ΑΠΟ ΤΗ ΣΟΦΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ
Μέρος Β’
ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΩΣΣΑ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ
Έλεγε ο π. Επιφάνιος:
Το γεγονός ότι τα Ευαγγέλια είναι γραμμένα στην Ελληνική γλώσσα, μας δημιουργεί αυξημένες ευθύνες. Όσοι από τους διαπρεπείς επιστήμονες του εξωτερικού θέλουν ν’ ασχοληθούν με την Καινή Διαθήκη, όλοι μαθαίνουν Ελληνικά. Δεν υπάρχει διαπρεπής Καινοδιαθηκολόγος επιστήμων του εξωτερικού, είτε Γερμανός, είτε Γάλλος, είτε Άγγλος, είτε Αμερικανός, είτε ό,τι άλλο θέλετε, που να μην έχει μάθει καλά την Ελληνική γλώσσα. Αν άλλοι λαοί σέβονται τη γλώσσα του Ευαγγελίου, πόσο μάλλον εμείς πρέπει να διατηρούμε την Ελληνική γλώσσα;
ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ
-Γέροντα, μήπως το Βυζάντιο έπεσε διότι είχε πολλούς μοναχούς και όχι στρατιώτες;
-Αυτό είναι κατηγορία των αντίχριστων, των άθεων, το ότι είχε εξασθενήσει το Βυζάντιο από τα πολλά μοναστήρια. Αυτό είναι ανόητο και να το σκέπτεται κανείς. Μια απέραντη Βυζαντινή αυτοκρατορία είχε πολύ στρατό να παρατάξει και όσο αθρόα να ήταν η προσέλευση ανθρώπων στον μοναχικό βίο, δεν εξασθενούσε τον στρατό του Βυζαντίου. Αυτά τα λέγουν οι εχθροί του Χριστιανισμού, οι οποίοι κοιτάνε να κάνουν «την τρίχα τριχιά», κατά το λεγόμενο.
ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΩΝ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Στον σύγχρονο κόσμο, υπάρχουν άνθρωποι που τις θετικές επιστήμες τις αναβιβάζουν στο βάθρο της πανγνωσίας. Πιστεύουν δηλαδή ότι η επιστήμη θα επιλύσει όλα τα προβλήματα. Μας έλεγε:
-Η επιστήμη έκανε πολλά βήματα και σημείωσε προόδους καταπληκτικές. Όμως να είμαστε προσγειωμένοι.
-Δεν εξηγεί τα φυσικά γεγονότα, αλλά απλώς τα περιγράφει. Δεν έχει τη δυνατότητα να μπει στην ουσία τους. Γι αυτό είναι επιδερμική η γνώση μας.
-Δεν εισέρχεται στην ουσία των πραγμάτων. Δεν έχει την δυνατότητα να μας πει τι είναι π.χ. ύλη, τι είναι ηλεκτρισμός, φως κ.τ.λ. Για παράδειγμα, ηλεκτρισμός είναι το φαινόμενο που προκύπτει από την κίνηση των ηλεκτρονίων. Ηλεκτρόνια είναι τα σωματίδια που έχουν ηλεκτρικό φορτίο. Ηλεκτρικό φορτίο είναι μια ιδιότητα, που όταν κινείται δημιουργεί ηλεκτρικό ρεύμα. Φτάνουμε δηλαδή με ένα κύκλο στο ίδιο ζητούμενο, που είναι προς απόδειξη.
ΖΟΥΜΕ Σ’ ΕΝΑ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ;
Απογοητευμένος από την ηθική και πνευματική κατάσταση της κοινωνίας όπως την διεζωγράφισε κάποιος ιεροκήρυκας, ένας νέος ζήτησε την γνώμη του Γέροντα. Εκείνος του είπε:
-Άκουσε, παιδί μου. Πολλοί ξεκινούν από λανθασμένη βάση: Πώς συμβαίνουν αυτά, αφού ζούμε σ’ ένα Χριστιανικό Κράτος; Ενώ πρέπει να θεωρούμε ότι εμείς οι σημερινοί Χριστιανοί ζούμε σ’ ένα κράτος ειδωλολατρικό, αθεϊστικό, μασσωνικό κ.λπ. και να είμαστε ευχαριστημένου που ακόμη δεν μας έχουν πετροβολήσει και δεν μας έχουν σταυρώσει. Αυτή είναι η πικρή αλήθεια.
ΕΙΝΑΙ Η ΛΟΓΙΚΗ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙ ΣΤΟ ΘΕΟ;
Έλεγε:
-Η αμαρτία είναι εκείνη που μας εμποδίζει να πιστεύσουμε όχι η λογική. Γι’ αυτό αν πεις σ’ έναν άπιστο να ζήσει έξι μήνες κατά την ηθική του Ευαγγελίου, και το κάνει, θα γίνει πιστός χωρίς να το καταλάβει.
-Το: «Δεν υπάρχει Θεός» το λένε συνήθως άνθρωποι φαύλοι και ανήθικοι. Ούτε βρέθηκε ούτε θα βρεθεί άνθρωπος ηθικός, εγκρατής, ενάρετος κ.λπ. που να λέει τόσο εύκολα: «Δεν υπάρχει Θεός!»
Η ΝΟΣΗΡΗ ΠΙΣΤΗ
Γέροντα, έγινε κάποιο έγκλημα στα Μελίσσια. Δολοφόνησαν μια μητέρα μπροστά στον γιό της και αυτός δεν κούνησε το δακτυλάκι του να την προστατεύσει, επειδή ως Χιλιαστής είναι, λέει, κατά της βίας. Εκείνη την ώρα πιστεύετε, ότι ενήργησε η νοσηρή πίστη;
-Βεβαίως!
