Ὁ 28ος Κανών τῆς Δ΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου, συνετέθη γιά νά περιορίση τόν ἐπεκτατισμό τῆς τότε Πρωτοκαθέδρου καί στό μέλλον τοῦ κάθε Πρωτοκαθέδρου!
Η ΟΥΚΡΑΝΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ, ΑΙΤΙΑ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ!
Πρόκειται γιά μιά οἰκουμενικῶν διαστάσεων προσβολή ἑνός Προκαθημένου τοῦ πλέον πολυαρίθμου Πατριαρχείου τῆς Ὀρθοδοξίας, δηλαδή τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καί Πασῶν τῶν Ρωσιῶν, ἡ ὁποία ἔγινε ὄχι γιά λόγους Πίστεως, οὔτε γιά κάποιον ἄλλον ἀναγκαῖο λόγο, ἀλλά μόνο «περί τῆς ὑπεροχῆς καί τῆς ἡγεμονίας», ὡς ἐπίδειξη δυνάμεως καί ἰσχύος! Ὡς ἀναμέτρηση Ἀμερικῆς καί Ρωσίας!
Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Βασιλείου Ε. Βολουδάκη
Τό ἄρθρο μου αὐτό γράφεται μέ πρόθεση νά συμβάλη στήν ἀντιμετώπιση τοῦ νέου μεγάλου προβλήματος, πού ἔχει δημιουργήσει τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως μέ τήν αὐθαίρετη χορήγηση «Αὐτοκεφάλου» στήν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, πρᾶγμα τό ὁποῖο ὁδήγησε τό Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας νά διακόψη τήν Μυστηριακή Κοινωνία μέ τήν Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπόλεως!
Πρόκειται γιά μιά οἰκουμενικῶν διαστάσεων προσβολή ἑνός Προκαθημένου τοῦ πλέον πολυαρίθμου Πατριαρχείου τῆς Ὀρθοδοξίας, δηλαδή τοῦ Πατριάρχου Μόσχας καί Πασῶν τῶν Ρωσιῶν, χωρίς καμμιά ἀπολύτως αἰτία! Ἡ μόνη λογική ἐξήγηση τοῦ φαινομένου εἶναι ὅτι πρόκειται γιά συμπεριφορά ‘’ρεβάνς’’, γιά τή μή συμμετοχή τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας στήν ἀντικανονική Σύνοδο τῆς Κρήτης καί ἐπίδειξη ἰσχύος, πού θυμίζει τίς σκοτεινές πρακτικές τῆς Πρεσβυτέρας Ρώμης ἐπί τῆς Κωνσταντινουπόλεως στίς ἡμέρες τῆς Αὐτοκρατορίας μας !
Τό Πατριαρχεῖο μας, θεσμός Ἀληθείας ἕως τήν Μικρασιατική Καταστροφή!
Θεωρῶ ἀπαραίτητο νά διευκρινήσω ὅτι ὁσάκις ἐπιχειρῶ νά γράψω ἄρθρο μέ θέμα, στό ὁποῖο πρωταγωνιστεῖ ἀρνητικά τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, προτάσσω καί τονίζω τόν βαθύτατον σεβασμό μου πρός αὐτό, ὅπως ἁρμόζει στό πρῶτο τῇ τάξει Πατριαρχεῖο τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀλλά καί πρός τό πρόσωπο τοῦ Πατριάρχου μας κ. Βαρθολομαίου, διότι θέλω εὐθύς ἐξ ἀρχῆς νά καταστήσω σαφές –ἀκόμη καί στούς πλέον δυσπίστους– ὅτι μέ τά γραφόμενά μου, ὄχι μόνο δέν ἀποσκοπῶ στό νά πλήξω τόν θεσμό τοῦ Πατριαρχείου μας ἀλλά καί σπεύδω νά τόν τιμήσω, θυμίζοντας πρός κάθε κατεύθυνση τό πνεῦμα τῆς Ἀληθείας, πού κυριάρχησε σέ αὐτό ἐπί πολλούς αἰῶνες, δυστυχῶς, ὅμως, μόνο μέχρι τήν μοιραία Μικρασιατική Καταστροφή, διότι ἀπό τότε, καί ἰδίως στίς μέρες μας δείχνει πολύ συχνά ἀλαζονική καί κατεξουσιαστική συμπεριφορά ἔναντι ὅλων τῶν Ἐκκλησιῶν τῆς Οἰκουμενικῆς Ὀρθοδοξίας!
Ἡ ἀρθρογραφία μου γιά τήν προβολή τῶν ἐνδόξων ἡμερῶν τοῦ Πατριαρχείου μας δέν εἶναι σημερινή, οὔτε εὐκαιριακή, οὔτε ἐπικαιροποιημένη. Τό μαρτυροῦν κείμενά μου, γραμμένα πρό 18 ἐτῶν! Ἔγραφα στίς 27-07-2001 στό ἄρθρο μου μέ τίτλο «Ὁρατός ὁ κίνδυνος Βατικανοποιήσεως τῆς Ὀρθοδοξίας» (βλ. Ἐφημερίς Ὀρθ. Τύπος): «Εἶναι θλιβερὸ γιὰ ὅλους μας νὰ συγκρίνουμε τὴν παλαιότερη μὲ τὴ σημερινὴ συνείδησι τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, τὶς παλαιότερες μὲ τὶς νεώτερες πεποιθήσεις καὶ πρακτικές Του, ἀλλ’ ὅμως, εἶναι σωτήριο τὸ νὰ διασώζουμε τὴν ἱστορική μας μνήμη. Εἶναι ἀναγκαῖο νὰ μὴ λησμονοῦμε τὴ διακήρυξι τοῦ Πατριάρχου Ἀνθίμου καὶ τῆς περὶ Αὐτὸν Πατριαρχικῆς Συνόδου, τόν Αὔγουστο τοῦ 1895: ‘’… Τοιοῦτον ὑπῆρχε τὸ ἀρχαῖον τῆς Ἐκκλησίας πολίτευμα· οἱ δὲ Ἐπίσκοποι ἦσαν ἀνεξάρτητοι ἀπ’ ἀλλήλων καὶ ἐλεύθεροι ὅλως ἐν τοῖς ἰδίοις ἕκαστος ὁρίοις, μόνον ταῖς συνοδικαῖς διατάξεσιν ὑπείκοντες καὶ παρεκάθηντο ἴσοι πρὸς ἀλλήλους ἐν τοῖς συνόδοις· οὐδεὶς δὲ αὐτῶν διεξεδίκει ποτὲ μοναρχικὰ δικαιώματα ἐπὶ τῆς καθόλου Ἐκκλησίας· εἰ δὲ ποτε φιλοδοξοῦντες τινες Ἐπίσκοποι τῆς Ρώμης ἤγειρον ὑπερφιάλους, ἀξιώσεις ἀγνώστου ἐν τῇ Ἐκκλησία ἀπολυταρχίας, οἱ τοιοῦτοι προσηκόντως ἠλέγχθησαν καὶ ἐπετιμήθησαν’’»!
Φαίνεται, ὅμως, πιά πολύ καθαρά, πώς ἡ Μικρασιατική καταστροφή –μοιραία κατάληξη τῆς Βενιζελείου πολιτικῆς καί τῶν ἐπιλογῶν της– ἦταν αὐτό πού ἐπιθυμοῦσε ὁ ἐκτός τῆς Ὀρθοδοξίας κόσμος, ἀφοῦ αὐτή ἡ καταστροφή θά ἐπέφερε τόν ἀφανισμό τοῦ Ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ τῆς Κωνσταντινουπόλεως (ὁ ὁποῖος, σημειωτέον, πραγματοποιήθηκε μέ πρωτοφανῆ ἐπιτάχυνση), ὁπότε ἡ ἐκεῖ Ἐκκλησία, χωρίς Ποίμνιο, πού εἶναι ὁ μόνος ἀνθρώπινος ἐπί γῆς φύλακας καί ἐγγυητής τοῦ Ὀρθοδόξου Φρονήματος καί Πολιτεύματος, πολύ σύντομα θά γινόταν ὑποχείριο καί παίγνιο τῶν Μεγάλων –κατά Ἑωσφόρον– Δυνάμεων, ὅπως, δυστυχῶς καί ἔγινε! Κληρικοί μόνοι, μόνο μέ κάποιους πατριαρχικούς ὑπαλλήλους, πού δέν τολμοῦν νά ἔχουν ἀντιρρήσεις, χωρίς Ποίμνιο νά ἐπαγρυπνῆ καί νά ἐλέγχῃ τήν Ὀρθοδοξία καί Ὀρθοπραξία τους, μέ σύστημα διοικήσεως σταδιακά διαμορφωμένο ἀπό Συνοδικό σέ ἄκρατο Πατριαρχικό, σύντομα ἔγιναν πολλοί ἀπό ἐκείνους τούς Κληρικούς, Κληρικοί τῆς καρριέρας καί τῶν κοσμικῶν κυριαρχικῶν ἐπιδιώξεων.
Τά θεολογικά ἐπιχειρήματα δέν ἔχουν ἀποτέλεσμα
ὅταν αἴτιοι τῶν διχοστασιῶν εἶναι οἱ ἴδιοι οἱ Προκαθήμενοι!
Ἔχω παρακολουθήσει ἀπό κοντά τό Οὐκρανικό ζήτημα καί μελέτησα τά ἑκατέρωθεν ἐπιχειρήματα. Καί ἐκείνων, πού συνηγοροῦν μέ τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, καί ἐκείνων, πού ὑποστηρίζουν ὅτι τό Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας εἶναι τό ἁρμόδιο γιά τήν χορήγηση Αὐτοδιοικήτου στήν Οὐκρανική Ἐκκλησία. Ἐπιχειρήματα λογικά καί Θεολογικά ἀπό τήν στρατευομένη Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας καί τούς ὑπερασπιστάς της, ἐπιχειρήματα ἀλληλοαναιρούμενα, ‘’ἐπιχειρήματα’’ ἐξουσίας καί ὑπερπροβολῆς ἀπολυταρχικῶν –ἀλλά ἐκκλησιολογικῶς ἀνυπάρκτων– προνομίων ἀπό πλευρᾶς τοῦ Φαναρίου καί τῶν σύν αὐτῷ.
Τό συμπέρασμά μου ἀπό τήν παρακολούθηση αὐτοῦ τοῦ ἰδιοτύπου «πολέμου» εἶναι ὅτι τά Θεολογικά ἐπιχειρήματα –παρά τήν ἀναμφισβήτητη ὀρθότητά τους– δέν συμβάλλουν πλέον στίς μέρες μας γιά τήν θεραπεία ἐκκλησιαστικῶν προβλημάτων, γιά πολλούς καί διαφόρους λόγους, κορυφαῖος τῶν ὁποίων εἶναι, ὅτι τά κατά καιρούς ἀναφυόμενα προβλήματα δημιουργοῦνται ἀπό τούς ἴδιους τούς Προεστῶτας τῶν Ἐκκλησιῶν(!), μέ τήν ἀσύστολη καταπάτηση καί ἀθέτηση τῆς Ἀποκεκαλυμμένης ἀπό τόν Οὐρανό καί Σαρκωθείσης ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ Θεολογίας καί τῶν Ἱερῶν Αὐτῆς καί Θεοδιδάκτων Ὁδηγιῶν καί Κανόνων! Αὐτός καί μόνον ὁ λόγος, εἶναι, νομίζω, ἀρκετός γιά νά γίνω κατανοητός ἀπό τούς ἀναγνῶστες. Εἶναι κάτι σάν καί αὐτό, πού χρησιμοποιοῦσε κάποιες φορές ὁ π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος γιά νά δείξη ὅτι καί ἕνας μόνο λόγος ἀρκεῖ, γιά νά καταστήση περιττούς τούς ὑπολοίπους: «Στρατηγέ μου, δέν κτυπήσαμε τά κανόνια κατά τήν ἄφιξή σας γιά 99 λόγους. Πρῶτον, δέν εἴχαμε μπαροῦτι»!
Ὡστόσο, ἐπειδή δέν ἔχουν τό προνόμιο νά ἀποφασίζουν μόνο οἱ κατά τόπους Προεστῶτες, ἀλλά καί οἱ λοιποί Ἱεράρχες, οἱ ὁποῖοι παρακινοῦνται πρός τήν Ὀρθόδοξη πορεία καί ἀπό τόν εὐσεβῆ Κλῆρο καί τόν Πιστό Λαό τοῦ Θεοῦ, θά προσπαθήσω νά καταθέσω κάποιες ἁπλές σκέψεις μου, στό πλαίσιο τῆς πνευματικῆς εὐθύνης πού ἔχω ὡς Κληρικός νά εἶμαι καί «σύνεδρος τοῦ Ἐπισκόπου» μου, ἀλλά καί μάρτυρας τῆς Ἀληθείας ἔναντι τῶν ἀνθρώπων πού μέ ἐμπιστεύονται, μέ τήν ἄσβεστη ἐλπίδα, ὅτι ἄν ὑπάρξη πνευματική θέληση, ὅλα μπορεῖ νά διορθωθοῦν.
Μεῖζον πρόβλημα ἡ κακοδοξία τῆς ἑνός ἀνδρός ἐκκλησιαστικῆς Ἀρχῆς
Μεγαλύτερο πρόβλημα ἀπ΄αὐτό καθ’ ἑαυτό τό Οὐκρανικό θεωρῶ ὅτι εἶναι ἡ κακόδοξη θεωρία, πού ἔχει διαχύσει τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, σύμφωνα μέ τήν ὁποία, αὐτό εἶναι τό «Συντονιστικό Κέντρο τῆς Ὀρθοδοξίας»! Καί εἶναι κακόδοξη αὐτή ἡ θεωρία, γιατί στήν πράξη οἱ ἰθύνοντες τοῦ Φαναρίου καί οἱ διαλαλητές τους τήν μεταφράζουν ὡς προτεραιότητα καί ὑπεροχή τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἔναντι τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί ὄχι ὡς ὑποχρέωση νά συγκαλοῦν σέ Σύνοδο ἤ σέ Συνδιάσκεψη τίς ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί νά φροντίζουν τά τῆς διεκπεραιώσεως τῶν ἀντιστοίχων προετοιμασιῶν! Ἡ Κωνσταντινούπολη ἔχει χρέος, ὡς Προεδρεύουσα τῶν Συνόδων καί ὄχι ὡς ὑπερκειμένη τῶν Συνόδων, νά διακονῇ στίς διαδικασίες, νά φροντίζη γιά τήν ταχυτέρα ἐπικοινωνία τῶν ἑκασταχοῦ Προκαθημένων καί τῆς Ἱεραρχίας τους καί ὄχι νά ἀποφαίνεται a priori περί τοῦ κατά καιρούς πρακτέου, οὔτε νά ἐπιβάλλη τίς προτάσεις της ὡς ἀποφάσεις τῆς Ὀρθοδοξίας! Αὐτό τό ἔργο δέν εἶναι συντονισμός ἀλλά Διακονία! Ὁ συντονισμός, ὡς φυσική ἐνέργεια, δημιουργεῖ ταλαντώσεις μέ ὄχι πάντοτε θετικά ἀποτελέσματα, ἡ Διακονία ὡς πνευματική λειτουργία διακονεῖ τήν Συνέργεια καί τήν ὁμοφωνία ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.
Αὐτό πρέπει νά τό κατανοήση καλά τό Φανάρι καί εἶναι εὐθύνη καί τῶν ἄλλων Πατριαρχείων καί Ἀρχιεπισκοπῶν νά γίνη ὅσο τό δυνατόν συντομότερα αὐτή ἡ κατανόηση, διότι ἔχουν δείξει οἱ Προκαθήμενοι ἀσυγχώρητη ἀνοχή στούς κατευθυνομένους ἀπό τά πολιτικά παρασκήνια βεντετισμούς τοῦ Πατριαρχικοῦ περιβάλλοντος καί ἰδιαιτέρως τοῦ Προεστῶτος αὐτοῦ! Προσωπικά, ἀπό τό 2001 τά φωνάζω αὐτά, γιατί σ’ αὐτό τό σημεῖο πονάει φρικτά ἡ Ὀρθοδοξία, ἀλλά, ὅπως φαίνεται –«Κύριος οἶδε» γιά ποιούς λόγους– δέν λαμβάνονται ὑπ’ ὄψιν, παρ’ ὅτι –ἐν ἀντιθέσει μέ μένα– τά κείμενα, πού παρέθεσα, εἶναι πολύ σημαντικά. Τά ἐπαναλαμβάνω, γιατί κάποιοι, ὄψιμα ἀφυπνισθέντες μιλοῦν καί γράφουν σάν νά ‘’ἀνακάλυψαν σήμερα τήν …Ἀμερική’’, ἐνῶ πρίν ἀπό λίγα χρόνια μέ προπηλάκιζαν λέγοντάς μου « ποῦ τά ἔχω βρεῖ ὅλα αὐτά τά …ἀνιστόρητα»!
Ἔγραφα, λοιπόν, στό προαναφερθέν ἄρθρο μου «Ὁρατός ὁ κίνδυνος Βατικανοποιήσεως τῆς Ὀρθοδοξίας»: «Ποτὲ ἡ Ἐκκλησία μας δὲν ἦταν «ἑνὸς ἀνδρὸς ἀρχή», ὅπως ἔγινε σήμερα στὴ μισὴ ὑφήλιο. Ποτὲ στὰ ἐκκλησιαστικὰ χρονικὰ μιὰ δωδεκὰς Ἱεραρχῶν, χωρίς ποίμνιο, διόριζαν Ἀρχιεπισκόπους καὶ Μητροπολῖτες ὁλοκλήρων Ἠπείρων, καθορίζοντες τὴν πνευματικὴ πορεία ἑκατομμυρίων ψυχῶν. Στίς ἀρχὲς τοῦ προηγουμένου αἰῶνα, τὸ 1909, τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως μὲ ταπείνωσι καὶ ποιμαντικὸ ἐνδιαφέρον εἶχε συνειδητοποιήσει τὴν ἀνεπάρκειά του νὰ ἐποπτεύη τὶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες τῆς Διασπορᾶς (Εὐρώπης καὶ Ἀμερικῆς) καὶ μὲ Συνοδικὸ Τόμο ἐκχώρησε στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ‘’τὸ κυριαρχικὸ τῆς πνευματικῆς προστασίας καὶ ἐποπτείας δικαίωμα’’σὲ Εὐρώπη καὶ Ἀμερική. Δυστυχῶς, μετὰ ἀπὸ λίγο ἡ Ἑλλαδικὴ Ἱεραρχία ὑπέκυψε στὶς πιέσεις τοῦ τότε Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν καὶ μὲ Συνοδικὴ Πρᾶξι ἐκχώρησε τὸ δικαίωμα αὐτὸ καὶ πάλι στὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, πρὸς ἐνίσχυσί Του, ἐπειδὴ ἐπίστευσε τοὺς πολιτικοὺς καὶ δὲν διέκρινε τὴ δολιότητα, ποὺ ἐκρύπτετο πίσω ἀπὸ τὶς πιέσεις. Ἡ Ὀρθοδοξία τῆς Διασπορᾶς ἐγκατελείπετο σὲ μιὰ οὐσιαστικὰ ἀνενεργὸ Σύνοδο, δεσμία τῶν Τούρκων καὶ τῶν Ἑλλήνων πολιτικῶν. Τὰ ἀποτελέσματα αὐτῆς τῆς ἐκχωρήσεως, μετὰ ἀπὸ τόσα χρόνια, εἶναι πλέον ὁρατά…».
Καί ὡς πρός τό Αὐτοκέφαλον καί τό πῶς χορηγεῖται αὐτό, ἔγραφα ὅτι εἶναι αὐτοδίκαιο προνόμιο κάθε Ἐκκλησίας, πού ἀνήκει σέ ἐλεύθερο καί ἀνεξάρτητο κράτος, καί συνέχιζα: «Αὐτὰ ἐπίστευε καὶ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως καὶ τὰ διετράνωσε στὴν Πατριαρχικὴ καὶ Συνοδικὴ Ἐπιστολή Του πρὸς τὸν Πάπα Λέοντα ΙΓ΄, τὸν Αὔγουστο τοῦ 1895: ‘’Ἑκάστη κατὰ μέρος Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία ἐν τε τῇ Ἀνατολῇ καὶ τῇ Δύσει ἦν ὅλως ἀνεξάρτητος καὶ αὐτοδιοίκητος κατὰ τοὺς χρόνους τῶν ἑπτὰ Οἰκουμενικῶν Συνόδων· ὅπως δὲ οἱ Ἐπίσκοποι τῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολῆς, οὕτω καὶ οἱ τῆς Ἀφρικῆς, τῆς Ἰσπανίας, τῶν Γαλλιῶν, τῆς Γερμανίας καὶ τῆς Βρεττανίας ἐκυβέρνων τὰ τῶν Ἐκκλησιῶν αὐτῶν ἕκαστος διὰ τῶν ἰδίων Τοπικῶν Συνόδων, οὐδὲν ἀναμείξεως δικαίωμα ἔχοντος τοῦ Ἐπισκόπου Ρώμης, ὅστις καὶ αὐτὸς ἐπίσης ὑπήγετο καὶ ὑπεῖκεν εἰς τὰς συνοδικὰς ἀποφάσεις. Ἐν σπουδαίοις δὲ ζητήμασι δεομένοις τοῦ κύρους τῆς καθόλου Ἐκκλησίας ἐγίνετο ἔκκλησις εἰς Οἰκουμενικὴν Σύνοδον, ἥτις μόνη ἦν καὶ ἔστι τὸ ἀνώτατον ἐν τῇ καθόλου Ἐκκλησία κριτήριον’’. Στὴν Οἰκουμενικὴ Σύνοδο ἀποκλειστικὰ ἀνήκει, ἐπίσης καὶ τὸ δικαίωμα τῆς χορηγήσεως τοῦ Αὐτοκεφάλου (σὲ Ἐκκλησίες, βεβαίως, ποὺ ἀπὸ συστάσεώς τους δὲν ἦσαν Αὐτοκέφαλες) καὶ ὄχι σὲ ἕνα Πατριαρχεῖο, τὸ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ ὁποῖο χορηγεῖ τὸ «Αὐτοκέφαλον» κατ’ ἀνοχὴν τῶν ἄλλων Ἐκκλησιῶν ὡς… τοποτηρητὴς τῆς Οἰκουμενικης Συνόδου!»!
Ὑπάρχει διαφορά μεταξύ Πίστεως καί Ἐκκλησιαστικῆς Διοικήσεως;
Προκαλεῖ μεγάλη ἐντύπωση ὅτι κατά τίς συζητήσεις γιά τή ρύθμιση μικρῶν ἤ μεγάλων διοικητικῶν θεμάτων –ὅπως, φερ’ εἰπεῖν, αὐτό τῆς Οὐκρανίας– δέν λαμβάνεται ὑπ’ ὄψιν ἡ Πανορθόδοξος παραδοχή ὅτι Οἰκουμενική Ἀλήθεια εἶναι «ὅ,τι πανταχοῦ, ὅ,τι πάντοτε καί ὑπό πάντων ἐπιστεύθη». Ἡ παραδοχή αὐτή δέν ἔχει ἐφαρμογή μόνο στά δογματικά θέματα, ἀλλά καί στά διοικητικά, διότι στήν Ὀρθοδοξία δέν ὑπάρχει διάκριση Δογματικῶν καί Διοικητικῶν Ἱερῶν Κανόνων, δεδομένου ὅτι ἡ διοίκησις, τό ἦθος, δηλαδή, τῆς Ἐκκλησίας, ἀπορρέει ἀπό τήν Δογματική Της, γι’ αὐτό καί δέν ἀλλάζει, δέν ἐξελίσσεται, ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει καί στήν Ἰατρική. Οἱ ἀσθένειες ἔχουν διαχρονικά τίς ἴδιες ἀθανάσιμες ἤ θανάσιμες ἐπιπτώσεις, ὅπως εἶχαν καί πρό χιλιετηρίδων, γι’ αὐτό δέν ἐξελίσσεται ἡ Ἰατρική μέ τό νά βαπτίζη τίς χθεσινές ἀσθένειες ὡς ὑγεία(!), ὅπως ἀπαιτοῦν ἀνοήτως ἀπό τήν Ἐκκλησία νά ἐκσυγχρονισθῆ, βαπτίζουσα ‘’προσωπική ἐπιλογή’’ καί … ‘’προτίμηση’’, τίς ἀπό χιλιετηρίδων ἀναγνωρισμένες ὡς διαστροφές!
Ἐάν, λοιπόν, χωρίσουμε τούς Ἱ. Κανόνες σέ Δογματικούς καί Διοικητικούς (ὅπως ἐπεχείρησε κατά τό παρελθόν ὁ «περί τήν πίστιν ναυαγήσας», μακαρίτης πλέον, Ἀρχιε-πίσκοπος Θυατείρων Ἀθηναγόρας Κοκκινάκης), τότε παρουσιάζουμε μιά ὑποκριτική Ἐκκλησία, ἡ Ὁποία ἄλλα κηρύττει καί ἄλλα πράττει! Κηρύσσει, δηλαδή ἐπί τοῦ προκειμένου, ὅτι «ὅστις θέλει Πρῶτος εἶναι, ἔστω πάντων δοῦλος καί πάντων διάκονος» καί στήν πράξη, ὁ Πατριάρχης πού θέλει νά εἶναι καί νά ἀναγνωρίζεται Πρῶτος, νά γίνεται κυρίαρχος καί ‘’ἐτσιθελικά’’ ἀφεντικό ὅλης τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Θεσμοῦ Της!
Εἶναι νωπά στή μνήμη μας, παρά τήν 30ετία, τά ὅσα ἔγραψε στόν «Ὀρθόδοξον Τύπον»ὁ μακαριστός π. Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος κατά τῆς ἐπαράτου αὐτῆς διακρίσεως καί συνεπλήρωσε καί ἐπηύξησε ὁ μακαριστός καί ὁμολογητής Καθηγητής Κωνσταντῖνος Μουρατίδης. Πολύ ὠφέλιμη θά ἦταν μιά ἐπαναδημοσίευσή τους, τόσο γιά ἔλεγχο καί σωφρονισμό τῶν παραβατῶν, ὅσον καί πρός ἐνημέρωσιν καί θεολογικό καταρτισμό τῶν νεωτέρων.
Ὡστόσο, δέν εἶναι ἀνεξήγητη –οὔτε χωρίς σκοπιμότητα– αὐτή ἡ πρακτική τοῦ χωρι-σμοῦ τῶν Δογματικῶν ἀπό τά Διοικητικά, διότι ἄν ἀκολουθηθῇ καί στά Διοικητικά ἡ Ἀρχή «ὅ,τι πανταχοῦ, ὅ,τι πάντοτε καί ὑπό πάντων ἐπιστεύθη», θά πρέπει νά συναποφασίζουν ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες καί γιά τά Διοικητικά τῶν Ἐκκλησιῶν καί ὄχι μόνο ἕνας Πατριάρχης, πού ἔχει τήν διακονία ΜΟΝΟ νά Προεδρεύη τῶν Συνόδων!
Ἡ Ἐκκλησία μας ἔχει προνοήσει γιά τά πάντα, γιατί δέν σκέπτεται ὡς ἄνθρωπος ἐγκλωβισμένος στό χρόνο καί στίς σκοπιμότητές του, ἀλλά θεσμοθετεῖ ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ, «ἐν θεοπνεύστῳ Λογικῇ», ἡ Ὁποία δέν ἀντιφάσκει ὅταν διδάσκει τήν Πίστη οὔτε ὅταν πράττει καί λειτουργεῖ τά τῶν Ἐκκλησιῶν λειτουργήματα. Ἡ διαίρεση Δογμάτων καί Ἤθους, διευκολύνει ἐκείνους πού κατεξουσιάζουν τῶν ἄλλων, καί πορεύονται μέ τό πρόσταγμα τοῦ Ἅδου: «Ἔστω ἡμῶν ἡ ἰσχύς, νόμος»! (Σοφ. Σολ. 2,11) Ἡ Ἐκκλησία τῆς Κωνσταντινουπό-λεως δέν υἱοθέτησε ποτέ, μέχρι τή Μικρασιατική Καταστροφή, τό δόγμα αὐτό τοῦ Ἅδου. Ἀντιθέτως, μάλιστα, τό ἔψεγε μέ σφοδρότητα, ὅταν τό ἔβλεπε νά ἐμφανίζεται σέ ἐνέργειες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρώμης καί διετράνωνε συνεχῶς ὅτι «ἐν σπουδαίοις δὲ ζητήμασι δεομένοις τοῦ κύρους τῆς καθόλου Ἐκκλησίας ἐγίνετο ἔκκλησις εἰς Οἰκουμενικὴν Σύνοδον, ἥτις μόνη ἦν καὶ ἔστι τὸ ἀνώτατον ἐν τῇ καθόλου Ἐκκλησία κριτήριον»! (βλ.ἀ.)
Τό σημερινό Πατριαρχεῖο μας, ὅμως, ἀπεφάσισε στό τόσο σοβαρό θέμα νά προχωρήση μόνο του, χωρίς συγκατάθεση οὔτε τῶν ἄλλων Πατριαρχῶν, οὔτε τῶν Ἀρχιεπισκόπων, οἱ ὁποῖοι ἔχουν Συνόδους καί Ἐπισκόπους μέ ὑπαρκτά Ποίμνια, γατζωμένο στόν 28ο Κανόνα τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου! Αὐτός ὁ ἐναγκαλισμός του μέ τήν ἐντελῶς διαστρεβλωμένη ἑρμηνεία τοῦ 28ου Κανόνος τῆς Δ΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου , τήν ὁποία σαλπίζει urbi et orbi, εἶχε σάν ἀποτέλεσμα τή δημιουργία ἑνός νέου Σχίσματος στήν Οὐκρανία, μέ δύο Μητροπολίτες, καί τήν ἀναζωπύρωση τοῦ παλαιοτέρου σχίσματος τοῦ καθηρημένου καί διαγεγραμμένου ἀπό τήν Οἰκουμενική Ὀρθοδοξία, τέως Μητροπολίτη Κιέβου Φιλαρέτου, τόν ὁποῖον ἐντελῶς ἀντικανονικά ἀποκατέστησε ὁ Πατριάρχης μας, παρ’ ὅτι ἐγνώριζε τά Κανονικά καί Ἠθικά του κωλύματα. Τελικά, ἡ ἀναγνώριση αὐτή ἔγινε ‘’μπούμεραγκ’’ γιά τό Φανάρι, διότι ὁ Φιλάρετος ἐπέστρεψε στήν φιλοδοξία, στήν ἀδιακρισία καί στήν ἀδιαλλαξία του! Ὁ Φιλάρετος καί ἡ τελική συμπεριφορά του νά μήν ἀναγνωρίση καμμιά ἄλλη ἐκκλησιαστική ἀρχή, πλήν τοῦ ἑαυτοῦ του, εἶναι ἡ σφραγῖδα, πού φανερώνει, σέ κάθε καλοπροαίρετον Ὀρθόδοξον πιστό, ὅτι ἡ Θείας Χάρις ἐγκατέλειψε τελείως τά ἔργα τῶν προσφάτων ἡμερῶν τοῦ Πατριαρχείου μας στήν Οὐκρανία!
Ἀφοῦ δέν ἐνδιαφέρουν τά θεολογικά ἐπιχειρήματα,
ἀλλά μόνο ὁ 28ος Κανόνας τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς,
ἄς τόν δοῦμε μέ τό Φῶς τοῦ ἁγ. Νεκταρίου
Παρακάμπτω τά Κανονικά προβλήματα, πού δημιουργήθηκαν ἀπό τήν ὠμή εἰσπή-δηση τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως στήν ἐκκλησιαστική περιοχή τοῦ Πατρι-αρχείου τῆς Μόσχας (σάν νά ἦταν τό Φανάρι ἡ ἁρμόδια ἐκκλησιαστική Ἀρχή τῆς Οὐκρανίας) καί τίς ἀντικανονικές Ἀρχιερατικές καί Ἱερατικές χειροτονίες του, γιατί δέν θέλω νά ματαιοπονήσω, ἀφοῦ ἤδη διευκρίνησα ὅτι τά θεολογικά ἐπιχειρήματα δέν ἐνδιαφέρουν πλέον τούς Φαναριῶτες, παρά μόνο ἐκεῖνα πού ἔφτιαξαν ἐκεῖνοι –μέ ἀποτρόπαια μαεστρία– γιά νά ἐξυπηρετοῦν τίς σκοπιμότητές τους, ὅπως οἱ Ἀρχιερεῖς τοῦ «Καιροῦ ἐκείνου…»! Ἄν αὐτά πού γράφω ἠχοῦν συκοφαντικά σέ κάποιους ἀδαεῖς, ἄς ἀνατρέξουν στά ὅσα ὑποστήριζε ὁ Πατριάρχης μας κ. Βαρθολομαῖος τό 1992, γράφοντας ρητῶς στό ὑπ’ ἀριθμ. 1203/26-8-1992 Πατριαρχικό Γράμμα του πρός τόν τότε Πατριάρχη τῆς Ρωσίας Ἀλέξιον: «Εἰς ἀπάντησιν πρός σχετικόν τηλεγράφημα καί γράμμα τῆς Ὑμετέρας λίαν ἀγαπητῆς καί περισπουδάστου Μακαριότητος, ἐπί τοῦ ἀνακύψαντος προβλήματος ἐν τῇ καθ’ Ὑμᾶς ἀδελφῇ Ἁγιωτάτῃ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ρωσσίας, ὅπερ πρόβλημα ὡδήγησε τήν Ἱεράν Σύνοδον αὐτῆς ὅπως προβῇ, δι’οὕς οἶδεν αὕτη λόγους, εἰς τήν καθαίρεσιν τοῦ ἄχρι πρότινος ἐκ τῶν τά πρῶτα φερόντων Συνοδικοῦ μέλους αὐτῆς Μητροπολίτου Κιέβου κυρίου Φιλαρέτου, ἐπιθυμοῦμεν ἵνα γνωρίσωμεν τῇ Ὑμετέρᾳ Ἀγάπῃ ἀδελφικῶς ὅτι ἡ καθ’ ἡμᾶς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία ἀναγνωρίζουσα εἰς τό ἀκέραιον τήν ἐπί τοῦ θέματος ἀποκλειστικήν ἁρμοδιότητα τῆς ὑφ’ Ὑμᾶς ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Ρωσσίας ἀποδέχεται τά Συνοδικῶς ἀποφασισθέντα περί τοῦ ἐν λόγῳ, μή ἐπιθυμοῦσα τό παράπαν ἵνα παρέξῃ οἱανδήτινα δυσχέρειαν εἰς τήν καθ’ Ὑμᾶς ἀδελφήν Ἐκκλησίαν». Μετά ἀπό μία πενταετία τό Πατριαρχεῖο Μόσχας ἀφόρισε τόν Μητροπολίτη Φιλάρετο καί στίς 7-4-1997 ὁ Πατριάρχης μας ἀνεγνώρισε τόν ἀναθεματισμό. Ἄς συγκρίνουν τώρα αὐτά τά Πατριαρχικά λόγια καί τίς Πατριαρχικές πράξεις, μέ τήν σημερινή Πατριαρχική πρακτική, νά ἐπεμβαίνη ὁ Κωνσταντινουπόλεως σέ ξένη ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία, στήν ὁποία –κατά τήν δική του διατύπωση(!)– ἔχει «ἀποκλειστικήν ἁρμοδιότητα ἡ ἁγιωτάτη Ἐκκλησία τῆς Ρωσσίας», καί νά δημιουργῇ Σχῖσμα, ἀγνοῶντας τόν Κανονικό Μητροπολίτη Κιέβου καί χειροτονῶντας νέον Κιέβου τῆς ἀρεσκείας του, δίδοντάς του, συγχρόνως, Αὐτοκέφαλον, ἀντιτιθεμένων σ’αὐτά τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας ἀλλά καί ἄλλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν! Αὐτά, κανείς λογικός ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά τά ἐξηγήσῃ, ἐκτός ἄν συνετέθη νέα ἐκκλησιολογία ἀπό τό Φανάρι, σύμφωνα μέ τήν ὁποία ὁ κάθε Προκαθήμενος ἔχει σάν μοναδική του ἁρμοδιότητα τήν καθαίρεση Ἐπισκόπων τῆς Ἐκκλησίας του, τίς δέ λοιπές ἁρμοδιότητες τίς ἀσκεῖ ἀπ’ εὐθείας τό Φανάρι, χωρίς νά λογαριάζη τή γνώμη κανενός! Μιά τέτοια πρακτική, σέ ἐποχές πού ἡ Ἀλήθεια δέν εἶχε ἐντελῶς ἐξορισθεῖ ἀπό τήν δημόσια ζωή θά χαρακτηριζόταν ἤ προδοτική (ὡς ἐξυπηρετοῦσα τά πολιτικά συμφέροντα τῆς Ἀμερικῆς, πού συνεχῶς ἐπιδιώκει τό «διαίρει καί βασίλευε») ἤ σχιζοφρενική, ὁπότε ἀνάλογα θά ἦσαν καί τά ἐπακόλουθα ἐκ μέρους ὅλων τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν!
Ὡστόσο, ἡ ἐκ μέρους μας παράκαμψη τῶν Κανονικῶν προβλημάτων, δέν ἀποτρέπει τά φρικτά ἀποτελέσματα, τοῦ διαπιστωμένου πλέον διπλοῦ Σχίσματος τῆς Οὐκρανίας καί τῆς ἐπαπειλουμένης ἐπεκτάσεως τοῦ Σχίσματος μέ τή Μόσχα καί στίς λοιπές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες (ἄν ἀναγνωρίσουν τήν σχισματική Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας), γιά τά ὁποῖα, τό σημερινό αὐταρχικό Πατριαρχεῖο τῆς Πόλεως, δέν φαίνεται νά ἔχη τόν παραμικρό πνευματικό ἔλεγχο! Ἐκεῖ ἔφθασαν τήν Πόλη μας, πού ὑπῆρξε πάντοτε Ἐκείνη στήν Ὁποία ἐδέσποζε ἡ Δικαιοσύνη, ἡ Ἰσότητα καί ὁ Ἀλληλοσεβασμός, γι’ αὐτό καί ἐπέκρινε πολύ συχνά τήν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης γιά τόν αὐταρχισμό της καί τήν διάθεσή της νά κυριαρχήση σέ ὁλόκληρη τήν Ἐκκλησία!
Τελικά δέν εἶναι καθόλου τυχαία ἡ προσκόλληση τῶν Πατριαρχικῶν στόν 28ο Κανόνα τῆς Δ΄Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἀπό τόν ὁποῖον τάχα ἀντλοῦν τά κυριαρχικά δικαιώματά τους ἐφ’ ὅλης τῆς ὑπό τόν Ἥλιον Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας! Δέν τούς τόν διάβασαν, ὅμως, τόν Κανόνα αὐτόν σωστά οἱ Πανεπιστημιακοί καθηγηταί (Κληρικοί καί Λαϊκοί), πού ἐργάσθηκαν ἐργολαβικά ἐπί ἔτη πολλά νά κτίσουν τήν παγκόσμια ἐφάμαρτη κυριαρχία τοῦ πάλαι ποτέ Κέντρου τῆς Ὁμολογίας καί τοῦ Μαρτυρίου τῶν Ἁγιωτάτων Πατριαρχῶν του. Τούς τόν διάβασαν, δίδοντας ἔμφαση στό ὅτι τώρα πλέον, μετά τήν ἀπόσχιση τῆς Ρώμης, πρέπει νά πάρη ἐκείνη τόν αὐταρχισμό καί τήν ἀδιάκοπη διάθεση ἐπεκτατισμοῦ τῆς ἐκπεσούσης!
Ὁ 28ος Κανόνας, ὅμως, συνετέθη γιά τόν ἀκριβῶς ἀντίθετο λόγο: Συνετέθη ὡς ἀπάντηση πρός τούς Λεγάτους τοῦ Πάπα Λέοντος, τόν ὁποῖον ἐκπροσωποῦσαν στή Σύνοδο, φερόμενοι ἀπρεπέστατα! Συνετέθη γιά νά πλήξη τήν «ἐπηρμένην ὀφρῦν» τῆς Ρώμης καί τοῦ Προκαθημένου της, πού ἐνόμιζε ὅτι αὐτός κυριαρχεῖ σέ ὅλη τήν Ἐκκλησία, λόγῳ τῆς Πρωτοκαθεδρίας του στίς Συνόδους, καί τοῦ ὁριοθετεῖ τίς δικαιοδοσίες, ὑπενθυμίζοντάς του ὅτι ἡ Κωνσταντινούπολη ἔχει τά ἴσα δικαιώματα μέ τήν Ρώμη, γιατί εἶναι πολυάνθρωπη καί, κυρίως, γιατί ἐκεῖ ἔχει τήν ἕδρα του ὁ Ὀρθόδοξος Αὐτοκράτορας, πού μπορεῖ νά προστατεύση τήν Ἐκκλησία. Δέν ὀνομάζεται Δευτέρα Ρώμη ἡ Κωνσταντινούπολη, ἐπειδή εἶναι ἔδαφος τῆς Ρώμης, οὔτε ἐπειδή εἶχε κατοίκους τοῦ αὐτοῦ ἔθνους. Κάθε ἄλλο! Ἡ Ρώμη εἶναι τοπικά στή Δύση καί ἡ Κωνσταντινούπολη στήν Ἀνατολή, ὅσο γιά τή συγγένεια τῶν ἐθνῶν, οὔτε λόγος, ἀφοῦ ἡ Ρώμη καί ὅλη ἡ δυτική Ρωμαϊκή αὐτοκρατορία εἶχε πλέον καταλυθεῖ καί ἀλλοτριωθεῖ ἀπό τά βάρβαρα ἔθνη (Γότθους, Βησιγότθους, Ὀστρογότθους, Νορμανδούς κλπ.) τά ὁποῖα γιά πολλούς αἰῶνες εἶχαν προσπαθήσει νά ἀναχαιτίσουν οἱ Ρωμαῖοι αυτοκράτορες! Ἀπεκλήθη Νέα Ρώμη ἡ Κωνσταντινούπολη, γιά νά τονισθῇ ἡ μεταφορά τῆς Πρωτεύουσας τῆς Αὐτοκρατορίας καί, χωρίς νά ἀφαιρεθῇ ἡ τιμητική Πρωτοκαθεδρία τῆς Παλαιᾶς, νά ἀφαιρεθῇ κάθε ἔρεισμα αὐταρχισμοῦ τῆς Πρωτοκαθέδρου! Παρά ταῦτα, παρά τόν 28ο Κανόνα, ὁλόκληρη ἡ ζωή τῆς Αὐτοκρατορίας μας μαρτυρεῖ τήν ἀσταμάτητη λύσσα τῆς Ρώμης νά γίνη ἀφεντικό τῆς Ἐκκλησίας!
Ἐάν κάποιος ἀμφιβάλη γιά τήν ἑρμηνεία τοῦ 28ου Κανόνος τῆς Δ΄, ἄς ἀκούση τόν μυροβλήτη, θαυματουργό καί παμμέγιστον θεολόγον ἅγιον Νεκτάριον: « Ἡ δύναμις (τῆς Ρώμης) ἠνάγκαζε τούς ἀνατολικούς νά ἀνέχωνταί τινας τῶν Παπῶν μεγαλαυχίας χάριν τῆς εἰρήνης τῆς Ἐκκλησίας˙ τοιοῦτόν τι συνέβη καί ἐν τῇ Δ΄ Οἰκουμενικῇ Συνόδῳ, ἥτις ὑπέμεινε μέν τήν θρασεῖαν γλῶσσαν τῶν λεγάτων τοῦ Πάπα Λέοντος χάριν τῆς Ὀρθοδοξίας, ἀπήντησεν, ὅμως, εἰς αὐτήν διά τοῦ κη΄κανόνος αὐτῆς»! (Περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος, Ἀθῆναι 1911).
Ποιά σχέση, λοιπόν, μπορεῖ νά ἔχη ὁ Κανόνας αὐτός, πού συνετέθη γιά νά περιορίση τόν ἐπεκτατισμό τῆς τότε Πρωτοκαθέδρου καί στό μέλλον τοῦ κάθε Πρωτοκαθέδρου, μέ τό νά δίνη δικαιώματα στό σήμερα Πρωτοκάθεδρο (μέ τιμητική καί ὄχι ὑπεροχική Πρωτο-καθεδρία) Πατριαρχεῖο νά διαφεντεύη ὁλόκληρη τήν Οἰκουμένη καί νά θεωρῇ ὡς «βαρ-βαρικές χῶρες»(!) τήν ἀχανῆ Ρωσία καί νά τήν κηδεμονεύη; Ἡ μόνη σχέση πού μπορεῖ νά ἐπικαλεσθῇ τό Πατριαρχεῖο μας εἶναι ὅτι ἐζήλωσε τήν συμπεριφορά τῆς τότε Παπικῆς θρασύτητος, ὁπότε καί οἱ λοιποί Προκαθήμενοι πρέπει νά τοῦ ἀπαντήσουν ἀναλόγως!
Ἡ προσβολή Προκαθημένου αἰτία Σχίσματος!
Ὅσα προεγράφησαν –παρ’ ὅτι ἀπίστευτα– ἔχουν, πιστεύω, μικρότερη σημασία ἀπό τήν ἱστορική ἑρμηνεία κάποιων ὀδυνηρῶν ἀποτελεσμάτων τῆς Δ΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, πού ἐπισημαίνει ὁ Θεοφόρος ἅγιος Νεκτάριος καί ἀφοροῦν εὐθέως στό Οὐκρανικό, γι’ αὐτό ἐπείγει νά προληφθῇ ἡ ἐπανάληψή τους καί σήμερα.
Τά ὀλέθρια αὐτά ἀποτελέσματα ἔχουν αἰτία τήν ἐντελῶς ἀπαράδεκτη συμπεριφορά τοῦ Πάπα Ρώμης Λέοντος Α΄, ὁ ὁποῖος (παρ’ ὅτι κορυφαῖος θεολόγος, γι’ αὐτό ἄλλωστε ἔγινε ἡ ἁγιοκατάταξή του, λόγῳ τοῦ ὑπερόχου Δογματικοῦ Τόμου του, πού κυριάρχησε στή Σύνοδο) δέν εἶχε καταλάβει ὅτι « Ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία, συγκροτουμένη ἐκ τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, ἡνωμένων τῇ πίστει, τῇ ἐλπίδι, τῇ ἀγάπῃ καί τῇ λατρείᾳ, ὑπῆρξεν ἀείποτε ἐλευθέρα καί ἀνεξάρτητος, οὐδέ ὑπετάγη ποτέ τῷ Πάπᾳ Ρώμης (γράφε σήμερα τῷ Κωνσταντινουπόλεως), οὐδ’ ἀνεγνώρισέ ποτε αὐτῷ μείζονα Ἱεραρχίαν καί πνευματικά χαρίσματα καί πνευματικήν ὑπεροχήν, ἀλλ’ ἐθεώρησεν αὐτόν ἐπίσκοπον, ὡς πάντας τούς ἐπισκόπους, ἀφοῦ καί αὐτός τήν αὐτήν ἔλαβε χειροτονίαν, οἵαν καί οἱ λοιποί ἐπίσκοποι παρά τῶν ἀποστόλων» (Ἁγ. Νεκταρίου, Περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος).
Ὁ Πάπας Λέων εἶχε δώσει ἐντολή στούς Λεγάτους (ἀντιπροσώπους) του στήν Δ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο νά συμμετάσχουν σ’ αὐτήν, μόνο ὑπό τήν προϋπόθεση νά ἀποβληθῇ τῆς Συνόδου ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Διόσκορος, παρ’ ὅτι δέν εἶχε ἀκόμη κηρυχθεῖ αἱρετικός. Ἐκμεταλλεύθηκε τήν δύσκολη περίσταση τῆς Ἐκκλησίας γιά νά ταπεινώση τόν τότε ἰσχυρό θρόνο τῆς Ἀλεξανδρείας!
