Η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά πολλούς αγίους, που έζησαν στο περιθώριο της κοινωνίας, δεν είχαν καθόλου χρήματα, δεν ήταν μορφωμένοι, τα ρούχα τους ήταν φτωχικά και κουρελιασμένα και συχνά η ίδια η συμπεριφορά τους δεν ήταν «καθώς πρέπει», όπως θα την περίμενε ο κόσμος, αλλά αντισυμβατική και φαινομενικά αλλοπρόσαλλη.
Τέτοιοι άγιοι συνήθως ήταν – και είναι – ασκητές. Υπάρχουν όμως και κάποιοι που έζησαν μέσα στις πόλεις και τα χωριά, συνήθως ως «διά Χριστόν σαλοί», δηλαδή παρίσταναν τους τρελούς, αντιμετώπιζαν την περιφρόνηση και το ρατσισμό των «αξιοπρεπών» ανθρώπων και, μέσα από την δήθεν «τρέλα» τους, περνούσαν μηνύματα αληθινής αγάπης και σοφίας σε όσους είχαν την ευαισθησία να τους καταλάβουν. Τέτοιοι άγιοι είναι ο Συμεών και ο Ανδρέας, οι «διά Χριστόν σαλοί», ο άγιος Παναγής Μπασιάς από την Κεφαλλονιά, η σύγχρονη αγία Σοφία της Κλεισούρας, η γερόντισσα Ταρσώ της Κερατέας και πολλοί άλλοι.
Αφορμή πάντως γι’ αυτό το σημείωμα είναι η γιορτή της αγίας Ματρώνας της Μόσχας (2 Μαΐου), μιας αγίας του 20ού αιώνα, που ήταν εκ γενετής τυφλή (αόμματη) και παράλυτη στα πόδια, χωρίς δεκάρα, χωρίς ταυτότητα, χωρίς δικό της σπίτι… Όμως, όχι μόνο σοφή και γεμάτη αγάπη και καλοσύνη, αλλά και θαυματουργή, και ενώ ακόμη ζούσε στη Γη και μετά την κοίμησή της (1952), μέχρι και σήμερα.
Σίγουρα αυτή η αγία δεν μπορεί να κατηγορηθεί ότι ήταν άνθρωπος της εξουσίας. Πιστεύω μάλιστα ότι πρέπει να ενδιαφερθούν για την περίπτωσή (καθώς και για τους διά Χριστόν σαλούς) όλοι εκείνοι που «ψάχνονται» μέσω του κοινωνικού περιθωρίου στις μέρες μας και στην κοινωνία μας. Δηλαδή όλοι οι ροκάδες, οι αναρχικοί, οι πανκς, οι ανυπόταχτοι και οργισμένοι νέοι και νέες, ας γνωρίζουν ότι υπάρχουν αυτοί οι μεγάλοι άγιοι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, που έχουν να τους πουν κάτι γι’ αυτό που οι ίδιοι αληθινά ψάχνουν και μάλλον δεν το ξέρουν.
Στην πόλη μας, στις αυλές εκκλησιών όπως η Μητρόπολη και ο Τίμιος Σταυρός, συγκεντρώνονται νέοι που μάλλον έχουν υιοθετήσει τέτοιες συμπεριφορές, που κάποτε εθεωρούντο περιθωριακές και τώρα πλέον τείνουν να κυριαρχήσουν στην κοινωνία. Μένουν έξω απ’ την εκκλησία, δεν κάνουν το βήμα να μπουν μέσα. Πολλοί απ’ αυτούς μάλιστα νομίζουν ότι Εκκλησία = λεφτά ή εξουσία ή κάτι τέτοια. Ας γνωρίζουν λοιπόν ότι ακόμη και σήμερα στις εκκλησίες μας, αν κοιτάξεις στις γωνιές, θα δεις τέτοιους απλούς ανθρώπους που λάμπει στα μάτια τους το φως του Χριστού. Αλλά πρέπει να μπούμε μέσα στην εκκλησία και να κρατάμε την καρδιά μας αναμμένη σαν φανάρι, για να τους δούμε, όχι τη μύτη μας στραμμένη προς το ταβάνι… Δε θα φορούν γραβάτα και δεν θα τους εκτιμούν οι «μορφωμένοι», οι «φιλόσοφοι» και οι «καθώς πρέπει».
Η κοινωνία μας, στην οποία το άλλοτε περιθωριακό είναι πλέον ο κυρίαρχος τρόπος ομιλίας, διασκέδασης, ενδυμασίας, καλλωπισμού και συμπεριφοράς, μοιάζει όλο και περισσότερο με τους δυστοπικούς, εφιαλτικούς κόσμους, που συναντούμε στις ταινίες και τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας, από το 1984 και το Stalker μέχρι το Babylon AD και το Claud Atlas. Ένας καινούργιος Μεσαίωνας, στον οποίο έχει οδηγήσει όχι η θρησκεία, αλλά η δήθεν «απελευθέρωση» από τη θρησκεία.
Αυτή λοιπόν είναι η όντως «αναρχική» και ελεύθερη και ταυτόχρονα απόλυτα φωτεινή και δυναμική «θρησκεία» (σωστότερα: οδός), στην οποία καλούμε εμείς, οι ορθόδοξοι χριστιανοί, τους ειλικρινείς αναζητητές: η Ορθοδοξία των αγίων, όπως η αγία Ματρώνα, ο άγιος Γαβριήλ της Γεωργίας, αλλά κα η Μάρθα του Αρκαδίου και άλλοι, στα χωριά και τις πόλεις μας, και όλοι εκείνοι, που αναφέρουμε παραπάνω…
Κάτι έχουν να πουν όλοι αυτοί. Κάτι αναστάσιμο, απελευθερωτικό, αντισυμβατικό και φωτεινό. Που ούτε πουλιέται, ούτε αγοράζεται, ούτε κρίση το πιάνει, ούτε το δήμο ή την πολιτική έχει ανάγκη, κάτι που δεν φθείρεται και δεν διαφθείρεται…
ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ.
