρησκειών».
Σχετικά με την προετοιμαζόμενη για το έτος 2016 Μεγάλη Σύνοδο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είπε πως «βεβαίως ελπίζω πως θα συγκληθεί του χρόνου. Συζητείται από την αρχή του 20ού αιώνα, κι έχει αναβληθεί επανειλημμένως».
Τόνισε πως «θα επιθυμούσα όμως να προσθέσω το εξής, να μην περιμένουμε να επιλύσει όλα τα προβλήματα. Ελπίζω να καθιερώσει τη διαδικασία για τη σύγκληση περαιτέρω συνεδριάσεων στο μέλλον. Πως θα οριστούν πανορθόδοξες επιτροπές οι οποίες θα συζητήσουν επί μέρους θέματα. Οπότε βλέπω τη Σύνοδο που θα γίνει του χρόνου ως την αρχή κι όχι ως το τέλος».
Οταν τον ρωτήσαμε αν έχει κάποιες σκέψεις γύρω από τη θεματολογία της Μεγάλης Συνόδου, είπε «ναι, για μένα υπάρχουν δύο κορυφαία σπουδαία πράγματα τα οποία οφείλουν να συζητηθούν αλλά δεν ξέρω μέχρι ποίου σημείου μπορούν να φτάσουν. Το πρώτο είναι η οργάνωση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Δυτικό Κόσμο, στην Αμερική, στην Ευρώπη και την Αυστραλία. Ολοι γνωρίζουμε το πρόβλημα της ύπαρξης πολλαπλών δικαιοδοσιών και πολλαπλότητας Ορθόδοξων Αρχιεπισκόπων στη Νέα Υόρκη. Η αυθεντική παράδοση της Εκκλησίας είναι να υπάρχει ένας Επίσκοπος σε κάθε πόλη. Η Μεγάλη Σύνοδος θα πρέπει να το δει το θέμα. Δεν ξέρω αν μπορεί να καταλήξει σε λύση».Το δεύτερο θέμα οφείλει να είναι της Χριστιανικής Ενότητας και της σχέσης μας με τους μη Ορθόδοξους Χριστιανούς. Εχουμε ένα ευρύ φάσμα διαφοροποιήσεων και συγκεκριμένα σε μερικά μέρη της Ορθοδοξίας Ρωμαιοκαθολικοί προσήλυτοι γίνονται δεκτοί μόνο με Ομολογία Πίστεως και χωρίς Χρίσμα. Σε άλλα μέρη αναβαπτίζονται. Πρέπει να εργασθούμε σκληρά για την υιοθέτηση μιας κοινής θέσης».
Αναφορικά με το αν έχει ενημερωθεί το Λαϊκό Σώμα της Εκκλησίας για τα προετοιμαζόμενα θέματα της Μεγάλης Συνόδου το 2016, είπε, «συμφωνώ πως ο λαός πρέπει να ενημερωθεί» και συμπλήρωσε πως «πρέπει να καταβάλλουμε μία πραγματική προσπάθεια ώστε να καταλάβουν οι άνθρωποι τι γίνεται και να αισθανθούν ότι συμμετέχουν».
Στην ερώτηση, πού είναι ο Θεός, ο καθηγητής Κάλλιστος Γουέαρ, απάντησε, πως «ο Θεός είναι πέρα από την δική μας κατανόηση, αλλά συνάμα είναι και πολύ κοντά μας» και συμπλήρωσε πως «εάν θέλουμε να καταλάβουμε Ποίος και Τι είναι ο Θεός ας δούμε πρώτα τον Ιησού Χριστό και διά του Χριστού μπορούμε να πλησιάσουμε τον Θεό Πατέρα και το Αγιο Πνεύμα, αλλά το πρώτο πράγμα που προέχει είναι η προσωπική μας σχέση με τον Ιησού Χριστό».
