Σήμερα ἑορτάζουμε τήν ἐν Νικαίᾳ Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο, τῶν 318 θεοφόρων Πατέρων. Οἱ πολύπαθοι Ἅγιοι Πατέρες, φέροντες τά στίγματα τῶν μαρτυρίων ὑπέρ τῆς Πίστεως τοῦ Χριστοῦ, στέκουν μέ τό παράδειγμά τους ὁδοδείκτες ἁγιοσύνης καθώς καί πραγματικῆς Συνοδικότητας. Ἐντύπωση προκαλοῦν τά θαυμαστά σημεῖα πού ἔλαβαν χώρα στήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο, καταδεικνύοντας τήν νίκη τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως ἔναντι στήν μισητή αἵρεση.
Ἐντύπωση βέβαια, προκαλεῖ καί ἕνα θαυμαστό γεγονός, (θά τό ἀναφέρουμε παρακάτω) τό ὁποῖο διατρανώνει τήν διαφορά καί τήν ποιότητα τῆς πρώτης Αὐτῆς Συνόδου, ἀπό τήν «Σύνοδο» τοῦ Κολυμπαρίου, στήν ὁποία ἀσυναίσθητα ὀλισθαίνει ὁ νοῦς μας. Φυσικά, τότε, ὁ ἀρχιεπίσκοπος Ἀλβανίας Ἀναστάσιος, εἶχε σπεύσει νά μᾶς διευκρινίσει, καθησυχάζοντάς μας, ὅτι «ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος δέν εἶναι ἕνα «ἀκριβές ἀντίγραφον» τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων» καί ὅτι: «Ὁρισμένοι θεωροῦν ὅτι ἡ πιστή ἀντιγραφή ἤ ἀκόμη ἡ πανομοιότυπη ἐπανάληψη πρακτικῶν τοῦ παρελθόντος εἶναι ἀπαραίτητα γιά κάθε ἐκκλησιαστική πρωτοβουλία καί προσπάθεια. Ἀλλά τό Ἅγιο Πνεῦμα δέν ἐνεργεῖ μόνο σέ μία ἐποχή. Παραμένει ὁ καθοριστικός ὁδηγός τῆς Ἐκκλησίας στή ροή τοῦ χρόνου. Ἡ Ἐκκλησία ὑπενθυμίζει: «Σήμερον ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡμᾶς συνήγαγε…»[1].
Ἀλλά ἄς παραθέσουμε τό θαυμαστό γεγονός, γιά τό ὁποῖο ἔγινε λόγος. Διαβάζουμε στόν Μέγα Συναξαριστή:
«Κατά δέ τάς ἡμέρας ἐκείνας κατά τάς ὁποίας ἐγράφοντο εἰς Τόμον αἱ ἀποφάσεις τῶν Πατέρων, ἀπέθανον δύο ἐκ τῶν Ἀρχιερέων τῆς Ἁγίας Συνόδου, ὁ εἷς ὀνόματι Χρύσανθος καί ὁ ἕτερος Μουσώνιος, οἵτινες δέν ἐπρόφθασαν νά ὑπογράψουν εἰς τόν Τόμον. Οἱ δέ Ἅγιοι Πατέρες, ἀφ’ οὗ ὑπέγραψαν ὅλοι, ἐπῆραν τόν Τόμον ἐκεῖνον καί ἐπῆγαν εἰς τό κοιμητήριον ἔνθα ἦσαν ἐνταφιασμένοι καί λέγουν πρός αὐτούς· «Ὦ Πατέρες καί ἀδελφοί, καί σεῖς συνηγωνίσθητε μεθ’ ἡμῶν εἰς τόν καλόν ἀγῶνα, τόν δρόμον σας ἐτελειώσατε καί τήν Πίστιν ἐτηρήσατε, ἀλλά δέν ἐφθάσατε νά ὑπογράψητε εἰς τά δόγματα τά ὁποῖα ἐθέσαμεν· διά τοῦτο σᾶς καταθέτομεν αὐτόν τόν Τόμον καί ἄν σᾶς φανῇ καλόν, ὑπογράψατε καί ἐσεῖς». Ταῦτα εἰπόντες, ἐσφράγισαν ἀμέσως τόν Τόμον ἐκεῖνον μέ τήν σφραγῖδα τοῦ βασιλέως καί τόν ἄφησαν εἰς τό κοιμητήριον. Εἰς ἔνδειξιν δέ τῆς ἀληθείας τῶν δογματισθέντων, ὤ τοῦ θαύματος! κατά τήν ἑπομένην, ὅταν ἐπῆγαν καί ἤνοιξαν τόν Τόμον, εὑρῆκαν καί τῶν δύο ἐκείνων Ἐπισκόπων τά ὀνόματα ὑπογεγραμμένα καί ὄχι μέ γράμματα ἄλλου τινός, ἀλλά ὅμοια μέ τά ἰδικά των ὡς νά τά ἔγραψαν ἔτι ζῶντες» [2]!
