ι Τρεις Ιεράρχες και ο Ελληνισμός!..
.jpg)
Οι Τρεις Ιεράρχες και ο Ελληνισμός!..
Δεν σας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι η Ελληνική Παιδεία, που τόσο πολύ εξύμνησαν οι Τρεις Ιεράρχες μας, όχι μόνον βάλλεται, αλλά και εξοβελίζεται από όλα τα ελληνικά σχολεία, την ώρα που η Ελληνική Γλώσσα και οι Αρχαίοι πρόγονοί μας διδάσκονται όλο και περισσότερο στις νέες αρχαιοελληνικές έδρες του Εξωτερικού; Και να ήταν μόνον αυτό! Η Χριστιανική πίστη των Ελλήνων βάλλεται πανταχόθεν και ο αποχριστιανισμός της Ευρώπης ήταν μόνον η αρχή!..
ΤΗΝ ΩΡΑ που διαβάζονται αυτές οι γραμμές, βρισκόμαστε μόνον μία ημέρα πριν την μεγάλη εορτή του Ελληνοχριστιανικού Πολιτισμού και της Ελληνικής Παιδείας μας, όπως είναι η εορτή των παμμεγίστων φωστήρων της Οικουμένης, των Τριών Ιεραρχών (Μεγάλου Βασιλείου, Γρηγορίου Ναζιανζηνού και Ιωάννου Χρυσοστόμου), που κάθε χρόνο εορτάζουμε στις 30 Ιανουαρίου).
Το πώς και γιατί οι Τρεις Ιεράρχες μας καθιερώθηκαν ως οι παμμέγιστοι φωστήρες όχι μόνον του Ελληνισμού, αλλά και ολοκλήρου της Οικουμένης, θα πρέπει, λίγο πολύ, να είναι σε όλους μας γνωστό. Αξίζει, όμως, να θυμηθούμε λίγα πράγματα απ’ τη ζωή τους, που όλοι μας μπορούμε να διαβάσουμε σε μία εγκυκλοπαίδεια (1) και τόσο πολύ σηματοδότησαν την πορεία του Ελληνο-Χριστιανικού Πολιτισμού:
Το πώς και γιατί οι Τρεις Ιεράρχες μας καθιερώθηκαν ως οι παμμέγιστοι φωστήρες όχι μόνον του Ελληνισμού, αλλά και ολοκλήρου της Οικουμένης, θα πρέπει, λίγο πολύ, να είναι σε όλους μας γνωστό. Αξίζει, όμως, να θυμηθούμε λίγα πράγματα απ’ τη ζωή τους, που όλοι μας μπορούμε να διαβάσουμε σε μία εγκυκλοπαίδεια (1) και τόσο πολύ σηματοδότησαν την πορεία του Ελληνο-Χριστιανικού Πολιτισμού:
ΜΕΓΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
Ο Μέγας Βασίλειος (Καισάρεια 330; – 379), θεωρείται Πατέρας, οικουμενικός διδάσκαλος και άγιος της Εκκλησίας. Γόνος ευγενούς οικογένειας, γνωστής για την ευσέβεια και την προσφορά της στην εκκλησία πολλών θεολόγων και εκκλησιαστικών ανδρών, έγινε επίσκοπος Καισαρείας και διακρίθηκε για την κλασική και θεολογική του μόρφωση, τον άγιο βίο και τους αγώνες του εναντίον των αιρετικών.
Ως γνωστόν, η Μέγας Βασίλειος δέχτηκε την κλασική παιδεία στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα (φιλολογία, ρητορική και φιλοσοφία) και διετέλεσε στη συνέχεια ρητοροδιδάσκαλος στην Καισάρεια. Κατηχούμενος κατά την περίοδο των σπουδών του στην Αθήνα, διακρινόμενος για την αυστηρότητα του ήθους και τις ασκητικές του τάσεις, βαπτίστηκε μετά την επιστροφή του στην Καισάρεια. Ως διάκονος έζησε σχεδόν στην έρημο, όπου μελέτησε θεολογία και επιδόθηκε στην οργάνωση του μοναχικού βίου· ως πρεσβύτερος εργάστηκε στην Καισάρεια εναντίον του αρειανισμού.
Ο Μέγας Βασίλειος, ως Επίσκοπος Καισαρείας από το 370, αντιτάχθηκε απόλυτα στις προσπάθειες του αρειανού αυτοκράτορα Βαλέντιου (ή Ουάλη) να επιβάλει την εκκλησιαστική πολιτική του, αποκάλυψε και πολέμησε τον απολλιναρισμό, που τότε μόλις εκδηλωνόταν, όχι μόνο με απολογητική και αντιρρητική δράση αλλά και με διπλωματική δραστηριότητα προς τον πάπα Δάμασο· πέτυχε έτσι να ενώσει πολλούς επισκόπους σε κοινή στάση έναντι των αιρέσεων και για την υποστήριξη της διδασκαλίας της Α’ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας. Στην προσπάθειά του αυτή αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος του συγγραφικού του έργου και κυρίως τα δογματικά του έργα. Μοναχός ο ίδιος, φρόντισε για την ορθή τοποθέτηση του μοναχικού βίου υποτάσσοντάς τον στην εκκλησία. Μετέφερε δηλαδή τους μοναχούς στις πόλεις, τους έθεσε υπό τον έλεγχο των επισκόπων και τους ανέθεσε φιλανθρωπικά έργα. Γνωστή είναι η Βασιλειάς, πόλη κοντά στην Καισάρεια, συγκρότημα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων με αποκλειστικό προσωπικό μοναχούς, στην οποία ο Μέγας Βασίλειος. διέθεσε την πατρική και τη μητρική περιουσία του.
Στα ασκητικά συγγράμματά του περιλαμβάνονται και οι Όροι. Κανόνες, δηλαδή, που αποτέλεσαν έκτοτε τη βάση του ορθόδοξου μοναχισμού.
Η κλασική μόρφωση του Μεγάλου Βασιλείου επέτρεψε να διδάξει σωστά, στην Πραγματεία προς τους Νέους, το πρόβλημα της θέσης των θύραθεν σπουδών στο χριστιανικό σχολείο και να επηρεάσει έτσι πολύ τη θέση της Εκκλησίας έναντι της κλασικής παιδείας τότε αλλά και κατά την Αναγέννηση.
Λένε πως η βαθύτατη γνώση της κλασικής παιδείας και η ορθή τοποθέτηση του Μεγάλου Βασιλείου απέναντί της φαίνονται και στις Ομιλίες εις την Εξαήμερον, ενώ το αποστολικό του πνεύμα και ο πλούσιος ανθρωπιστικός και κοινωνικός κόσμος του αποκαλύπτονται μέσω των 350 περίπου επιστολών του. Στο συνολικό έργο του οφείλεται η ανακήρυξή του σε οικουμενικό διδάσκαλο της εκκλησίας και έναν από τους Τρεις Ιεράρχες.
Ως γνωστόν, η Μέγας Βασίλειος δέχτηκε την κλασική παιδεία στην Κωνσταντινούπολη και στην Αθήνα (φιλολογία, ρητορική και φιλοσοφία) και διετέλεσε στη συνέχεια ρητοροδιδάσκαλος στην Καισάρεια. Κατηχούμενος κατά την περίοδο των σπουδών του στην Αθήνα, διακρινόμενος για την αυστηρότητα του ήθους και τις ασκητικές του τάσεις, βαπτίστηκε μετά την επιστροφή του στην Καισάρεια. Ως διάκονος έζησε σχεδόν στην έρημο, όπου μελέτησε θεολογία και επιδόθηκε στην οργάνωση του μοναχικού βίου· ως πρεσβύτερος εργάστηκε στην Καισάρεια εναντίον του αρειανισμού.
Ο Μέγας Βασίλειος, ως Επίσκοπος Καισαρείας από το 370, αντιτάχθηκε απόλυτα στις προσπάθειες του αρειανού αυτοκράτορα Βαλέντιου (ή Ουάλη) να επιβάλει την εκκλησιαστική πολιτική του, αποκάλυψε και πολέμησε τον απολλιναρισμό, που τότε μόλις εκδηλωνόταν, όχι μόνο με απολογητική και αντιρρητική δράση αλλά και με διπλωματική δραστηριότητα προς τον πάπα Δάμασο· πέτυχε έτσι να ενώσει πολλούς επισκόπους σε κοινή στάση έναντι των αιρέσεων και για την υποστήριξη της διδασκαλίας της Α’ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας. Στην προσπάθειά του αυτή αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος του συγγραφικού του έργου και κυρίως τα δογματικά του έργα. Μοναχός ο ίδιος, φρόντισε για την ορθή τοποθέτηση του μοναχικού βίου υποτάσσοντάς τον στην εκκλησία. Μετέφερε δηλαδή τους μοναχούς στις πόλεις, τους έθεσε υπό τον έλεγχο των επισκόπων και τους ανέθεσε φιλανθρωπικά έργα. Γνωστή είναι η Βασιλειάς, πόλη κοντά στην Καισάρεια, συγκρότημα φιλανθρωπικών ιδρυμάτων με αποκλειστικό προσωπικό μοναχούς, στην οποία ο Μέγας Βασίλειος. διέθεσε την πατρική και τη μητρική περιουσία του.
Στα ασκητικά συγγράμματά του περιλαμβάνονται και οι Όροι. Κανόνες, δηλαδή, που αποτέλεσαν έκτοτε τη βάση του ορθόδοξου μοναχισμού.
Η κλασική μόρφωση του Μεγάλου Βασιλείου επέτρεψε να διδάξει σωστά, στην Πραγματεία προς τους Νέους, το πρόβλημα της θέσης των θύραθεν σπουδών στο χριστιανικό σχολείο και να επηρεάσει έτσι πολύ τη θέση της Εκκλησίας έναντι της κλασικής παιδείας τότε αλλά και κατά την Αναγέννηση.
Λένε πως η βαθύτατη γνώση της κλασικής παιδείας και η ορθή τοποθέτηση του Μεγάλου Βασιλείου απέναντί της φαίνονται και στις Ομιλίες εις την Εξαήμερον, ενώ το αποστολικό του πνεύμα και ο πλούσιος ανθρωπιστικός και κοινωνικός κόσμος του αποκαλύπτονται μέσω των 350 περίπου επιστολών του. Στο συνολικό έργο του οφείλεται η ανακήρυξή του σε οικουμενικό διδάσκαλο της εκκλησίας και έναν από τους Τρεις Ιεράρχες.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ
Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός (Αριανζός, Καππαδοκία 330; – 389) είναι Άγιος της χριστιανικής Εκκλησίας. Θεωρείται από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας καθώς και οικουμενικός διδάσκαλος. Ο συνονόματος πατέρας του προσήλθε στον χριστιανισμό χάρη στις προσπάθειες της ευσεβούς συζύγου του Νόννας και έγινε επίσκοπος Ναζιανζού το 329.
Ο Άγιος Γρηγόριος έλαβε από παιδί τη μόρφωση και την αγωγή που συνετέλεσαν ώστε να αναδειχτεί σε μία από τις μεγαλύτερες μορφές του χριστιανισμού. Σπούδασε πρώτα στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, στην Καισάρεια της Παλαιστίνης και στην Αλεξάνδρεια, όπου γνώρισε μεγάλες χριστιανικές μορφές (Μέγα Αντώνιο, Μέγα Αθανάσιο, Δίδυμο Τυφλό) και έπειτα στην Αθήνα (350) όπου διέπρεψε στη ρητορική και στη φιλολογία.
Τα παραάνω μαθήματα τα δίδαξε εκεί ως καθηγητής για ένα ή δύο έτη, ενώ πνευματικά του χαρίσματα και η ικανότητα της διδαχής που τον διέκριναν, τον ανέδειξαν, έστω και παρά τη θέλησή του, επίσκοπο Σασίμων (372) και πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (380).
Λένε πως η αγάπη του για τον ήσυχο και μοναχικό βίο έγινε αφορμή να εγκαταλείψει πολλές φορές το ποιμαντικό και εκκλησιαστικό του έργο και να καταφύγει στο ήσυχο περιβάλλον του μοναστηριού (Εις εαυτόν, Εις το Άγιον Πάσχα, Απολογητικός της εις τον Πόντον φυγής).
Η εναλλαγή αυτή μεταξύ ησυχίας και δραστηριότητας αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της ζωής του Αγίου Γρηγορίου. Το θεολογικό του έργο υπήρξε σημαντικό, όχι μόνο για την έκταση, αλλά και για το είδος του. Συνδύαζε άριστα τον αποστολικό ζήλο με τη θεολογική σοφία και την αρχαιοελληνική κλασική κατάρτιση.
Αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα αποτελούν οι Θεολογικοί λόγοι του Αγίου Γρηγορίου, οι Στηλιτευτικοί λόγοι κατά Ιουλιανού, του γνωστού ως Παραβάτη και τα Έπη του (περίπου 19.000 στίχοι, μεταξύ των οποίων πολλά επιγράμματα), καθώς και το πλήθος των επιστολών του (243).
Η συμβολή του Αγίου Γρηγορίου στη διαμόρφωση των ορθόδοξων δογμάτων υπήρξε σημαντική. Πολλά προοίμια από τους Λόγους του (45) ψάλλονται ως ύμνοι της Εκκλησίας.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι ο Άγιος Γρηγόριος ανήκει στους Πατέρες που αγωνίστηκαν να εναρμονίσουν τη χριστιανική με την κλασική παιδεία. Επιλεγόταν επίσης θεολόγος.
Ο Άγιος Γρηγόριος έλαβε από παιδί τη μόρφωση και την αγωγή που συνετέλεσαν ώστε να αναδειχτεί σε μία από τις μεγαλύτερες μορφές του χριστιανισμού. Σπούδασε πρώτα στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, στην Καισάρεια της Παλαιστίνης και στην Αλεξάνδρεια, όπου γνώρισε μεγάλες χριστιανικές μορφές (Μέγα Αντώνιο, Μέγα Αθανάσιο, Δίδυμο Τυφλό) και έπειτα στην Αθήνα (350) όπου διέπρεψε στη ρητορική και στη φιλολογία.
Τα παραάνω μαθήματα τα δίδαξε εκεί ως καθηγητής για ένα ή δύο έτη, ενώ πνευματικά του χαρίσματα και η ικανότητα της διδαχής που τον διέκριναν, τον ανέδειξαν, έστω και παρά τη θέλησή του, επίσκοπο Σασίμων (372) και πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (380).
Λένε πως η αγάπη του για τον ήσυχο και μοναχικό βίο έγινε αφορμή να εγκαταλείψει πολλές φορές το ποιμαντικό και εκκλησιαστικό του έργο και να καταφύγει στο ήσυχο περιβάλλον του μοναστηριού (Εις εαυτόν, Εις το Άγιον Πάσχα, Απολογητικός της εις τον Πόντον φυγής).
Η εναλλαγή αυτή μεταξύ ησυχίας και δραστηριότητας αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα της ζωής του Αγίου Γρηγορίου. Το θεολογικό του έργο υπήρξε σημαντικό, όχι μόνο για την έκταση, αλλά και για το είδος του. Συνδύαζε άριστα τον αποστολικό ζήλο με τη θεολογική σοφία και την αρχαιοελληνική κλασική κατάρτιση.
Αντιπροσωπευτικότερο παράδειγμα αποτελούν οι Θεολογικοί λόγοι του Αγίου Γρηγορίου, οι Στηλιτευτικοί λόγοι κατά Ιουλιανού, του γνωστού ως Παραβάτη και τα Έπη του (περίπου 19.000 στίχοι, μεταξύ των οποίων πολλά επιγράμματα), καθώς και το πλήθος των επιστολών του (243).
Η συμβολή του Αγίου Γρηγορίου στη διαμόρφωση των ορθόδοξων δογμάτων υπήρξε σημαντική. Πολλά προοίμια από τους Λόγους του (45) ψάλλονται ως ύμνοι της Εκκλησίας.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι ο Άγιος Γρηγόριος ανήκει στους Πατέρες που αγωνίστηκαν να εναρμονίσουν τη χριστιανική με την κλασική παιδεία. Επιλεγόταν επίσης θεολόγος.
ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ
Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος (Αντιόχεια 354; – Κόμανα, Πόντος 407), υπήρξε Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (398-404) και θεωρείται από τους σημαντικότερους εκκλησιαστικούς ρήτορες όλων των εποχών μιας και ήταν ο πολυγραφότερος από τους Πατέρες της Εκκλησίας.
Αν και άγιός μας ορφάνεψε πρόωρα από πατέρα, ανατράφηκε με ιδιαίτερη φροντίδα από τη μητέρα του, Ανθούσα. Φοίτησε στην περίφημη σχολή του εθνικού σοφιστή Λιβάνιου, στον οποίο ο Iωάννης ο Χρυσόστομος οφείλει την κλασική του παιδεία και τη γνωριμία του με τους μεγάλους ρήτορες της αρχαιότητας.
Λένε πως αργότερα σπούδασε στη θεολογική σχολή του Διόδωρου (μετέπειτα επίσκοπος Ταρσού) και πως αφού διένυσε μια περίοδο περισυλλογής και άσκησης σε έρημο της Συρίας, χειροτονήθηκε διάκονος και αργότερα ιερέας (386).
Στο διάστημα των έντεκα χρόνων που θήτευσε στην Αντιόχεια, ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος ανέπτυξε μεγάλη εκκλησιαστική δράση και απέκτησε τεράστια δημοτικότητα ως ιεροκήρυκας! Ο άκαμπτος όμως χαρακτήρας του και τα δηκτικά του κηρύγματα, τα οποία άφηναν σαφείς υπαινιγμούς για την άτακτη ζωή διαφόρων υψηλών προσώπων, τον έφεραν σε αντίθεση με τον πρωθυπουργό Ευτρόπιο, τις κυρίες της αυλής και τελικά με την ίδια την αυτοκράτειρα Ευδοξία, σύζυγο του Αρκαδίου!
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι ύστερα από μια σκηνοθετημένη δίκη (2), στο κατηγορητήριο της οποίας αρνήθηκε να απολογηθεί, ο μεγάλος αυτός Πατέρας της Εκκλησίας μας, καταδικάστηκε ερήμην, εκθρονίστηκε και στην συνέχεια εξορίστηκε. Ένας σεισμός, όμως, που έγινε εκείνο το βράδυ καταθορύβησε την Ευδοξία, η οποία ανακάλεσε αμέσως τον Iωάννη Χρυσόστομο στην Κωνσταντινούπολη (!!)
Οι ιστορικοί μαρτυρούν ότι λίγο αργότερα νέες προστριβές με την αυτοκράτειρα κατέληξαν στην οριστική απομάκρυνση του τολμηρού ιεράρχη από τον θρόνο του, για να εξοριστεί στην Κουκουσό της Αρμενίας, απ’ όπου με την πυκνή αλληλογραφία του επηρέαζε ακόμα τους οπαδούς του στην πρωτεύουσα! Αυτός και ο λόγος που αποφασίστηκε η μεταφορά του στο μεθοριακό φρούριο της Πιτυούντας, κοντά στον Καύκασο, στη διάρκεια της οποίας εξαντλημένος από τις κακουχίες άφησε την τελευταία του πνοή!
Χωρίς αμφιβολία, το συγγραφικό έργο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου είναι επιβλητικό σε όγκο και ποιότητα, ενώ το περιεχόμενό του αφορά σε μικρό βαθμό δογματικά ζητήματα.
Από τις πολυάριθμες θεολογικές πραγματείες του αγίου μας, περίφημη είναι η Περί Ιερωσύνης.
Μη λησμονήσουμε να πούμε, ότι στις εκατοντάδες εξηγητικές ομιλίες του, που αφορούν διάφορα βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, εφαρμόζει την κατά γράμμα ιστορική ερμηνεία και αποκρούει την αλληγορική των Αλεξανδρινών ως «ληρωδίαν».
Όμως, το πιο αξιόλογο μέρος της πνευματικής του προσφοράς είναι οι λόγοι του, στους οποίους άλλωστε οφείλεται και το επώνυμό του (Χρυσόστομος)!
Από τους λόγους αυτούς ξεχωρίζουν για την αρχαιοελληνική αττική τους διάλεκτο (2), τη δραματική τους ένταση και την πυκνότητα των νοημάτων οι 21 λόγοι Εις ανδριάντας (με αφορμή την καταστροφή των αυτοκρατορικών ανδριάντων από τους Αντιοχείς) και οι δύο λόγοι Προς Ευτρόπιον.
Σώζονται ακόμη διάφορες επιστολές του, από τις οποίες ξεχωρίζουν εκείνες που απευθύνονται στη διακόνισσα Ολυμπιάδα.
Έργο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου είναι και το κείμενο της Θείας Λειτουργίας που τελείται κάθε Κυριακή στους ναούς.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 13 Νοεμβρίου και την ανακομιδή των λειψάνων του στις 27 Ιανουαρίου.
Ευτυχώς, δηλαδή, που γεννήθηκαν αυτοί οι άνθρωποι και φωτίζουν ακόμη την δική μας αρχαιοελληνική και χριστιανική σκέψη μέσα στα βάθη των αιώνων και έτσι οι πάντες αρνούνται τον αφελληνισμό και τον αποχριστιανισμό όχι μόνον των Ελλήνων, αλλά και ολοκλήρου της Ευρώπης, πέραν κάποιων ανθελλήνων και αντιχρίστων, που σαν μανιτάρια ξεφυτρώνουν εδώ κι εκεί στις οθόνες των τηλεοράσεων.
Ευτυχώς!..
Αν και άγιός μας ορφάνεψε πρόωρα από πατέρα, ανατράφηκε με ιδιαίτερη φροντίδα από τη μητέρα του, Ανθούσα. Φοίτησε στην περίφημη σχολή του εθνικού σοφιστή Λιβάνιου, στον οποίο ο Iωάννης ο Χρυσόστομος οφείλει την κλασική του παιδεία και τη γνωριμία του με τους μεγάλους ρήτορες της αρχαιότητας.
Λένε πως αργότερα σπούδασε στη θεολογική σχολή του Διόδωρου (μετέπειτα επίσκοπος Ταρσού) και πως αφού διένυσε μια περίοδο περισυλλογής και άσκησης σε έρημο της Συρίας, χειροτονήθηκε διάκονος και αργότερα ιερέας (386).
Στο διάστημα των έντεκα χρόνων που θήτευσε στην Αντιόχεια, ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος ανέπτυξε μεγάλη εκκλησιαστική δράση και απέκτησε τεράστια δημοτικότητα ως ιεροκήρυκας! Ο άκαμπτος όμως χαρακτήρας του και τα δηκτικά του κηρύγματα, τα οποία άφηναν σαφείς υπαινιγμούς για την άτακτη ζωή διαφόρων υψηλών προσώπων, τον έφεραν σε αντίθεση με τον πρωθυπουργό Ευτρόπιο, τις κυρίες της αυλής και τελικά με την ίδια την αυτοκράτειρα Ευδοξία, σύζυγο του Αρκαδίου!
