ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΑΓΧΟΣ Ή ΑΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ;

ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΑΓΧΟΣ

Ή ΑΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ;

Μερικές σκέψεις για το άρθρο του π.Β.Θερμού με τίτλο: «Ανάσταση με άγχος;» που δημοσιεύθηκε στο ΕΦΗΜΕΡΙΟ

Εξ ύψους κατήλθες ο εύσπλαγχνος,

ταφήν κατεδέξω τριήμερον,

ίνα ημάς ελευθερώσης των παθών.

Η ζωή και η ανάστασις ημών, Κύριε, δόξα σοι.

Απολυτίκιον Αναστάσεως

Χωρίς να εκπλαγούμε διαβάσαμε στον ΕΦΗΜΕΡΙΟ (ΜΑΡΤΙΟΣ 2011) άρθρο του π.Βασιλείου Θερμού στο οποίο μας προτείνει να γιορτάζουμε την Ανάσταση το Σάββατο και όχι την Κυριακή. Παρακαλώ διαβάστε αποσπάσματα από το άρθρο του (οι υπογραμμίσεις και οι τονισμοί του κειμένου είναι δικοί μας):

«Ας μου επιτραπεί να θέσω έναν προβληματισμό. Από τη στιγμή που αγνοούμε την πραγματική ώρα της Αναστάσεως του Χριστού, από τη στιγμή που σε ορισμένα μέρη της πατρίδας μας συνηθίζουν ανέκαθεν να τελούν το πρωί την αναστάσιμη Λειτουργία, τι μας εμποδίζει να ξεκινούμε την ακολουθία νωρίτερα; Για παράδειγμα, το «Ευλογητός» στις 10 μ.μ. και το «Χριστός Ανέστη» στις 11 μ.μ.; Μήπως αποτελεί η 12^η νυκτερινή κάποιο απαραβίαστο θέσφατο της ελληνικής κοινωνίας ή κάποια ιερή στιγμή και ώρα για την Εκκλησία μας;

Με τη λύση αυτή θα επιτυγχάναμε δύο καλά: και περισσότερο εκκλησίασμα θα αποφάσιζε να παραμείνει ως το τέλος και η Λατρεία θα διεξαγόταν περισσότερο ιεροπρεπώς.

Πρέπει μάλιστα να λάβουμε ύπ’ όψη ότι στην εποχή μας, ακόμη και με τον ίδιο ρυθμό τελέσεως της αναστάσιμης ακολουθίας, αυτή τελειώνει πιο αργά σε σύγκριση με το παρελθόν, αφού κοινωνούν ασύγκριτα περισσότεροι χριστιανοί. Ειδικά κατά την Ανάσταση πολλοί ναοί με περισσοτέρους εφημερίους αναγκαστικά μένουν με έναν, αφού οι άλλοι καλύπτουν μονές ή παρεκκλήσια ή εξωκλήσια. Υπάρχουν ναοί όπου η προσέλευση στην αναστάσιμη Θεία Ευχαριστία διαρκεί και 30′! Τέτοιες εμπειρίες ήταν σχεδόν άγνωστες στην παραδοσιακή κοινωνία.

Είμαι ανοικτός και σε άλλες προτάσεις, πάντως θεωρώ πως η σημερινή μεταχείριση της αναστάσιμης ακολουθίας είναι ανεπίτρεπτη. Πως να γιορτάσεις το κορυφαίο γεγονός της Ανάστασης τού Χριστού με άγχος; Και γιατί δεν λαμβάνουμε ύπ’ όψιν την ιδιαιτερότητα τού τόπου μας όπου πλήθος ανθρώπων στην επαρχία ξυπνούν πολύ νωρίς την επομένη για να ετοιμάσουν το οικογενειακό πασχαλινό γεύμα με τον γνωστό σε όλους μας τρόπο; Δεν πρόκειται για κάποια αμαρτωλή διασκέδαση αλλά για παραδοσιακό ελληνικό έθιμο. Γιατί τους θέτουμε προ περιττών διλημμάτων;

Ελπίζω βέβαια να φάνηκε ότι το άρθρο αυτό δεν γράφτηκε γι’ αυτή την κατηγορία των αδελφών μας, τους οποίους ως εκ περισσού ανέφερα. Γράφτηκε για την πλειονότητα τού λαού μας, για όσους δεν έχουν αποκοπή ολοκληρωτικά από τις εκκλησιαστικές ακολουθίες και εορτές, για όσους ως καλοπροαίρετοι θα μπορούσαν να κερδηθούν στην «πανήγυριν των πανηγύρεων», εκεί όπου καλούνται να «τρυφήσουν πάντες».

Και δεν είναι τυχαίο αυτό που αποτελεί εμπειρία πολλών από εμάς: ότι όποιον κερδηθεί στην Ανάσταση για μια φορά, συνήθως η χαρά της και το μεγαλείο της τον ελκύουν να παραμένει κάθε χρόνο πλέον».

