09 Όπως αποδείχτηκε, ο µητροπολίτης είχε στείλει ένα παρά πολύ συγκινητικό έγγραφο,
στο οποίο παρουσίαζε την αληθινή εκκλησιαστική ζωή στη Ρωσία εν µέσω των σχεδόν
ανυπόφορων σοβιετικών συνθηκών και ένα δίκαιο, αγαπητό, διορατικό γέροντα, ο οποίος ήταν
πάρα πολύ μέσα στο πνεύμα των γερόντων της Όπτινα (γέροντας Ταυρίων).
1
Το «και» εδώ δεν χρειάζεται όπως γίνεται αντιληπτό από το νόημα. Ελάχιστες ακόμη τέτοιες ασαφείς εκφράσεις, 
(λόγω μετάφρασης μάλλον), διορθώνω, ακριβώς για να είναι πιο ευκολονόητο το κείμενο.  
Εκείνη την εποχή υπήρχαν πολλοί που έγραφαν και κυκλοφορούσαν κρυφά στη Ρωσία
τέτοια ενθαρρυντικά χειρόγραφα, αλλά οι περισσότεροι από αυτούς δεν το έκαναν ποτέ στη
Δύση προτού η Ρωσία να είναι πάλι ελεύθερη. Επομένως, με τη λήψη ενός τέτοιου σπάνιου,
ενημερωτικού εγγράφου, οι πατέρες της Πλατίνα δεν έχασαν καθόλου χρόνο για να το
εκδώσουν. Και για να καταστείλουν οποιεσδήποτε αντιρρήσεις από την «υπέρ-ορθή» ομάδα ως
προς την έκδοση της ζωής ενός ιερέα της κατακόμβης που προσχώρησε αργότερα στο
Πατριαρχείο Μόσχας, συνόδευαν το άρθρο με τη συνοδευτική επιστολή του µητροπολίτη
Φιλαρέτου, καθώς επίσης και με δύο έγγραφα από την Εκκλησία των Κατακομβών.
Εντούτοις, πόρρω απέχοντας από το να προληφθεί η διαμάχη, η µητροπολιτική επιστολή
ξεσήκωσε την κραυγή αγανάκτησης εκείνων που ήταν άκρως φανατισμένοι, οι οποίοι
µπορούσαν µετά δυσκολίας να πιστέψουν ότι ο µητροπολίτης τους θα µπορούσε να
αποκαλέσει κάποιον του Πατριαρχείου Μόσχας «σοφό και ευσεβή γέροντα». Αυτήν τη
φορά η «υπέρ-ορθή» ομάδα άρχισε ολόκληρη εκστρατεία, με επιστολές που εστάλησαν στον
καθένα για να υπογράψει, και µια επίσημη αντιπροσωπεία εστάλη για διαμαρτυρία στη
µητροπολιτική κατοικία στη Νέα Υόρκη. Η επιστολή έλεγε πως η φωτογοαφία και το άρθρο
σχετικά με τον αρχιµανδρίτη Ταυρίωνα, που ο µητροπολίτης είχε στείλει, «χρησίµευε ως
σοβιετική προπαγάνδα για να µετριάσει τη στάση µας απέναντι στους σοβιετικούς ιερείς και τη
Σοβιετική Εκκλησία, παρουσιάζοντας µας εκεί σαν να είμαστε στην πραγματικότητα “σοφοί και
ευσεβείς γέροντες” οι οποίοι αποτελούμε µέρος της Σοβιετικής Εκκλησίας… Οι επίσκοποι
πρέπει να συγκεντρωθούν και να κάνουν µια δηµόσια δήλωση όσον αφορά αυτό το σοβαρό
θέμα, οι συντάκτες του Ορθόδοξου Λόγου πρέπει να αποκαταστήσουν τη ζηµία που έγινε, με
απόσυρση των δηλώσεών τους, και τη δημοσίευση µιας δήλωσης της Συνόδου των Επισκόπων
µας σε αυτό το σημαντικό θέμα».
Ένας από τους ιερείς της «υπέρ-ορθής» ομάδας, σημειώνει ο π. Σεραφείµ, «προσπαθεί να
αναγκάσει τους ηλικιωμένους Ρώσους ενορίτες µας να γράψουν επιστολές διαμαρτυρίας στον
µητροπολίτη, αν και οι φτωχές ηλικιωμένες κυρίες δεν καταλάβαιναν περί τίνος επρόκειτο! Σε τι
στενό µονοπάτι λογικής θέλουν να µας αναγκάσουν να µπούµε, και πόσο λίγο αυτό
ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες της Ορθόδοξης αποστολής σήμερα… (Αυτοί) δεν είναι
µόνο “αυτό που είναι”, αυτοί πολεμούν ακόμη και με τον αέρα με την Ιησουίτικη λογική τους και
δικαιολογούν την “καθαρότητά τους”, ενώ αυτό που απαιτείται είναι καρδιές που αγαπούν και
είναι πρόθυμες να βοηθήσουν τους βασανισμένους και αυτούς που αναζητούν και να τους
φέρουν κοντά στον Χριστό. Σε µία άλλη επιστολή ο π. Σεραφείµ αποκάλεσε αυτό το είδος
Χριστιανισμού «Η Αλίκη στη χώρα της θαυµατουργής Ορθοδοξίας».
Καθώς είχε κάνει πιο πριν, ο π. Σεραφείµ εξέφρασε την ανησυχία του σχετικά με τους
κινδύνους που παρουσιάζει η «υπέρ-ορθή» εκκλησιολογία για τη Ρωσική Εκκλησία της
Διασποράς: «Η Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς µπορεί να συνεχίσει να είναι ένας
σηµατοδότης για τις άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες – αλλά δεν θα είναι έτσι, εάν γίνουµε µια σέκτα
όπως (η “υπέρ-ορθή” ομάδα) θέλει να µας κάνει να είμαστε – µιά σέκτα που θα πολεμάει µόνο
µαζί με άλλες µικρές ”σέκτες” που βρίσκονται στην Ελλάδα.
Οι µητροπολίτες και άλλοι επίσκοποι της Εκκλησίας της Διασποράς αισθάνθηκαν ότι
πρέπει να τεθεί ένα τέλος στην αναταραχή µέ την έκδοση µιας «Απόφασης» που δήλωνε ότι
δεν µπορούµε να αγνοήσουµε οποιαδήποτε θετικά γεγονότα στη Ρωσία, συµπεριλαµ-
βανοµένων εκείνων που εµφανίζονται µέσα στο Πατριαρχείο Μόσχας.
Κατά παράκληση του αρχιεπισκόπου Αντωνίου, η εν λόγω απόφαση δημοσιεύθηκε στον
Ορθόδοξο Λόγο τ. 33. (σελ. 340-342)

http://www.imdleo.gr/diaf/2010/07/Rose-LMD.pdf

Ορθόδοξες επισημάνσεις του π. Σεραφείμ Ρόουζ (+1982) μέρος 2ο

05 Όπως ο αγαπημένος του άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης, ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος
βρήκε πως το πιο δύσκολο πράγμα να υπομείνεις ως Ορθόδοξος ποιμένας ήταν να υποµένεις
τον φαινοµενικό θρίαµβο του κακού στον κόσμο. Είδε χριστιανούς από όλες τις οµολογίες
«να ακολουθούν την εποχή», ασυναίσθητα να συνεργάζονται με τους υπηρέτες του
ερχόµενου Αντιχρίστου με το να κηρύττουν ανθρωπιστικές, χιλιαστικές ιδέες της «προόδου
του κόσμου» και τη γήινη µακαριότητα, ιδέες οι οποίες εμφανίζονται να έχουν κίνητρο τη
«χριστιανική αγάπη», αλλά οι οποίες είναι στην πραγματικότητα πολύ µακριά από τον αληθινό
Χριστιανισμό.
Ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος πληγωνόταν στην καρδιά όταν έβλεπε Ορθόδοξους
(πνευματικούς) ηγέτες να προσπαθούν να διατηρούν επαφή με αυτές τις τάσεις της
αποστασίας για χάρη της «οικουμενικής» προόδου, συνεισφέροντας έτσι στον «νέο
Χριστιανισμό» του Αντιχρίστου – ένα «Χριστιανισμό χωρίς τον Σταυρό».
Από την εποχή που ήταν στο Τζόρντανβιλ, ο π. Γερμανός θυμάται πως κάποτε, καθώς
εργαζόταν στο γραφείο του Σεμιναρίου, άκουσε τον αρχιεπίσκοπο Αβέρκιο να πηγαινοέρχεται
για αρκετή ώρα στον διάδρομο. «Ολοφάνερα η σεβασµιότητά του βασανίζεται από κάτι»,
παρατήρησε ο π. Βλαδίµηρος, ο οποίος δούλευε στο γραφείο εκείνη την ώρα. Ο π. Γερμανός
(τότε αδελφός Γκλέµπ), πήγε έξω για να ελέγξει. Καθώς πλησίαζε τον αρχιεπίσκοπο, τον βρήκε
σε βαθιά περίσκεψη. «Ω αδελφέ Γκλέµπ», είπε ο αρχιεπίσκοπος, κοιτάζοντας ψηλά με βλέµµα
ανήσυχο, «σκεφτόµουν… ο όρος Ορθοδοξία δεν είναι πια κάτι βαρυσήμαντο σήμερα. Το «Αν-
Ορθόδοξο» είναι κάτι που συγκαλύπτεται πίσω από την εξωτερική µάσκα της Ορθοδοξίας.
Υπάρχει ανάγκη να επινοήσουμε µία νέα φράση για αυτό που εμείς αποκαλούµε Ορθοδοξία,
ακριβώς όπως κάποτε υπήρχε η ανάγκη να επινοήσουµε τον όρο «Ορθοδοξία», και αυτό δεν
είναι τόσο εύκολο». (σελ. 29)06 Ο π. Σεραφείµ µελέτησε τις παραπλανητικές εµπειρίες σε ένα κεφάλαιο σχετικά με την
«Αληθινή χριστιανική εμπειρία του παραδείσου». Εξετάζοντας την πατερική ερμηνεία της
«κατάστασης του παραδείσου και της κόλασης», έγραψε: «Ο παράδεισος είναι βεβαίως
ένας τόπος, και είναι βεβαίως επάνω από οποιοδήποτε σημείο στη γη, και η κόλαση είναι
βεβαίως κάτω, στα έγκατα της γης αλλά αυτές οι τοποθεσίες και οι κάτοικοί τους δεν µπορούν
να φανερωθούν στους ανθρώπους έως ότου ανοίξουν τα πνευματικά µάτια τους, καθώς έχουμε
δει νωρίτερα όσον αφορά την εναέρια σφαίρα. Περαιτέρω, αυτές οι θέσεις δεν είναι µέσα στις
“συντεταγμένες” του δικού µας χρονοσυστήµατος: ένα επιβατηγό αεροσκάφος δεν περνά
“αόρατα” µέσα από τον παράδεισο, ούτε ένας γήινος δορυφόρος µέσα από τον τρίτο ουρανό,
ούτε µπορούµε τις ψυχές που περιµένουν στην κόλαση την τελική Κρίση να τις φτάσουµε με
διάτρηση της γης. Δεν είναι εκεί, αλλά σε ένα διαφορετικό είδος διαστήµατος το οποίο αρχίζει
ακριβώς εδώ αλλά επεκτείνεται, τρόπον τινά, σε µία διαφορετική κατεύθυνση»!. Αυτό είναι
ιδιαίτερα ενδιαφέρον λαµβάνοντας υπόψη τη σύγχρονη επιστηµονική θεωρία ότι υπάρχουν εκεί
πολύ περισσότερες διαστάσεις στην πραγματικότητα από τις τρεις που γνωρίζουμε συνήθως.