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι ύστερα από μια σκηνοθετημένη δίκη (2), στο κατηγορητήριο της οποίας αρνήθηκε να απολογηθεί, ο μεγάλος αυτός Πατέρας της Εκκλησίας μας, καταδικάστηκε ερήμην, εκθρονίστηκε και στην συνέχεια εξορίστηκε. Ένας σεισμός, όμως, που έγινε εκείνο το βράδυ καταθορύβησε την Ευδοξία, η οποία ανακάλεσε αμέσως τον Iωάννη Χρυσόστομο στην Κωνσταντινούπολη (!!)
Οι ιστορικοί μαρτυρούν ότι λίγο αργότερα νέες προστριβές με την αυτοκράτειρα κατέληξαν στην οριστική απομάκρυνση του τολμηρού ιεράρχη από τον θρόνο του, για να εξοριστεί στην Κουκουσό της Αρμενίας, απ’ όπου με την πυκνή αλληλογραφία του επηρέαζε ακόμα τους οπαδούς του στην πρωτεύουσα! Αυτός και ο λόγος που αποφασίστηκε η μεταφορά του στο μεθοριακό φρούριο της Πιτυούντας, κοντά στον Καύκασο, στη διάρκεια της οποίας εξαντλημένος από τις κακουχίες άφησε την τελευταία του πνοή!
Χωρίς αμφιβολία, το συγγραφικό έργο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου είναι επιβλητικό σε όγκο και ποιότητα, ενώ το περιεχόμενό του αφορά σε μικρό βαθμό δογματικά ζητήματα.
Από τις πολυάριθμες θεολογικές πραγματείες του αγίου μας, περίφημη είναι η Περί Ιερωσύνης.
Μη λησμονήσουμε να πούμε, ότι στις εκατοντάδες εξηγητικές ομιλίες του, που αφορούν διάφορα βιβλία της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης, εφαρμόζει την κατά γράμμα ιστορική ερμηνεία και αποκρούει την αλληγορική των Αλεξανδρινών ως «ληρωδίαν».
Όμως, το πιο αξιόλογο μέρος της πνευματικής του προσφοράς είναι οι λόγοι του, στους οποίους άλλωστε οφείλεται και το επώνυμό του (Χρυσόστομος)!
Από τους λόγους αυτούς ξεχωρίζουν για την αρχαιοελληνική αττική τους διάλεκτο (2), τη δραματική τους ένταση και την πυκνότητα των νοημάτων οι 21 λόγοι Εις ανδριάντας (με αφορμή την καταστροφή των αυτοκρατορικών ανδριάντων από τους Αντιοχείς) και οι δύο λόγοι Προς Ευτρόπιον.
Σώζονται ακόμη διάφορες επιστολές του, από τις οποίες ξεχωρίζουν εκείνες που απευθύνονται στη διακόνισσα Ολυμπιάδα.
Έργο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου είναι και το κείμενο της Θείας Λειτουργίας που τελείται κάθε Κυριακή στους ναούς.
Η Εκκλησία τιμά τη μνήμη του στις 13 Νοεμβρίου και την ανακομιδή των λειψάνων του στις 27 Ιανουαρίου.
Ευτυχώς, δηλαδή, που γεννήθηκαν αυτοί οι άνθρωποι και φωτίζουν ακόμη την δική μας αρχαιοελληνική και χριστιανική σκέψη μέσα στα βάθη των αιώνων και έτσι οι πάντες αρνούνται τον αφελληνισμό και τον αποχριστιανισμό όχι μόνον των Ελλήνων, αλλά και ολοκλήρου της Ευρώπης, πέραν κάποιων ανθελλήνων και αντιχρίστων, που σαν μανιτάρια ξεφυτρώνουν εδώ κι εκεί στις οθόνες των τηλεοράσεων.
Ευτυχώς!..
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. Εν προκειμένω η «Δομή»
2. Σύνοδος της Δρυός, το έτος 403 μ.Χ.
3. Ας το διαβάσουν αυτό οι γνωστοί πολέμιοι του Χριστιανισμού!..
2. Σύνοδος της Δρυός, το έτος 403 μ.Χ.
3. Ας το διαβάσουν αυτό οι γνωστοί πολέμιοι του Χριστιανισμού!..