Ἄς ἀκούσουμε τόν ἅγιο Νεκτάριον νά μᾶς περιγράψη μέ τήν ἀπαθῆ Θεοφόρον καρδίαν του τήν τότε κατάσταση, γιά νά συσχετίσουμε τό τότε μέ τό σήμερα: «Φρονοῦμεν ὅτι ἡμάρτησεν ὁ Λέων, ὅστις ἐζήτησε νά ἐπωφεληθῇ τήν στενοχωρίαν τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως ἀνακηρύξῃ ἑαυτόν κεφαλήν τῆς Ἐκκλησίας καί νά πιέση τήν Σύνοδον, ὅπως κατασυντρίψῃ τόν ἰσχυρόν θρόνον τοῦ Ἀλεξανδρείας ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Διοσκόρου… Οἱ τοῦ Λέοντος Πάπα Ρώμης Λεγάτοι ἀπήτησαν, ἵνα ἐξέλθῃ τῆς Συνόδου ὁ Διόσκορος, μή κεκηρυγμένος ἔτι αἱρετικός, διά τήν ψευδῆ πρόφασιν ὅτι συνεκάλεσε Σύνοδον ἄνευ ἀδείας τοῦ Πάπα!!! Ἐν ὧ οὐδέ μία Σύνοδος συνεκλήθη τῇ ἀδείᾳ τοῦ Πάπα, ἀλλά πάντοτε τῇ διαταγῇ τῶν Αὐτοκρατόρων, συνεννοουμένων μετά τῶν Πατριαρχῶν Κωνσταντινουπόλεως ἤ μετ’ ἄλλων Πατριαρχῶν. Τοιαύτῃ ἦτο ἡ χριστιανική συνδρομή τοῦ Πάπα Λέοντος τοῦ ὑπό βαρεῖς ὅρους καί συνθήκας ὑποστηρίξαντος τήν Ὀρθόδοξον πίστιν ἐν τῇ ἐν Χαλκηδόνι συνόδῳ. !( Περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος)
Ἀποκορύφωμα τῶν ἀληθειῶν τοῦ ἁγίου μας εἶναι ἕνα φοβερό του συμπέρασμα, τό ὁποῖο δέν θά ἐτόνιζε τόσο, ἐάν δέν εἶχε καί πληροφορία συνειδήσεως: «Κηρύττω μετά πεποιθήσεως ὅτι ὁ Μονοφυσιτισμός δέν θά ἐκραταιοῦτο, ἐάν ὁ Διόσκορος δέν ἀπεβάλλετο τόσον προσβλητικῶς τῆς συνόδου. Ἀλλ’ ὁ Λέων περί ἑνός μόνον ἐφρόντιζε, περί τῆς ὑπεροχῆς καί τῆς ἡγεμονίας.»!!! Τήν ἐσωτερική του αὐτή βεβαιότητα ἐνίσχυσαν καί οἱ σύγχρονές του πληροφορίες. Γράφει σέ ὑποσημείωση: « Καί σήμερον ἔτι, οἵ τε Κόπται καί οἱ Ἀβυσσηνοί ἀποδίδωσι τῷ Λέοντι τήν αἰτίαν τοῦ ἀναπτυχθέντος μίσους διά τήν ἀδικαιολόγητον ἀπομάκρυνσιν τοῦ Διοσκόρου ἀπό τῆς Συνόδου. Τοῦτο καί ἡμεῖς ἠκούσαμεν καί ὁ εἰς Ἀβυσσηνίαν μεταβάς Δ. Νικηταϊδης ἤκουσεν»! ( Περί τῶν αἰτίων τοῦ Σχίσματος) Δηλαδή, ὄχι μόνο εἶναι βέβαιον ὅτι ἡ προσβολή κατά τοῦ Διοσκόρου ἐτράνωσε τήν αἵρεση καί ἔσχισε τήν Ἐκκλησία, ἀποστερῶντας ἀπό ἑκατομμύρια ἀνθρώπους τήν Ὀρθοδοξία, ἀλλά καί ὅτι ἡ προσβολή αὐτή ἔμεινε ἀνεξάλειπτη, τοὐλάχιστον ἀπό τό 451 ἕως τό 1911, πού ἔγραψε ὁ ἅγιος Νεκτάριος αὐτά τά συγκλονιστικά!
«Ὅσα προεγράφη», νομίζω ὅτι καθρεπτίζουν τό παρόν ἀπολύτως. Τίς προθέσεις καί τίς πράξεις τοῦ τότε Λέοντος Ρώμης μέ τίς πράξεις τοῦ σήμερον Κωνσταντινουπόλεως, οἱ ὁποῖες δέν μᾶς δίδουν ἐρείσματα γιά νά ἐντοπίσουμε κάποια διαφορά καί στίς προθέσεις. Τότε ἡ προσβολή στόν θρόνο τῆς Ἀλεξανδρείας ἔγινε, ὄχι γιά λόγους Πίστεως ἀλλά «περί τῆς ὑπεροχῆς καί τῆς ἡγεμονίας», διότι ἡ μοναδική αἰτίαση τοῦ Ρώμης κατά τοῦ Διοσκόρου ἦταν «ὅτι συνεκάλεσε Σύνοδον ἄνευ ἀδείας τοῦ Πάπα», καί ὄχι γιατί εἶχε αἱρετικά φρονήματα!!! Ἄν οἱ Πατέρες τῆς Συνόδου δέν ὑποχωροῦσαν στήν ἀξίωση τοῦ Ρώμης νά ἐκβληθῇ τῆς Συνόδου ὁ Διόσκορος, δέν θά κατεδικάζετο ἡ αἵρεση, γιατί θά ἀποχωροῦσαν οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ Πάπα ἀπό τήν Σύνοδο. Μέ τήν ὑποχώρηση τῶν Πατέρων, καταδικάσθηκε μέν ἡ αἵρεση, ἀλλά ἡ συμπεριφορά τοῦ Λέοντος ἐμείωσε τήν ἀποτελεσματικότητα μιᾶς Οἰκουμενικῆς Συνόδου, μέ τά ὅσα μᾶς περιέγραψε ὁ ἅγιος Νεκτάριος.
Σήμερα ἡ προσβολή ἔγινε ἐναντίον τοῦ ἰσχυροῦ θρόνου τῆς Ρωσίας, ὄχι γιά λόγους Πίστεως, οὔτε γιά κάποιον ἄλλον ἀναγκαῖο λόγο, ἀλλά μόνο «περί τῆς ὑπεροχῆς καί τῆς ἡγεμονίας», ὡς ἐπίδειξη δυνάμεως καί ἰσχύος! Ὡς ἀναμέτρηση Ἀμερικῆς καί Ρωσίας!
Ἱκεσία ἀπευθύνουμε πρός τούς Προκαθημένους ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν νά πείσουν τόν Πατριάρχη μας νά ἀπευθυνθῇ πρός τόν Πατριάρχη τῆς Ρωσίας, ζητῶντας συγγνώμη γιά τή σπουδή του, καί νά παραδώση σέ ἐκεῖνον τόν Τόμο τῆς Αὐτοκεφαλίας τῆς Οὐκρανίας, ἀναγνωρίζοντάς του καί πάλι, ὅπως τό 1992 καί τό 1997, τήν ἁρμοδιότητα στό Κίεβο. Αὐτή ἡ πνευματική κίνηση, πιστεύουμε ὅτι δέν θά ἀφήση ἀσυγκίνητο τόν Πατριάρχη Κύριλλον, θά ἀνυψώση πνευματικά τόν Πατριάρχη μας κ. Βαρθολομαῖον, καί, συγχρόνως θά εἶναι ἡ ἀπαρχή τῆς πνευματικῆς ἐπιστροφῆς τοῦ Πρωτοθρόνου Πατριαρχείου μας, στίς πρό τῆς Μικρασιατικῆς Καταστροφῆς ἔνδοξες καί Πανορθοδόξου ἀντινοβολίας ἡμέρες του!
π. Βασίλειος Ε. Βολουδάκης