Πρωτοπρεσβυτέρου π. Γεωργίου Μεταλληνού
Ομοτίμου Καθηγητού της Θεολογικής Σχολής Ε.Μ.Π.
«Ο διάλογος Ορθοδοξίας και Ελληνισμού στη Νέα Εποχή» (2001) (mp3)
Στην ομιλία αυτή, που διοργανώθηκε από τη Χριστιανική Φοιτητική Ένωση Θεσσαλονίκης στο μέγα αμφιθέατρο της Ιατρικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, την Τετάρτη, 14 Νοεμβρίου 2001, ο έγκριτος και ανά την Ορθδοοξία αναγνωρισμένος εκκλησιαστικός ιστορικός και συγγραφεύς π. Γεώργιος Μεταλληνός, πραγματεύεται το θέμα της «ασυγχύτου και αδιαιρέτου» – όπως είπε – ενώσεως Ορθοδοξίας και Ελληνισμού, ουσιαστικώς ανατέμνοντας τη δομή της ίδιας της Ρωμηοσύνης, σε αντιπαράθεση προς τη σύγχρονη παγκοσμιοποίηση.
Στο πρώτο μέρος της ομιλίας, ο π.Γεώργιος παρουσιάζει και αναλύει, με πυκνές αναφορές στις πηγές της γραμματείας και της ιστορίας, όλα εκείνα τα διαχρονικής αξίας στοιχεία του Ελληνισμού, τις «αυτοεκφράσεις της ελληνικότητος στην ιστορία», τα οποία η Ορθοδοξία προσέλαβε και ενέδυσε με το άκτιστο, προσδίδοντάς τους αξία αιώνια. Ως τέτοια στοιχεία ο π. Γεώργιος εντοπίζει τα εξής: (α) τη θεοκεντρικότητα και θρησκευτικότητα του αρχαίου Ελληνισμού, (β) την αναγνώριση της ανθρώπινης αξίας, δηλ. τον ανθρωπισμό, (γ) την ενότητα και καθολικότητα του βίου, (δ) την ύπαρξη ορίων στη κατάφαση του λόγου, η υπέρβαση των οποίων συνιστά ύβρη, δηλ. την άρνηση της λογοκρατίας και νοησιαρχίας, (ε) το ερευνητικό πνεύμα, τ.έ. την αναζήτηση της αληθείας, (στ) την κοινωνική κατανόηση της αληθείας, βάσει της οποίας η αλήθεια μετέχεται εμπειρικώς και όχι διανοητικώς, (ζ) την οικουμενικότητα του Ελληνισμού, η οποία αγκαλιάζει όλο τον κόσμο και, τέλος, (η) την προσληπτικότητα του Ελληνισμού, την κατάφαση της ετερότητας, χάρις στην οποία ο Ελληνισμός προσλαμβάνει ξένα, αλλά ομοούσια προς αυτόν και αφομοιώσιμα στοιχεία. Η Ορθοδοξία, εννοουμένη ως ο Χριστιανισμός στη γνησιότητά του, ως Πατερικότητα, είναι αυτή η οποία διέσωσε τον Ελληνισμό και δεν διασώθηκε αυτή από αυτόν.
Εν συνεχείᾳ ο π. Γεώργιος στρέφεται κατά του ιστορικώς προσφάτου φαινομένου του διαιρετικού εθνοφυλετισμού, και αναλύει πώς από αυτόν έγινε η μετάβαση στην ισοπεδωτική Νέα Εποχή και Νέα Τάξη Πραγμάτων, η οποία αποτελεί το υποκατάστατο της αρχαίας «παγκοσμιοποιήσεως» της Οικουμένης της Ρωμηοσύνης. Η Νέα Τάξη Πραγμάτων ως Νέα Εποχή στο πολιτικό επίπεδο, αρχίζει από τον Α΄ Πόλεμο του Περσικού το 1990· στη Νέα αυτή Τάξη ο Ο.Η.Ε. – και το ΝΑΤΟ ως αστυνομικό όργανό του – καθίστανται θεραπαινίδες της πρώτης (και μοναδικής τότε, το 2001) υπερδύναμης. Η θεωρία του Samuel P. Huntington περί συγκρούσεως των πολιτισμών και του τέλους του πολιτισμού, η οποία ακολουθεί τις απόψεις του Arnold J. Toynbee, ουσιαστικώς συνοψίζεται και καταλήγει στην παγκόσμια επιβολή του αμερικανικού lifestyle, στο βίαιο εξαμερικανισμό. Η Ορθοδοξία ως η Πίστη και πράξη των Αγίων, ως ο παραδοσιακός Χριστιανισμός, δεν ασκεί καμμία βία ή τρομοκρατία· αντιθέτως, το Ισλάμ είναι η πολιτικοποίηση της (μουσουλμανικής) θρησκείας, η δε δυτική νομιμοποιημένη τρομοκρατία οφείλεται παρομοίως στην θρησκειοποίηση της Πίστεως. Καταλήγοντας ο π. Γεώργιος επισημαίνει ότι δεν είναι πρόβλημα το αν οι Ορθόδοξοι εντασσόμαστε στη Νέα Τάξη, αλλά «τό π ώ ς υπάρχουμε στα μεγέθη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Νέας Εποχής».
Στις ερωτήσεις του φοιτητικού κοινού μετά το πέρας της ομιλίας (01:07:00 έως τέλους) ο π. Γεώργιος απαντά σε ποικίλα ερωτήματα, καταθέτοντας την πολλή πείρα και συγκροτημένη γνώση του, περί του αν αληθώς η χριστιανική πίστη «διέκοψε το μεγαλείο του ελληνικού πνεύματος», περί του Ιουλιανού του Παραβάτου, περί του φόνου της φιλοσόφου Υπατίας, περί της βάσεως της αποδοχής της Παλαιάς Διαθήκης από την Εκκλησία, περί της πίστεώς μας στο Θεό όχι διανοητικώς, αλλά μέσῳ είτε της εμπειρίας της θεώσεως είτε μέσῳ των Αγίων που έχουν αυτή την εμπειρία (και στων οποίων τα ιερά λείψανα είναι εμφανή τα σημεία της θεώσεως), περί της θρησκείας ως αρρώστιας της ανθρωπίνης φύσεως, κατά τον μακαριστό π. Ιωάννη Ρωμανίδη κ.ά. πολλά ενδιαφέροντα.