Μερικές παρατηρήσεις στα επιχειρήματα του π.Βασιλείου.

Τα μέρη που «συνηθίζουν ανέκαθεν να τελούν το πρωί την αναστάσιμη Λειτουργία» είναι χωριά της πατρίδας μας στα οποία δεν υπάρχει μόνιμος Ιερέας και εξυπηρετούνται από Ιερείς των γειτονικών χωριών οι οποίοι συνήθως έχουν να τελέσουν 3-4 ή και περισσότερες Αναστάσιμες ακολουθίες.
Διερωτάται ο π.Βασίλειος «τι μας εμποδίζει να ξεκινούμε την ακολουθία νωρίτερα;…Μήπως αποτελεί η 12^η νυκτερινή κάποιο απαραβίαστο θέσφατο της ελληνικής κοινωνίας ή κάποια ιερή στιγμή και ώρα για την Εκκλησία μας;»

Ο π. Βασίλειος φέρεται σαν να αγνοεί βασικές αρχές της χριστιανικής πίστης όπως η τριήμερος ταφή (γεγονός το οποίο έχει άμεση αναφορά στο Μυστήριο το Βαπτίσματος με την τριπλή κατάδυση) αλλά και τις αναφορές των Ευγγελιστών περί της ημέρας της Αναστάσεως του Κυρίου. Συγκεκριμένα ο Ματθαίος αναφέρει «Οψέ Σάββατων τη επιφωσκούση εις μίαν σαββάτων», προσδιορίζοντάς την μέχρι την ανατολή του ηλίου, την πρώτη ημέρα της εβδομάδος, εννοώντας την Κυριακή. Ο Λουκάς επίσης αναφέρεται στη πρώτη ημέρα της εβδομάδας, τα βαθιά χαράματα: «Τη δε μια των σαββάτων, όρθρου βαθέως ήλθον επί το μνήμα». O Ιωάννης γράφει όταν πέρασε η ημέρα του Σαββάτου, κατά την πρώτη ημέρα της εβδομάδας, όταν ήταν ακόμα σκοτάδι: «Έρχεται πρωί σκοτίας έτι ούσης εις το μνημείον». Και ο Μάρκος , συμφωνεί ως προς την ημέρα και προσδιορίζει το χρόνο μετά τη δύση του ηλίου. «Λίαν πρωί της μιας σαββάτων έρχονται επί το μνημείον ανατείλαντος του ηλίου».

Σύμφωνα με τον π.Βασίλειο η «ιδιαιτερότητα» όσων θέλουν να ξυπνήσουν χαράματα να σουβλίσουν τον οβελία θα πρέπει να καταργήσει ακόμα και ιερούς Κανόνες όπως ο 89^ος (ΠΘ’) Κανόνας της ΣΤ’ Οικουμενικής Συνόδου ο οποίος ορίζει να λήγει η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδος ΜΕΤΑ το μεσονύκτιο του Μεγάλου Σαββάτου. «Τας του σωτηρίου πάθους ημέρας, εν νηστεία και προσευχή και κατανύξει επιτελούντας, χρή τους πιστούς περί μέσας της περί το μέγα Σάββατον νυκτός ώρας απονηστίζεσθαι…». (Πηδάλιον). Άλλωστε … «γιατί τους θέτουμε προ περιττών διλημμάτων;».

Θεωρούμε τραγική την επιχειρούμενη προσβολή των Ιερών κανόνων και του Ευαγγελίου για …ψυχολογικούς λόγους και με το πρόσχημα της υπεράσπισης της Αναστάσιμης Θ.Λειτουργίας. Ο χριστιανός που μετά από τη νηστεία της αγίας σαρακοστής μετέχει στην Αναστάσιμη θεία λειτουργία για να μεταλάβει ΣΩΜΑ και ΑΙΜΑ Χριστού δεν μπορεί να αισθάνεται άγχος αλλά μπρος στο Άγιο Ποτήριο βιώνει την αναξιότητά του. Μήπως θα έπρεπε να κάνει κάτι και για αυτό η ψυχοθεραπεία του π.Βασιλείου; Μήπως οι Πατέρες δογμάτισαν με βάση τα συναισθήματα ή τα συμπλέγματά τους; Ή μήπως έφτασε η ώρα των μετα-Πατερικών καινοτομιών στη Λατρεία; Το άγχος που μας δημιουργούν οι επιχειρούμενες καινοτομίες σας ποιος θα το αναλύσει π.Βασίλειε;

Κώστας Ναυπλιώτης

ΑΝΤΙΑΙΡΕΤΙΚΟΝ ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ www.egolpion.com

24 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2011

Αθωνικοί Πατέρες GR

Areti Maurogianni

ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΑΓΧΟΣ Ή ΑΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ;

ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΑΓΧΟΣ Ή ΑΓΧΟΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΕΣ;