Δεν υπάρχει τίποτα πιο τρομερό και πιο ανίσχυρο στον κόσμο, αδελφοί, από το σκοτάδι. Μόνο να ανάψετε ένα κερί στο δωμάτιο, κι όλο το σκοτάδι στιγμιαία εξαφανίζεται, σα να μην υπήρχε ποτέ. Και ο θάνατος είναι σκοτάδι, και η άγνοια είναι σκοτάδι, και το μίσος είναι σκοτάδι. Εάν λάμψει η ζωή, το σκοτάδι του θανάτου εξαφανίζεται στην στιγμή σα να μην υπήρχε ποτέ. Εάν λάμψει η γνώση, το σκοτάδι της άγνοιας εξαφανίζεται στη στιγμή σα να μην υπήρχε ποτέ. Εάν λάμψει η αγάπη, το σκοτάδι του μίσους εξαφανίζεται στη στιγμή σα να μην υπήρχε ποτέ. Ότι είναι συμβολικά αληθινό στον υλικό κόσμο, είναι πραγματικά αληθινό στον πνευματικό κόσμο και οτιδήποτε είναι συμβολικά αληθινό εξωτερικά, είναι πραγματικά αληθινό εσωτερικά. Αφού από τον πνευματικό κόσμο εσωτερικά έρχεται όλο το φως και όλη η αλήθεια, και κοινοποιείται αχνά έξω στον υλικό κόσμο…..
Μέχρι εκεί που φθάνει το φως του κεριού, μέχρι εκεί το σκοτάδι είναι φαγωμένο και δεν υπάρχει, σα να μην υπήρχε ποτέ. Ενώ στο άκρο τούτου του φωτός, εκεί όπου το φως τρεμοσβήνει, εκεί το σκοτάδι το περικυκλώνει. Γύρω από κάθε φως στον κόσμο περικυκλώνει το σκοτάδι.Επειδή στον κόσμο δεν υπάρχει κανένα φως, του οποίου οι ακτίνες θα φώτιζαν αιώνια.
Και το φως του ηλίου είναι περιτριγυρισμένο με σκοτάδι, και το φως κάθε αστεριού είναι περικυκλωμένο με σκοτάδι. Κατά τον ίδιο τρόπο είναι περιτριγυρισμένες με σκοτάδι και η ζωή μας, και η γνώση μας και η αγάπη μας. Μόλις το φως τρεμοπαίζει, φωτίζει λιγότερο, και το σκοτάδι το καταλαμβάνει όλο και περισσότερο. Την ταλαντευόμενη ζωή μας συχνά την καταλαμβάνει το σκοτάδι. Τον Θεό μέσα στον κόσμο τον περιτριγυρίζει το σκοτάδι, όμως δεν τον καταλαμβάνει. Αφού ο Θεός είναι γαλήνιο και αιώνιο φως, το οποίο δεν ταλαντεύεται. Ο Θεός είναι το φως καθ΄ εαυτό, που το σκοτάδι δεν το περιορίζει, ούτε το σκοτάδι βρίσκει την άκρη του, για να κατοικήσει εκεί. Είναι ο μοναδικός ήλιος, του οποίου το φως πηγαίνει εις το άπειρο, και το άπειρο συναντιέται με την αρχή. Ούτε περιορίζει τη ζωή του Θεού το σκότος του θανάτου ούτε τη γνώση του Θεού περιορίζει το σκότος της άγνοιας ούτε την αγάπη του Θεού περιορίζει το σκότος του μίσους. Όταν λάμψει ο Θεός, το σκότος φαγώνεται όλο και δεν υπάρχει πουθενά πια, σα να μην υπήρχε ποτέ. Σε οποιονδήποτε επιθυμήσει τον Θεό, ο Θεός φανερώνεται μέσα από το δικό του άπειρο φως της ζωής, της σοφίας και της αγάπης. Οποιοσδήποτε δεν επιθυμήσει τον Θεό, τούτος παραμένει στην αδυναμία και το φόβο του θανάτου, στην αδυναμία και το φόβο της άγνοιας, στην αδυναμία και το φόβο του μίσους. Αφού ο Θεός είναι το φως το αληθινόν, ο φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον. Δεν θα μπορούσε κανείς άνθρωπος να έρθει στον κόσμο, και να μην τον ακολουθεί το φως του Θεού πίσω του και μπρος του.
Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Νέες ομιλίες υπό το όρος , εκδόσεις Χροες