Όπως ο π. Σεραφείµ σηµείωσε: «Οι σύγχρονοι επιστήμονες έχουν φτάσει να παραδεχθούν ότι
δεν είναι πλέον βέβαιοι για τη θεμελιώδη φυσική πραγματικότητα και τα όρια της ύλης, ούτε που
αυτή τελειώνει και που η “ψυχική” πραγματικότητα αρχίζει».
Ο π. Σεραφείµ είπε ότι τα πολυάριθµα γεγονότα στους βίους των Αγίων
παρουσιάζουν αυτό το άλλο είδος χρονοδιαστήµατος, «παρεµβαίνοντας» στο «κανονικό»
χρονοδιάστηµα αυτού του κόσμου. Αναφέροντας τα περιστατικά των αληθινών εµπειριών του
παραδείσου από τους βίους των διαφόρων Αγίων, είδε ορισµένα κοινά χαρακτηριστικά: «Είναι
µια ανάβαση: η ψυχή χειραγωγείται από τους αγγέλους, χαιρετίζεται και συγκαταλέγεται στη
χορεία των κατοίκων του παραδείσου». Από άλλα περιστατικά, «σηµαντικότερα χαρακτηριστικά
προστίθενται σε αυτή την εμπειρία: η φωτεινότητα του φωτός του ουρανού: η αόρατη παρουσία
του Κυρίου, του οποίου η φωνή ακούγεται, οι Άγιοι που με δέος και φόβο στέκονται ενώπιον του
Κυρίου, και µια απτή αντίληψη της θείας Χάριτος, υπό µορφή απερίγραπτης ευωδίας. Επιπλέον,
διευκρινίζεται ότι τα πλήθη των “ανθρώπων” που συγκαταλέγονται στον ουρανό είναι (εκτός
από τους αγγέλους που καθοδηγούν τις ψυχές) οι ψυχές των Μαρτύρων και Αγίων ανθρώπων.
Στη σύγκριση τέτοιων περιγραφών με τη σύγχρονη «µεταθανάτια» βιβλιογραφία, ο π.
Σεραφείµ σηµείωσε µερικές ουσιαστικές διαφορές µεταξύ τους. Η πιο εντυπωσιακή διαφορά,
είπε, είναι ότι στην αληθινή εμπειρία του παραδείσου «η ψυχή κατευθύνεται πάντα προς τον
ουρανό από έναν άγγελο ή αγγέλους, και δεν “περιπλανιέται” ποτέ σε αυτόν, ούτε πηγαίνει με τη
θέλησή της όπου θέλει, ούτε έχει κάποια δική της ικανότητα για κίνηση… Στις σύγχρονες
εµπειρίες, στην ψυχή προσφέρεται πολύ συχνά µια επιλογή να παραμείνει στον “παράδεισο” ή
να επιστρέψει πίσω στη γη, ενώ η γνήσια εμπειρία του παραδείσου εμφανίζεται όχι από επιλογή
του ανθρώπου, αλλά µόνο με την εντολή του Θεού, που εκπληρώνεται από τους αγγέλους Του.
Η κοινή εμπειρία “εκτός σώματος” ή του “παραδείσου” στις ημέρες µας δεν έχει καµιά ανάγκη
κανενός οδηγού επειδή πραγματοποιείται ακριβώς εδώ, στον αέρα επάνω από µας, ακόμα σε
αυτό τον κόσμο, ενώ η παρουσία των οδηγών αγγέλων είναι απαραίτητη εάν η εμπειρία
πραγματοποιείται έξω από αυτό τον κόσμο, σε ένα διαφορετικό είδος πραγματικότητας, όπου η
ψυχή δεν µπορεί να πάει από µόνη της (αυτό δεν σημαίνει πως οι δαίμονες δεν µπορούν να
µεταµφιεστούν επίσης σε “οδηγούς αγγέλους”, αλλά σπάνια κάνουν κάτι τέτοιο στις σηµερινές
εµπειρίες).
