Η Δικαιοσύνη— anaxoriti
Η λέξη «Δικαιοσύνη» ευρίσκεται στην Καινή Διαθήκη ογδόντα οκτώ φορές. Η λέξη «δίκαιος» ογδόντα μία φορές. Δεν έχουν όμως πάντοτε την σημασία την οποίαν έχουν οι λέξεις αυτές στη σημερινή εποχή. Η λέξη «Δικαιοσύνη», πάρα πολλές φορές, ίσως τις περισσότερες, έχει την έννοια όλων των αρετών, όλων των καθηκόντων του ανθρώπου προς τον άνθρωπο και τον Θεό. Με την έννοια αυτή την χρησιμοποιεί και ο Κύριος, όταν λέγει «Πρέπον εστίν ημίν πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην». Την ίδια σημασία, τις περισσότερες φορές, έχει και η λέξις «δίκαιος». Αυτό φανερώνει, πόσον μεγάλη αρετή είναι η δικαιοσύνη, αφού εκπροσωπεί, μπορεί να πει κανείς, όλες τις αρετές, ή προϋποθέτει την ύπαρξη των άλλων αρετών.
Παρ’ όλα αυτά, ευρίσκεται και με την έννοια της αποδόσεως εις ένα έκαστον ό,τι του ανήκει, δηλαδή με την έννοια την οποία χρησιμοποιούμε σήμερα την λέξη «Δικαιοσύνη» και σ’ αυτήν θα αφιερώσομε τις λίγες αυτές γραμμές.
Βλέπομε να γίνεται ιδιαίτερος λόγος για την δικαιοσύνη του Θεού και ιδιαίτερος για την δικαιοσύνη των ανθρώπων. Ο Θεός είναι δίκαιος και «δικαιοσύνην ηγάπησεν». Με δικαιοσύνη κυβερνά τον κόσμο. Δικαιοσύνη θα αποδώσει στην άλλη ζωή. Αλλά δικαιοσύνη ζητεί και από τον άνθρωπο, «Δικαιοσύνην μάθετε οι ενοικούντες επί της γης», λέγει ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη ενώ ο Κύριος μακαρίζει τους «πεινώντας και διψώντας την δικαιοσύνην», εκείνους δηλαδή που σαν πείνα και δίψα επιθυμούν σφοδρά την επικράτηση της δικαιοσύνης στον κόσμο.
Είναι τόσο πολλές, άφθονες, αμέτρητες οι περιπτώσεις που παρουσιάζονται στον άνθρωπο και του δίνουν την ευκαιρία να εκδηλώσει το ωραίο αυτό αίσθημα και να το κάμει έργο, αποδίδοντας δικαιοσύνη.
Είσαι γονιός; Σου δίδεται η ευκαιρία να μοιράσεις εξ ίσου την αγάπη σου στα παιδιά σου. Εξ ίσου την περιουσία σου. Να αποδώσεις με δικαιοσύνη ό,τι ανήκει στον καθένα.
Είσαι διδάσκαλος; Σου δίδεται, καθημερινώς, η ευκαιρία να εκδηλώσεις την δικαιοσύνη σου αμείβοντας εξ ίσου τον πλούσιο και τον πτωχό μαθητή σου, όταν εξ ίσου κουράσθηκαν και απέδωσαν.
Είσαι προϊστάμενος; Δείξε την δικαιοσύνη σου στους υφισταμένους σου. Πλήρωσε τον καθένα σύμφωνα με την αξία του.
Είσαι έμπορος; Προσπάθησε να εργασθείς με δικαιοσύνη στις δοσοληψίες σου. Δεν είναι δίκαιο να νοθεύεις το εμπόρευμα σου. Δεν είναι δίκαιο να ζυγίζεις λειψά. Δεν είναι δίκαιο να πωλήσεις σε υπέρογκη τιμή.
Είσαι δικηγόρος; Μην αναλάβεις να υποστηρίξεις το άδικο. Μην ζήτησεις ψευδομάρτυρες για να υποστηρίξεις την αδικία. Καλλίτερα να χάσης ένα κέρδος, το μισθό της αδικίας.
Οποιοσδήποτε κι αν είσαι, θέσε στην ψυχή σου τον ζυγό της δικαιοσύνης και ζύγιζε την κάθε πράξη σου. Μίλησε δίκαια, ομολόγησε το δίκιο, έστω και αν θίγει τα ατομικά σου συμφέροντα ή τον εγωισμό σου. Κοίταξε τα όλα με την ανωτερότητα, που απαιτεί η δικαιοσύνη. Γίνε νικητής της αδικίας για να βρεις την ειρήνη της ψυχής σου.
Υπάρχουν πολύ συχνά και περιπτώσεις, που δεν καλείσαι συ ο ίδιος να αποδώσεις το δίκαιο. Βλέπεις όμως μπροστά σου να καταπατείται η δικαιοσύνη. Τι θα κάμεις τότε; Θα σταθείς ψυχρός παρατηρητής και αδιάφορος; Θα κρίνεις ή θα κατακρίνεις σαν ουδέτερος, χωρίς ωφέλεια και αποτέλεσμα; Όχι. Αν βλέπεις το άδικο, πρέπει να ενδιαφερθείς, να κάνεις ό,τι μπορείς, για να προλάβεις ή να σταματήσεις το κακό. Μην υπολογίσεις τα δυσμενή σχόλια των άλλων. Μην υποχώρησης όταν συνάντησης το πρώτο εμπόδιο. Αγωνίσου για την δικαιοσύνη. Μην αφήσεις ασύδοτη την αδικία.
Υπάρχουν παραδείγματα της καθημερινής ζωής αμέτρητα, που φανερώνουν πόσες αδικίες μπόρεσαν να προλάβουν άνθρωποι, που είδαν την αδικία και πόνεσαν γι’ αυτήν και προσπάθησαν με κάθε μέσο που διέθεταν να την προλάβουν και να την επανορθώσουν.
Υπάρχουν και παραδείγματα ανθρώπων, που δεν κατόρθωσαν να αντισταθούν στην αδικία, αν και την γνώριζαν. Ο Πόντιος Πιλάτος γνώριζε ότι αδίκως οδήγησαν οι Ιουδαίοι τον Κύριο στο πραιτόριο για να τον θανατώσουν. «Ουχ ευρίσκω εν αυτώ αιτίαν» λέγει. Γνώριζε ότι, από φθόνο εκινούντο οι Ιουδαίοι «ήδει γάρ ότι δια φθόνον παρέδωκαν αυτόν». Προτείνει την απόλυση του Κυρίου. Ο όχλος των Ιουδαίων επιμένει. Ο Πιλάτος προσπαθεί να αποφυγή την άδικη σταύρωση του Κυρίου. Οι Ιουδαίοι ζητούν να τον φέρουν αντιμέτωπο με τον Καίσαρα. Ο Πιλάτος κλονίζεται, υποχωρεί, νίπτει τας χείρας του, νομίζοντας ότι απαλλάσσεται της ευθύνης. Πιστεύει, ότι έχει απέναντι του τον Δίκαιον. «Αθώος, λέγει, ειμί από του αίματος του δικαίου τούτου», και όμως, υπογράφει την θανατική καταδίκη του Κυρίου.
Είναι τα ελεεινά και αξιοθρήνητα παραδείγματα των ανθρώπων, που βλέπουν την αδικία, αλλά δεν έχουν την ψυχική δύναμη να αντισταθούν σ’ αυτήν και να επιβάλουν την δικαιοσύνη.
Πόσον ευτυχής θα ήταν ο άνθρωπος, αν είχε στη ζωή του, σαν κανόνα την δικαιοσύνη! Και στην οικογένεια και στην αγορά και στην εκκλησία και στο σχολείο και στους νόμους και στα δικαστήρια και στο στρατό και στο λαό, θα επικρατούσε η τάξη και η αρμονία.
Και αν οι κυβερνήσεις ρύθμιζαν με δικαιοσύνη τις σχέσεις των κρατών, ο κόσμος αυτός θα ήταν η επί της γης Βασιλεία του Θεού.
Γ. Π. ΣΩΤΗΡΙΟΥ
ΑΓΚΑΘΙΑ ΚΑΙ ΛΟΥΛΟΥΔΙΑ