Η σχέση μεταξύ του προσωπικού και πανανθρώπινου είναι.
Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί το οχυρό ενάντια σε όλους τους λογισμούς.
Άγιον Όρος – Καλύβη Αγίας Τριάδος,
21 Νοεμβρίου/4 Δεκεμβρίου 1945
Αγαπητέ εν Κυρίω Δαβίδ,
Πριν από ένα περίπου μήνα έλαβα το γράμμα σου της 16ης Οκτωβρίου 1945. Ταυτόχρονα έλαβα και τα δύο δέματα σε καλή κατάσταση. Όλα ήδη τα χρησιμοποιώ. Σου είμαι αφάνταστα ευγνώμων.
Ότι είσαι πολύ απασχολημένος και δεν έχεις δυνατότητα να γράψεις το πιστεύω απόλυτα, πρώτον, γιατί γενικά σε πιστεύω, και δεύτερον, γιατί είμαι και εγώ ομοιοπαθής. Και εγώ είμαι παραφορτωμένος, αν όχι με εργασία, γιατί εκείνο που κάνω δεν μπορώ να το ονομάσω εργασία, με φροντίδα, με εξομολόγηση, για χάρη της οποίας εγκαταλείπω όλα τα υπόλοιπα.
Κατά καιρούς βρίσκομαι σε εντατικό αγώνα, άλλοτε πάλι περνώ πολύ χρόνο καθηλωμένος από εσωτερική πνευματική παράλυση, τη φύση της οποίας δεν μπορώ να κατανοήσω, αν δηλαδή προέρχεται από πλήρη εξάντληση της ψυχής και του σώματος ή, ακόμη χειρότερα, από την αμαρτία, την απώλεια της χάριτος, τη Θεοεγκατάλειψη.
Συνειδητοποιώ καθαρά μέχρι τέλους ότι η πνευματική μου ύπαρξη συνδέεται άρρηκτα με το πνευματικό είναι του κόσμου, του ανθρώπου γενικά, της ανθρωπότητος.
Άλλοτε η αγάπη προς τον Θεό με αποσπά από τον κόσμο, θέλω να λησμονήσω τον κόσμο στη νοερά θεωρία της θεότητος του Χριστού. Άλλοτε πάλι η αγάπη προς τον άνθρωπο, –«η συμμετοχή στον πόνο του»–, με ωθεί σε παράλογη έριδα με τον Θεό.
Ο Σταυρός του Υιού του Θεού είναι η λύση και το όριο κάθε πάλης αυτού του είδους. Ο Σταυρός του Χριστού αποτελεί το οχυρό εκείνο, επάνω στο οποίο διαλύονται όλα τα κύματα των λογισμών. Ο Χριστός, σταυρωμένος από αγάπη προς τον κόσμο και για τις αμαρτίες του κόσμου, είναι η ύστατη αγάπη μου, η έσχατη ανάβαση του νου μου, η μεγαλύτερη τόλμη της καρδιάς μου, ο μόνος αληθινός Θεός.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου, στη φαινομενική απομόνωσή μου στην έρημο, έζησα ψυχικά πολλές φρικαλεότητες και η καρδιά μου απέκαμε.
Μπορείς να είσαι απόλυτα βέβαιος, εντελώς σίγουρος, ότι εγώ δεν θα σε ξεχάσω και δεν θα αλλάξω ποτέ τη στάση μου απέναντί σου, με τη βοήθεια του Θεού. Και αυτό, όχι γιατί θα νιώθω ευθύνη για σένα, όχι. Αποδέχομαι βέβαια τη θέση των αγίων Πατέρων για τα όρια και τις συνθήκες της πνευματικής ευθύνης, συνθήκες που στην περίπτωσή μας δεν υπάρχουν. Δεν θα αλλάξω, γιατί υπάρχουν γεγονότα που είναι αδύνατο να εξαλειφθούν από το είναι σου, καθώς αποτελούν ουσιαστικό μέρος αυτού του είναι.
Ας είναι ο Θεός πάντα μαζί σου!
Το ταξίδι μου στην Αθήνα έχει σκοπό όχι μόνο τη συνάντησή μας αλλά και πολλά άλλα. Εν μέρει θέλω να συμβουλευθώ γιατρούς. Ίσως αυτό θα με ωφελήσει, όπως το 1937. Θα παραμείνω στο σπίτι του Χ. Α. Λασκαρίδη.
Δεν αποκλείεται να μπορέσω να πραγματοποιήσω το ταξίδι αυτό στο άμεσο μέλλον, γιατί και τα μέσα γι’ αυτό σχεδόν επαρκούν.
Δεν θα σε επιβαρύνω με τίποτε.
Στον πατέρα Γεράσιμο μετέφερα τους χαιρετισμούς σου και όλα όσα μου ανέθεσες να του διαβάσω.
Με μεγάλη εν Χριστώ αγάπη,
Σωφρόνιος
