Οι Ιουδαίοι τώρα είναι πλέον αντίχριστοι. Δεν εί­ναι περιούσιος λαός. Εξέπεσαν. Δεν το ψάλλουμε την Πεντηκοστή; «Ιουδαίοι… απιστία νοσήσαντες θεϊκής εξέπεσον χάριτος».

Να έχουμε επίγνωση των μέτρων μας. Πολλοί το παθαίνουν αυτό. Βλέπουν σ’ έναν ασκητή ότι έκανε κάποια πολύ βαρειά, πολύ αυστηρή άσκηση: «Να την κάνω, και εγώ». Μα είναι στα μέτρα σου αυτή η άσκηση; Η μήπως σε κλέψει ο διάβολος «εκ δεξιών»; Το συζήτησες με τον Πνευματικό σου, αν πρέπει να κάνεις αυτή την μεγάλη άσκηση; Υπάρχει κίνδυνος να πλανηθείς.

Μπορούμε; Είναι στα μέτρα μας αυτό που θέλουμε να κάνουμε;

-Γέροντα, όταν λέμε πλούτο, τί εννοούμε;

-Όταν λέμε πλούτο, δεν εννοούμε τις κολοσ­σιαίες περιουσίες. Τόσος πλούτος δεν αποκτάται με έντιμο τρόπο. Κάποιος, όμως, από μία εργασία δική του, από μία μεγάλη βιοτεχνία, μπορεί ν’ αποκτήσει μερικά υλικά αγαθά, περισσότερα από έναν μισθωτό. Αυτό ακριβώς το περισσότερο από το σύνηθες εισό­δημα είναι πλούτος. Οι πολύ μεγάλες, οι κολοσσιαίες περιουσίες, δεν αποκτώνται με έντιμους τρόπους….

-Τί γίνεται όμως όταν πρόκειται για κληρονομιά;

-Η κληρονομιά απλώς μεταθέτει το ζήτημα. Αντί να τ’ αποκτήσει ο υιός, τ’ απέκτησε ο πατέρας. Ο Μ. Βασίλειος λέει κάπου: «Ο πλούσιος είναι ή άδικος η αδίκου υιός». Ή ο ίδιος απέκτησε με αδικία αυτήν την μεγάλη περιουσία ή δεν είναι μεν αυτός άδικος, αλλά είναι αδίκου υιός, την απέκτησε ο πατέρας του με αδικία. Κολοσσιαίες περιουσίες με έντιμους τρό­πους δεν αποκτώνται, ας μη απατώμεθα.

-Ποιους εννοεί η Εκκλησία όταν εύχεται «υπέρ καμνόντων»;

Το ρήμα «κάμνω», εξ ου και κάματος, σημαίνει κουράζομαι, υποφέρω. Απέκαμα, λέμε, αποκάμνω, δεν μπορώ, δεν αντέχω άλλο. Το ρήμα «κάμνω» σημαίνει κοπιάζω, και κοπιάζω πολύ. «Υπέρ καμνόντων», λοι­πόν, σημαίνει, ότι δεόμεθα υπέρ των ανθρώπων, που υποφέρουν. Όχι από βαρείες αρρώστιες, αφού προη­γουμένως λέγει: «νοσούντων». Ήταν η εποχή, που υ­πήρχαν άνθρωποι σε βαρείες δουλειές, σε μεταλλεία, λατομεία κ.λπ. Υπέρ αυτών, λοιπόν, εύχεται η Εκ­κλησία. Υπέρ των ανθρώπων, που κοπιάζουν υπερβο­λικά.

Λένε μερικοί:
-Θρησκεύον ον ο Καζαντζάκης. Είχε πνευματικές ανησυχίες και αναζητήσεις!

Απάντησε ο π. Επιφάνιος και είπε:

-Και τί μ’ αυτό; Πού κατέληξε; Ξέρετε τι ζήτησε ο ίδιος να γραφεί στον τάφο του; «Δεν ελπίζω τίποτα, δε φοβούμαι τίποτα, είμαι ελεύθερος». Και εγράφη βε­βαίως. Πηγαίνετε στα κοιμητήρια να διαβάσετε επι­γραφές πάνω στους τάφους πιστών ανθρώπων. «Προσδοκώ ανάστασιν νεκρών» η «Αναστήσονται οι νεκροί και εγερθήσονται οι εν τοις μνημείοις» η «Χριστός εγήγερται εκ νεκρών, απαρχή των κεκοιμημένων» και άλλα.

Γνωρίζετε ποιά ήταν η τελευταία λέξη του Καζα­ντζάκη; «Διψώ». Και έγραψε πολύ εύστοχα και ευφυώς ο π. Θεόκλητος ο Διονυσιάτης σ’ ένα άρθρο του: «Άραγε πριν ακόμη βγη η ψυχή του να προγευόταν την βασανιστική φλόγα της καμίνου του πυρός του ε­ξώτερου σαν τον πλούσιο που ωδυνάτο εν τη φλογί ε­κείνη και ήθελε κάποιον να του αναψύξει την γλώσ­σα;».

Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΣ
π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
Αρχιμ. Εφραίμ Χαλή, Θεολόγου