Εάν οι σύγχρονες µεταθανάτιες εμπειρίες, στις οποίες ένα πρόσωπο αναβιώνει µετά από
µία µόνο πολύ µικρή χρονική περίοδο «κλινικού θανάτου», µπορούν συνήθως να
χαρακτηριστούν ως απόκρυφες «εκτός σώματος» καταστάσεις παρά με αληθινή εμπειρία
παραδείσου, ποια είναι η σημασία τους για τη σύγχρονη ανθρωπότητα, στο ένατο κεφάλαιο που
αφιερώνεται αποκλειστικά σε αυτή την ερώτηση, ο π. Σεραφείµ έγραψε: «Η χαρακτηριστική
αύξηση των ”αλλόκοσµων” εμπειριών σήμερα είναι αναμφίβολα ένα από τα σημεία του
πλησιάζοντος τέλους του κόσμου τούτου. Ο άγιος Γρηγόριος ο Μέγας, µετά από την
περιγραφή των διαφόρων οραµάτων και των εµπειριών της ζωής µετά από τον θάνατο στο
βιβλίο του Διάλογοι, παρατηρεί ότι «ο πνευματικός κόσμος κινείται προς εμάς, αποκαλύπτοντας
τον εαυτό του µέσω των οραµάτων και των αποκαλύψεων… Καθώς ο παρών κόσμος
πλησιάζει προς το τέλος του, ο κόσμος της αιωνιότητας πλησιάζει… Το τέλος του
κόσμου συγχωνεύεται με την αρχή του µέλλοντος αιώνος» (Διάλογοι, ΙV 43).
Όμως ο άγιος Γρηγόριος προσθέτει, ότι µέσω αυτών των οραµάτων και αποκαλύψεων
(που είναι πιο συχνά στην εποχή µας από ότι ήταν στη δική του) εμείς έχουμε µία ατελή
αντίληψη των αληθειών της µελλοντικής ζωής, επειδή το φως είναι ακόμη «αµυδρό και χλωµό,
όπως ακριβώς συμβαίνει με το φως του ήλιου νωρίς το πρωί, την ώρα που χαράζει». Πράγματι,
πόσο ισχύει κάτι τέτοιο στις σηµερινές “µεταθανάτιες εµπειρίες”! Ποτέ πριν η ανθρωπότητα
δεν είχε τέτοιες χτυπητές και σαφείς αποδείξεις – ή τουλάχιστον υπαινιγµούς – ότι
υπάρχει ένας άλλος κόσμος, ότι η ζωή δεν τελειώνει με τον θάνατο του σώματος, ότι υπάρχει
µια ψυχή που επιζεί του θανάτου και µάλιστα έχει ακόμα περισσότερο διευρυµένη αντίληψη
µετά τον θάνατο. Για κάποιον που έχει σαφή αντίληψη τού Χριστιανικού δόγµατος, η σηµερινή
“µεταθανάτια” εμπειρία µπορεί µόνο να είναι µια εντυπωσιακή επιβεβαίωση της Χριστιανικής
διδασκαλίας για την κατάσταση της ψυχής αµέσως µετά από τον θάνατο, και ακόμη και η
σηµερινή απόκρυφη εμπειρία µπορεί µόνο να επιβεβαιώσει σε αυτόν την ύπαρξη και τη φύση
του εναέριου κόσμου των πεπτωκότων πνευµάτων. (σελ. 279-282)http://www.imdleo.gr/diaf/2010/07/Rose-LMD.pdf

02 Ίσως αυτό είναι το µεγάλο πνευματικό γεγονός της εποχής µας – ότι όλοι οι δάσκαλοι
είναι με ψεγάδια, δεν υπάρχει κανένας µεγάλος γέροντας που να έχει µείνει, αλλά µόνο
«µερικής απασχόλησης» πνευµατικοί οδηγοί που ξοδεύουν µέρος του χρόνου τους για να
καταστρέφουν τις καλές τους εργασίες. Πρέπει να είμαστε ευγνώµονες για την καλή
καθοδήγηση που µπορούµε να έχουμε, αλλά να είμαστε και φρόνιμοι και προσεκτικοί…
Οι σταθερές συμβουλές του επισκόπου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ στους Χριστιανούς
των εσχάτων χρόνων είναι: δεν έχουν µείνει γέροντες, ελέγξτε όλη τη διδασκαλία σε
σχέση με το Ευαγγέλιο (φυσικά, όχι από την άποψη «της µαθηµατικής ακρίβειας», για να δείτε
που ο δάσκαλος κάνει λάθος, αλλά με την καρδιά και τη συνείδηση)…
Εμείς οι ίδιοι προσπαθούμε να κρατήσουµε την ειρήνη με τον καθένα, αλλά δεν κρύβουμε
τις απόψεις µας όταν βλέπουμε κάποιον να προσπαθεί να επιβάλει τις στενές προσωπικές
απόψεις του στην Εκκλησία … Τελικά, τα πρόσωπα έρχονται και φεύγουν, αλλά είναι ο Θεός
Αυτός που κυβερνά την Εκκλησία Του… µή σταματάς την πνευματική ζωή µόνο και µόνο
επειδή δεν έχεις άµεσα κανέναν πνευματικό οδηγό! Οι Πατέρες µιλούν σε µας, ακόμα,
µέσω των κειµένων τους (έχεις διαβάσει τον Αόρατο Πόλεµο πρόσφατα), και η ίδια η ζωή είναι
δάσκαλος εάν προσπαθήσουµε να ζήσουμε ταπεινά και νηφάλια, και πότε-πότε µπορείς να
πάρεις µια καλή συµβουλή από κάποιον. Αποθησαύριζε οτιδήποτε καλό (είναι καλό να κρατάς
ένα ημερολόγιο γι’ αυτό) και µήν πενθείς για εκείνο το οποίο δεν έχεις! (σελ. 140-141)

03 Καθώς προετοιμάζεσαι για το Βάπτισμα, θα σου έδινα κάποιες συμβουλές:
1. Μην επιτρέψεις στον εαυτό σου να κολλήσει στην εξωτερική πλευρά της Ορθοδοξίας.
Δηλαδή οι θαυμάσιες ακολουθίες της Εκκλησίας, η εξωτερική πειθαρχία (νηστείες, µετάνοιες
κ.λ.π.), που είναι όντως σωστά σύμφωνα με τους κανόνες κ.λ.π. Όλα αυτά τα πράγματα είναι
καλά και χρήσιµα, αλλά εάν κάποιος δώσει υπερβολική έµφαση σε κάποιο από αυτά θα µπει σε
προβλήματα και δοκιμασίες. Έρχεσαι στην Ορθοδοξία για να λάβεις Χριστό, και αυτό δεν
πρέπει ποτέ να το ξεχάσεις.
2. Μην έχεις κάποια υπερκριτική στάση. Αυτό δεν σημαίνει να παραιτηθείς από τη διάνοια
και τη διάκρισή σου, αλλά µάλλον να τις θέσεις στην υπακοή µίας πιστής καρδιάς («καρδιάς»
που σημαίνει όχι µόνο «συναίσθημα», αλλά κάτι πολύ βαθύτερο: το όργανο που γνωρίζει τον
Θεό). Μερικοί νεοφώτιστοι, αλοίµονο, νομίζουν πως είναι πολύ «έξυπνοι», και
χρησιμοποιούν την Ορθοδοξία ως µέσο για να αισθάνονται ανώτεροι απέναντι στους µη-
Ορθόδοξους, και µερικές φορές ακόμη και απέναντι στους Ορθόδοξους άλλων δικαιοδοσιών. Η
Ορθόδοξη θεολογία, φυσικά, είναι πολύ βαθύτερη και έχει πολύ µεγαλύτερη σημασία και νόηµα
από τις λανθασµένες θεολογίες της σύγχρονης Δύσης – αλλά η βασική στάση µας απέναντι σε
αυτό πρέπει να είναι αυτή της ταπείνωσης και όχι της υπερηφάνειας. Νεοφώτιστοι που
υπερηφανεύονται οι ίδιοι «ότι γνωρίζουν καλύτερα» από τους ρωµαιοκαθολικούς και τους
προτεστάντες καταλήγουν συχνά στο να «γνωρίζουν καλύτερα» από τον εφηµέριο της ενορίας
τους, τον επίσκοπό τους, και τελικά από τους Πατέρες και ολόκληρη την Εκκλησία!
3. Θυμήσου ότι η επιβίωση και η σταθερότητα της ύπαρξής σου ως Ορθόδοξος Χριστιανός
θα εξαρτηθεί κατά πολύ από την επαφή σου με τη ζώσα παράδοση της Ορθοδοξίας. Αυτό είναι
κάτι που δεν θα το µάθεις στα βιβλία και δεν µπορείς να το προσδιορίσεις για τον εαυτό σου.
Εάν η στάση σου είναι ταπεινή και χωρίς «υπέρ-επικριτική» διάθεση, εάν τοποθετήσεις πρώτα
τον Χριστό στην καρδιά σου και προσπαθήσεις να ζήσεις µια κανονική ζωή σύμφωνα με τον
Ορθόδοξο τρόπο και άσκηση, θα αποκτήσεις αυτή την επαφή. Αλοίµονο, οι περισσότερες
Ορθόδοξες δικαιοδοσίες σήμερα έχουν απωλέσει αυτή την επαφή, περιορίζοντάς την στην απλή
κοσμικότητα.
Αλλά υπάρχει επίσης ένας πειρασμός στη «σωστή πλευρά» που προέρχεται από την ίδια
«υπέρ-επικριτική» στάση που µόλις ανέφερα. Η προσκολλημένη στις παραδόσεις Εκκλησία
(των Παλαιοημερολογιτών) στην Ελλάδα βρίσκεται σήμερα σε χάος εξαιτίας αυτού: η µια
παράταξη αντιπαλεύει και αναθεματίζει την άλλη με βάση την «ακρίβεια των κανόνων» και
χάνουν από τα µάτια τους ολόκληρη την παράδοση µέσα από τον τονισµό των «υπέρ-ορθών»
σηµείων… Ο ίδιος έχεις αρκετή εμπειρία στη ζωή για να αποφύγεις αυτούς τους πειρασµούς, οι
οποίοι είναι πραγματικά οι πειρασμοί των νέων και των απείρων, αλλά είναι καλό να τους έχεις
κατά νου. (σελ. 142, 143)

04 Καθώς αναπολεί ο π. Γερμανός: «Ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος ήταν ένας αληθινός
Χριστιανός ποιμένας. Δεν έλεγε µόνο «κάνε αυτό, µην κάνεις εκείνο», αλλά ολοκλήρωνε την
άποψή του, αναφερόµενος σε ολόκληρη την Ορθόδοξη φιλοσοφία της ζωής με την οποία οι
άνθρωποι θα µπορούσαν να καταλάβουν γιατί πρέπει να κάνουν αυτό και όχι κάτι άλλο».
Αν και ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος και ο π. Σεραφείµ ήταν ήρεµοι και κλεινόντουσαν στον
εαυτό τους, τα συγγράµµατα και των δύο περιείχαν µία δυναμική έκθεση και κατηγορία της
αποστασίας της εποχής µας. Σχετικά με τον δάσκαλό του, ο π. Σεραφείµ έγραψε: «Η άποψη
του αρχιεπισκόπου Αβερκίου σχετικά με τον σύγχρονο κόσμο ήταν φρόνιµη, ακριβής και
τελείως εµπνευσµένη από την Αγία Γραφή και τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας: Δίδασκε
πως ζούμε στην εποχή της αποστασίας, της έκπτωσής µας από την αληθινή
Χριστιανοσύνη, όπου το «µυστήριο της ανοµίας» έχει εισέλθει στο τελευταίο στάδιο της
προετοιµασίας για τον «άνθρωπο της αµαρτίας», τον Αντίχριστο.