Τί νά σχολιάσουμε γιά τούς Πατέρες τῆς Συνόδου τῆς Νίκαιας, τήν ἐν Χριστῷ ἀγάπη πού εἶχαν μέ τούς ἀδελφούς τους, τόν σεβασμό πρός τούς κεκοιμημένους συναγωνιστάς τους, τήν ταπείνωσή τους ἤ τήν ἁγιότητά τους; Καί τί νά συγκρίνουμε μέ τήν ἀπομίμηση τοῦ Κολυμπαρίου;
Παρ’ ὅτι ἡ «Σύνοδος» διακηρύσσει στό 1ο Ἄρθρο της ὅτι: «Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, τῇ χάριτι τῆς Ἁγίας Τριάδος, ἀποτελεῖ αὐθεντικήν ἔκφρασιν τῆς κανονικῆς παραδόσεως καί τῆς διαχρονικῆς ἐκκλησιαστικῆς πράξεως διά τήν λειτουργίαν τοῦ συνοδικοῦ συστήματος ἐν τῇ μιᾷ, ἁγίᾳ, καθολικῇ καί ἀποστολικῇ Ἐκκλησίᾳ», παρ’ ὅτι τονίζει στό 10ο Ἄρθρο της ὅτι «Ὁ λόγος εἰς τάς ἐργασίας τῆς Συνόδου εἶναι ἐλεύθερος»[3], τίποτε δέν συνέβη ἀπό αὐτά. Στήν παροῦσα δέ «Διάσκεψη-Συνέδριο», ὅπως τήν ὀνομάζει ὁ Καθηγητής Δογματικῆς κύριος Δημήτριος Τσελεγγίδης, «σύμφωνα μέ τόν Κανονισμό Λειτουργίας της, ψῆφο εἶχαν μόνο οἱ παρόντες δέκα Προκαθήμενοι.»[4]!
Ἡ «Σύνοδος» τοῦ Κολυμπαρίου στιγμάτισε ἀρνητικά τήν Ἐκκλησιαστική ἱστορία καί τραυμάτισε τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας. Τό βάρος τῆς εὐθύνης, ὅσο καί ἄν δέν τό συναισθάνονται, θά συνθλίβει τούς Ἀρχιερεῖς πού δέν ὀρθοτομοῦν πλέον τόν λόγο τῆς Ἀληθείας. Ἡ διαπίστωση ὀδυνηρή: Ὅσο ἔντονη ἦταν ἡ παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, «τοῦ καθοριστικοῦ ὁδηγοῦ τῆς Ἐκκλησίας» στήν Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδο, τόσο ἔντονη ἦταν ἡ ἀπουσία Του στήν «Διάσκεψη-Συνέδριο» τοῦ Κολυμπαρίου.
Πορφυρίτης
[1] Ἄρθρο Ἀναστάσιου στὴν «Κ»: Ἐπιβεβλημένη ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, http://www.kathimerini.gr/863672/article/epikairothta/ellada/ar8ro-anastasioy-sthn-k-epivevlhmenh-h-agia-kai-megalh-synodos
[2] «Ὁ Μέγας Συναξαριστής τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», Συναξαριστής Πεντηκοσταρίου, Τόμος ΙΔ΄, Ἀθῆναι 2001, σελ. 301.
[3] Κανονισμός ὀργανώσεως καί λειτουργίας της Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, http://www.romfea.gr/diafora/6182-kanonismos-organoseos-kai-leitourgias-tis-agias-kai-megalis-sunodou
[4] Δημήτριος Ἰ. Τσελεγγίδης, Σύντομη ἀποτίμηση τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου» στό Κολυμπάρι τῆς Κρήτης (19-26/7/2016), http://www.impantokratoros.gr/F57F5331.el.aspx