Οταν τον ρωτήσαμε αν ο Θεός έχει λόγο ύπαρξης χωρίς τη Δημιουργία Του και χωρίς εμάς τους ανθρώπους, είπε, πως «ο Θεός είναι τελείως ελεύθερος. Δεν είχε ανάγκη να δημιουργήσει τον Κόσμο, οπότε σίγουρα μπορούσε να υπάρξει χωρίς εμάς τους ανθρώπους και χωρίς τον Κόσμο, τη Δημιουργία. Από το άλλο μέρος, ο Θεός είναι αγάπη, ήθελε να μοιραστεί την αγάπη Του με άλλους γι’ αυτό και δημιούργησε τον Κόσμο ώστε να υπάρχει μία αμοιβαία αγάπη».
Στη συνέχεια, η συνομιλία μας στράφηκε στη Θεολογία της δημιουργίας του ανθρώπου με έμφαση στη γνώριμη φράση «κατ’ εικόνα». Στην ερώτηση αν ο άνθρωπος έχει πλασθεί κατ’ εικόνα και ομοίωση του Θεού Πατρός μόνο ή κατ’ εικόνα και ομοίωση της Αγίας Τριάδος, ο καθηγητής Κάλλιστος είπε πως «υπάρχουν δύο τρόποι για να κατανοήσουμε το ‘κατ’ εικόνα’. Ο πρώτος είναι ότι έχουμε πλασθεί κατ’ εικόνα του Χριστού ο Οποίος είναι ο Λόγος οπότε εμείς οι άνθρωποι είμαστε ‘λογικοί’, έχομε κρίση, έχομε κατανόηση των όντων. Αλλά επίσης υπάρχει και η άποψη πως έχομε πλαστεί κατ’ εικόνα της Τριάδος και άρα όπως η Τριάδα έχει αμοιβαία αγάπη, έτσι κι εμείς οι άνθρωποι έχουν πλασθεί για να έχομε αμοιβαία αγάπη». Πρόσθεσε πως «οι δύο αυτές αντιληπτικές δεν αλληλοσυγκρούονται, μπορούμε να εκλάβουμε και τις δύο».
Σχετικά με το «εάν σας ερωτούσαμε να μας λέγατε, Σεβασμιότατε, μέσα σε μία φράση, ποιο είναι το μήνυμα του Χριστού σήμερα για τον κόσμο στην Ευρώπη, στην Αμερική, παντού εν πάση περιπτώσει, τι θα λέγατε;» ο καθηγητής Κάλλιστος Γουέαρ απάντησε, πως «το βασικό μήνυμα του Χριστού είναι ότι μας αγαπά ο Θεός και μάλιστα τόσο πολύ που έλαβε ανθρώπινη σάρκα γενόμενος άνθρωπος, υπέφερε και πέθανε για μας πάνω στον σταυρό και αναστήθηκε εκ νεκρών» και συμπλήρωσε πως «ο καθένας από εμάς μετρά πολύ, κανείς δεν είναι χωρίς αξία. Ο Θεός μας τιμά και αγαπά όλους μας».
Οταν τον ρωτήσαμε γιατί νομίζετε ότι οι ναοί έχουν ερημώσει σήμερα στην Ευρώπη, εδώ στις Ηνωμένες Πολιτείες, έχει αποτύχει ο Χριστιανισμός; είπε πως «δεν νομίζω πως ο Χριστιανισμός έχει αποτύχει. Σίγουρα στην Ευρώπη και στη Βόρειο Αμερική οι Εκκλησίες έχουν πρόβλημα, αλλά αν δείτε αλλού, ας πούμε στη Βόρεια Αφρική, ο Χριστιανισμός είναι πολύ δυνατός εκεί». Πρόσθεσε πως «ο Χριστός επίσης μας προειδοποίησε πως πριν από τη Δευτέρα Παρουσία θα υπάρξει μεγάλη αποστασία, οι άνθρωποι θα απομακρυνθούν».
Στην ερώτηση αν είμαστε στις έσχατες μέρες της Δευτέρας Παρουσίας, απάντησε «δεν γνωρίζουμε πότε θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία, αλλά πρέπει να είμαστε έτοιμοι πνευματικώς».