Όπως και ο π. Σεραφείµ, ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος είχε κάνει µία εκτεταµένη µελέτη της
φιλοσοφικής ρίζας της αποστασίας. Ο π. Σεραφείµ σημείωνε: «Ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος
ιχνηλάτησε την ανάπτυξη αυτή της αποστασίας, ιδιαίτερα από την εποχή του σχίσµατος της
Εκκλησίας της Ρώµης (1054), µέσα από την περίοδο του Ουµανισµού, της Αναγέννησης και της
Μεταρρύθμισης, της Γαλλικής Επανάστασης, του υλισμού του 19ου αιώνα και του
Κοµµουνισµού, με αποκορύφωµα τη Ρωσική Επανάσταση του 1917, η οποία αποµάκρυνε το
τελευταίο µεγάλο εμπόδιο στην εργασία του «µυστηρίου της ανομίας» και στον ερχομό του
Αντιχρίστου. Όπως έχουμε δει, ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος ήταν στην ίδια πνευματική γραµµή
με τον Ρώσο προφήτη του 19ου αιώνα, τον άγιο Θεοφάνη τον έγκλειστο, του οποίου τις
προφητείες – σαν κι αυτές του συγχρόνου του αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ – είδε να
εκπληρώνονται γύρω του. Ο άγιος Θεοφάνης είχε προφητεύσει την πτώση του Ορθόδοξου
Τσάρου και τα τροµερά επακόλουθά της, τα οποία είπε πρέπει να έρθουν σαν τιμωρία για την
απιστία, ελευθεροφροσύνη, ανηθικότητα, και βλασφηµία µεταξύ των συµπατριωτών του. «Όταν
η βασιλική εξουσία πέσει», είχε πει ο άγιος Θεοφάνης, «και ο κόσμος παντού ιδρύει
δημοκρατίες, τότε θα υπάρξει χώρος για τον Αντίχριστο να δράσει. Δεν θα είναι δύσκολο
για τον Σατανά να προετοιμάσει φωνές για την άρνηση του Χριστού, όπως έδειξε η πείρα
από τη Γαλλική Επανάσταση. Δεν θα υπάρχει κανείς για να προβάλει µια αποφασιστική
αντίδραση, ένα επιτακτικό βέτο, και έτσι όταν τέτοια καθεστώτα, κατάλληλα για τις
επιδιώξεις του Αντιχρίστου θα έχουν ιδρυθεί παντού, τότε ο Αντίχριστος θα εμφανιστεί.
Ακριβώς αυτό ήταν που ο αρχιεπίσκοπος Αβέρκιος είδε να συμβαίνει στον σύγχρονο
κόσμο. «Ο θεµελιώδης στόχος των υπηρετών του επερχόμενου Αντιχρίστου», έγραφε, «είναι να
καταστρέψουν τον παλαιό κόσμο με τα προγενέστερα «πιστεύω» και «προκαταλήψεις» του,
προκειμένου να ιδρύσουν στη θέση του ένα νέο κόσμο, κατάλληλο για να δεχθεί το «νέο
αφεντικό» που προσεγγίζει, που θα πάρει τη θέση του Χριστού για τον κόσμο και θα τους δώσει
τη γη την οποία ο Χριστός δεν τους έδωσε.
Κατά τα λόγια του αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ, «Ο Αντίχριστος θα είναι το
λογικό, δίκαιο και φυσικό αποτέλεσμα της γενικής ηθικής και πνευματικής κατάπτωσης
της ανθρωπότητας». (σελ. 27-29)
(συνεχίζεται)
http://www.imdleo.gr/diaf/2010/07/Rose-LMD.pdf