Συνέντευξη στη Στέλλα Μεϊμάρη
Λίγες μόλις ημέρες πριν τη Γέννηση του Θεανθρώπου, ο Γέροντας Ιλαρίων από τη Νέα Σκήτη του Αγίου Όρους μιλάει αποκλειστικά στο «Αγιορείτικο Βήμα» για τη μοναχική ζωή στο «περιβόλι της Παναγιάς», τη φορολόγηση της Αθωνικής Πολιτείας, αλλά και την οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα, προτείνοντας τη μία και μοναδική λύση από το αδιέξοδο…-Γέροντα, ποια ήταν η καθοριστική εκείνη στιγμή στη ζωή σας που αποφασίσατε ότι θέλετε να αφήσετε τα εγκόσμια και να ακολουθήσετε τη μοναχική ζωή στο Άγιον  Όρος;
Αν μπορεί κάποιος να ονομάσει καθοριστική στιγμή της ζωής του όταν αποφασίσει να ακολουθήσει κάποιο τρόπο ζωής, τότε αυτή η στιγμή είναι η ταύτιση του θελήματος του Θεού με το ίδιον του ανθρώπου. Και σίγουρα δεν είναι αδικία το να καλέσει ο Θεός τον κάθε άνθρωπο σε διαφορετικό τρόπο ζωής, γιατί «ου πάντες διδάσκαλοι, μη πάντες προφήτες, μη πάντες χαρίσματα έχουσιν ιαμάτων…». Αλλά σε όλους πνέει το ίδιο Άγιο πνεύμα. Επομένως, κάθε άνθρωπος καλείται να ζήσει τον Θεό στη Βασιλεία των Ουρανών. Και αυτό μπορεί να το κατορθώσει μόνο τηρώντας τις εντολές Του, δηλαδή μιμούμενος την ανθρώπινη ζωή του Χριστού.
-Θεωρείτε ότι μέσα από την αναχώρηση βρίσκει κανείς καλύτερα το Θεό;
Η μοναχική ζωή είναι ζωή τελειότητας, ζωή προσευχής και θυσίας για τον συνάνθρωπο, για τον πλησίον. Ο άνθρωπος με την προσευχή συναντά ολοένα και περισσότερο το Θεό. Ο τελειότερος τρόπος ζωής  είναι να δείχνουμε «ειρήνη σε όλους τους κακοπροαίρετους». Θα πρέπει να λέμε στην προσευχή μας: «Στη ζυγαριά της δικαιοσύνης Σου, Κύριε, μην υπολογίσεις τα μαρτύρια που τραβήξαμε και ας μην καταγραφούν σαν απαίτηση αποζημιώσεως στο κατηγορητήριο εναντίον των βασανιστών μας. Αντίθετα, υπολόγισε τα όλα αυτά υπέρ συγχωρήσεως των αμαρτιών των εχθρών μας. Και δώσε να μείνουμε στη μνήμη τους όχι ως εφιάλτες ή θύματα, αλλά ως εκείνοι που τους βοήθησαν να ξεπεράσουν τα κρίματα τους». Αυτό τον τρόπο ζωής μας τον υπέδειξε ο ίδιος ο Χριστός στο Μυστικό Δείπνο, «ιδού αναβαίνουμε εις Ιεροσόλυμα», μέχρι και της σταυρικής θυσίας Του πάνω στο σταυρό… «Πάτερ άφες αυτοίς ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». Επομένως, αυτή είναι η μόνη οδός που πρέπει να ακολουθήσουμε, ο τρόπος που πρέπει να ζούμε, να σκεφτόμαστε. Άρα, η αναχώρηση δεν σημαίνει απομόνωση, αλλά τον τελειότερο τρόπο ζωής που μας δόθηκε η εντολή να ζήσουμε.
-Πως είναι η ζωή ενός μοναχού στο «περιβόλι της Παναγιάς»;
Η ζωή του μοναχού είναι ένα τρίγωνο, δηλαδή διακονία – εκκλησία – τράπεζα. Όταν λέμε διακονήματα εννοούμε τις διάφορες εργασίες που ασχολείται κάθε μοναχός, άλλος αγιογραφεί, άλλος κάνει θυμίαμα, άλλος εργόχειρο κτλ. Στο τέλος της ημέρας, κάθε μοναχός αποσύρεται στο κελί του, ξεκουράζεται, διαβάζει, κάνει τον «μοναχικό του κανόνα» και προσεύχεται για όλο τον κόσμο. Υπάρχει ο κοινοβιακός τρόπος ζωής, δηλαδή η μοναχική ζωή σε μοναστήρια, ο σκητιωτικός στις σκήτες και τέλος, ο κελιωτικός ή αναχωρητικός, στον οποίο οι μοναχοί ζουν πιο απομονωμένα. Η σκήτη η δικιά μας, η «Νέα Σκήτη» έχει ιδρυθεί περίπου το 1743 και ανήκει στην Ιερά Μονή του Αγίου Παύλου. Καλείται «ιδιόρρυθμη» και αποτελείται από 30 καλύβες, όπου κάθε μία έχει το δικό της Ναό.  Βεβαίως, υπάρχει και το λεγόμενο «Κυριακό», όπου μαζευόμαστε τις Κυριακές, εορτές και αγρυπνίες, καθώς και ο ξενώνας για τους επισκέπτες. Κάθε καλύβη αναλαμβάνει με τη σειρά της ανά έτος τη διακονία στο «Κυριακό» και ο εκάστοτε υπεύθυνος του ονομάζεται «Δικαίος». Εδώ μόνασαν άγιοι άνθρωποι, όπως ο Άγιος Παχώμιος ο νεομάρτυρας, ο Άγιος Ευθύμιος, ο Γέρων Ιωσήφ ο Ησυχαστής, ο Άγιος Ιλαρίων ο Ίβηρ και πολλοί άλλοι.
-Τον τελευταίο καιρό παρατηρείται μια υπερπροβολή προφητειών γνωστών Άγιων Γερόντων του Αγίου Όρους. Ποια είναι η άποψη σας;
Υπάρχει όντως μια σύγχρονη τάση αγιοποίησης Γερόντων, προορατικών-διορατικών χαρισμάτων και εν γένει προφητειών. Για μένα όλα αυτά δεν έχουν καμία σημασία. «Εάν έχω γνώση και ερμηνεύω όλα τα μυστήρια, να προφητεύω, να γιατρεύω, εάν ακόμα δώσω το σώμα μου να καυστεί, αλλά δεν έχω αγάπη, τίποτα δεν ωφελούμαι», λέει ο Απόστολος Παύλος. Τους προορατικούς και διορατικούς Γέροντες δεν πρέπει να τους πλησιάζουμε με σκοπό το χάρισμα τους, δηλαδή να μας προβλέψουν ή να διαβλέψουν το μέλλον, αλλά λόγω της επιθυμίας μας να  τους μοιάσουμε, να αγγίξει η αγάπη τους την καρδιά μας και με τη χάρη που έχουν να μας βοηθήσουν να «ζήσουμε τον Θεό». Προσωπικά, πέρα από τους γνωστούς ενάρετους Γέροντες που όλοι γνωρίζετε και δεν θέλω να ονομάσω, γιατί νομίζω ότι έτσι εκμεταλλεύομαι την γνωριμία μου μαζί τους, γνώρισα και πολλούς «άγνωστους» Γέροντες που κανείς δεν τους υπολογίζει, αλλά μίλησαν στην ψυχή μου, είδα το Πνεύμα το Άγιον να αναπαύεται στην καρδιά τους, είδα την αγάπη την τέλεια να είναι ενσαρκωμένη πάνω τους.
-Η χώρα μας βιώνει μια πολύ δύσκολη κατάσταση με την οικονομική κρίση, τις τόσες αυτοκτονίες συμπολιτών μας, την απελπισία, την ανέχεια, την απογοήτευση από κάθε πολιτική εξουσία. Ποια πιστεύετε ότι είναι η μόνη λύση από το αδιέξοδο; Και τι θα συμβουλεύατε τους συνανθρώπους μας, ώστε να μην απελπίζονται;
Ζούμε πράγματι σε μια εποχή δύσκολη, σε καιρούς, θα έλεγε κανείς, αποκαλυπτικούς. Όμως, δεν είναι άγνωστα αυτά σε εμάς. Αν κοιτάξουμε πίσω στην ιστορία, θα βρούμε ίσως και χειρότερες καταστάσεις. Θα μπορούσε κάποιος να πει ακόμα και ότι ζούμε στους καιρούς πριν έρθει ο Χριστός. «Και έτσι ο Θεός έστειλε τον Υιόν Του και λύτρωσε τον κόσμο, του έδωσε την ελπίδα, έδωσε νόημα στη ζωή του, του χάρισε την περίσσια ζωή». Επομένως η μόνη λύση στη σημερινή κατάσταση μας είναι να πιστέψει ο άνθρωπος ότι ο Χριστός είναι ο μοναδικός Θεός, ο Κύριος της ζωής και του θανάτου, ο λυτρωτής και δημιουργός όλου του κόσμου, αυτός που φροντίζει για όλους και για όλα. Διότι εάν δεν πιστέψουμε αυτά, τότε «αποθανούμεν εν ταις αμαρτίαις μας».  Ο Κύριος μας το είπε ξεκάθαρα, «ζητείτε πρώτον τη Βασιλεία των Ουρανών» και τα υπόλοιπα θα τα φροντίσει Εκείνος. Ας αφήσουμε, λοιπόν, τη ζωή μας, τα προβλήματα μας, στα χέρια Του. Εμείς το μόνο που έχουμε να κάνουμε ταπεινά, όπως η Χαναναία, ο τελώνης, ο ληστής, ο Πέτρος, είναι να πιστέψουμε και να πούμε «μνήσθητι μου Κύριε όταν έρθεις εν τη Βασιλεία σου» και «ναι, Κύριε, συ οίδας ότι φιλώ σε». Η πίστη μας είναι ζωντανή και ο Θεός μας είναι «Θεός ζώντων και όχι νεκρών». Εμείς δεν έχουμε πλάσει ένα Θεό, αλλά ο Θεός έπλασε εμάς. Ας πιστέψουμε και τότε όλα θα αλλάξουν. Ο Κύριος θα στείλει κάποιον να μας εξάγει από «λάκκου κατωτάτου» και τότε θα έρθει η χαρά της ανεσπέρου αναστάσεως στη ζωή μας, γιατί μετά το σταυρό πάντα έρχεται η Ανάσταση και «γεύσασθε και ίδετε ότι Χριστός ο Κύριος».
-Μαθαίνουμε ότι έχουν αρχίσει οι πρώτες κατασχέσεις ακινήτων Μονών του Αγίου όρους που δεν μπορούν να πληρώσουν το «χαράτσι» που επιβάλλει η κυβέρνηση. Πιστεύετε ότι θα έπρεπε να εξαιρεθεί το Άγιο Όρος της φορολόγησης;
Το Άγιο Όρος ποτέ δεν αρνήθηκε να φορολογηθεί, αλλά δίκαια. Αυτό που προσπαθεί να επιβάλλει η κυβέρνηση είναι άδικη φορολόγηση. Το Άγιο Όρος, εκτός από έσοδα, έχει και πολλά έξοδα που δεν φαίνονται, καθώς λειτουργεί ως ένα «Ίδρυμα» που φιλοξενεί καθημερινά και έχει τη μέριμνα εκατοντάδων επισκεπτών. Το Άγιο Όρος, λοιπόν, δεν αρνείται να συνεισφέρει στο βαθμό που μπορεί, παρότι είναι πρόσωπο δημοσίου δικαίου, όπως και πολλά αντίστοιχα της κυβέρνησης που δεν φορολογούνται. Φυσικά εγώ δεν είμαι αρμόδιος αυτών των πραγμάτων, η διοίκηση του Αγίου Όρους τα γνωρίζει πολύ καλύτερα.
-Και ένα μήνυμα σας εν όψει των εορτών στους αναγνώστες μας;
Αυτές τις μέρες οι άνθρωποι πρέπει να ζήσουμε την αγάπη, την ειρήνη και την ομόνοια. Η μοναδική λύση τόσο για τα υλικά, όσο και για τα πνευματικά μας προβλήματα, είναι να είμαστε όλοι μονιασμένοι και όχι ο καθένας μας να κοιτάει μόνο τον εαυτό του και την «καρέκλα» του. Μόνο έτσι, και την κρίση θα ξεπεράσουμε, και την πατρίδα μας θα βοηθήσουμε, αλλά και θα γίνουμε πολύ καλύτεροι άνθρωποι, βιώνοντας το πραγματικό νόημα της γέννησης του Θεανθρώπου.