-Μπορούσε και πρόφθαινε να το σκεφτεί αυτό;
-Όταν έχει διαποτισθεί από μια τέτοια πίστη, βεβαίως. Αυτά, τα οποία πιστεύουμε, εκδηλώνονται και σε κλάσματα δευτερολέπτου.
-Αυτό γίνεται με δαιμονική δύναμη;
-Όχι με δαιμονική δύναμη. Με δαιμονική απεργία! Απλώς εκείνη τη στιγμή ο διάβολος δεν τον ωθεί να κάνει κάτι. Θέλει να επιτύχει τον σκοπό του. Δηλαδή, δεν του λέγει, «χτύπα τον, βάρα τον». Απεναντίας απέχει ο πονηρός. Λέγει, «άστον τώρα να ενεργήσει η πίστη του. Εγώ τον δίδαξα την αίρεση και τώρα θα ενεργήσουν τα διδάγματά μου».
ΠΟΙΟ ΚΟΜΜΑ ΜΑΣ ΕΚΦΡΑΖΕΙ….;
-Γέροντα τι να ψηφίσουμε στις εκλογές;
-«Ουκ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν» (Εβρ, ιγ’ 14). «Ημών το πολίτευμα εν ουρανοίς υπάρχει» (Φιλιπ. γ’ 20). Επειδή, όμως, είμαστε πολίτες και αυτής της γης, αυτής της χώρας, όταν έλθει η ώρα να πάμε στις κάλπες, δεν θα είμεθα προσκολλημένοι σε καταστάσεις και σε κόμματα ή σε πρόσωπα. Κανένα κόμμα δεν μας εκφράζει. Κάθε φορά, λοιπόν, θα σκεπτόμεθα ποιο είναι ολιγότερο κακό για την χώρα μας. Κατά περιστάσεις. Άλλοτε μπορεί να είναι το ένα, άλλοτε μπορεί να είναι το άλλο. Θα ψηφίζουμε με αρχή, «το μη χείρον, βέλτιστον».
Αλλοίμονο στον Χριστιανό που θα ειπεί, «εμένα με εκφράζει το τάδε ή το τάδε κόμμα». Αυτός πολύ απέχει από του να είναι ένας συνειδητός Χριστιανός. Κανένα κόμμα δεν εκφράζει τον Χριστιανό. Και βλέπετε ότι σε μερικά πράγματα είναι όλα τα κόμματα, από την άκρα Δεξιά μέχρι την άκρα Αριστερά, σύμφωνα.
Στις αμβλώσεις, στην αποποινικοποίηση της μοιχείας, στην καταστροφή της γλώσσας, στο αυτόματο διαζύγιο και σε άλλα αντιχριστιανικά νομοθετήματα. Ακόμα και στο πώς θα φέρουμε περισσότερους τουρίστες, στο πώς θα δημιουργήσουμε γυμνιστικά στρατόπεδα, κανένα κόμμα δεν ήταν αντίθετο. Συνάλλαγμα να φέρουμε, και ας το φέρουμε μ’ οποιοδήποτε τρόπο.
ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΜΕ ΖΗΛΩΤΗ ΠΑΛΑΙΟΗΜΕΡΟΛΟΓΙΤΗ
Συχνά έκανε συζητήσεις με παλαιοημερολογίτες ζηλωτές. Η προσπάθειά του εκινείτο σε επίπεδο συγγραφικό, επιστολογραφικό κ.τ.λ., αλλά και σε επίπεδο συζητήσεων.
-Εσείς οι νεοημερολογίτες δεν θα πάτε στον παράδεισο, του έλεγε κάποιος φανατικός ζηλωτής.
-Θα πάμε και μάλιστα με σιγουριά, του απαντούσε ήρεμα ο Γέροντας. Δεν θα πάτε και στο λέγω εγώ με βεβαιότητα.
-Φυσικά και θα πάμε στον παράδεισο μη αμφιβάλλεις γι αυτό.
-Εάν πάτε σεις στον παράδεισο εγώ δεν θέλω να έλθω. Προτιμώ την κόλαση.
Έλεγε:
-Πρόσεξε παιδί μου μη χάσεις την ψυχή σου. Εγώ θέλω να πάω στον παράδεισο και ας είμαι τελευταίος μετά και από τον χειρότερο άνθρωπο. Να με βάλει ο Θεός στον Παράδεισο και ας έχει βάλει και τον Νέρωνα και τον Χίτλερ και μάλιστα να τους γυαλίζω και τα παπούτσια. Τι με νοιάζει εμένα ποιον θα βάλει ο Θεός στον Παράδεισο; Δικός του είναι ότι θέλει κάνει. Εμένα δεν μου πέφτει λόγος· εγώ θέλω να σωθώ και τα υπόλοιπα είναι του Κυρίου!
-Η καρδιά μου, παιδιά μου, έχει μόνο εισόδους και καμιά έξοδο. Εάν κάποιος εισέλθει σε αυτή δεν πρόκειται να εξέλθει, όσα προβλήματα και να μου δημιουργήσει. Δεν θα ψυχρανθεί η αγάπη μου, ανεξάρτητα από τη συμπεριφορά αυτού του ανθρώπου.
-Βέβαια, αγαπώ τα παιδιά μου, όπως είναι, θα ευχόμουν όμως να μη μένουν με τα ελαττώματά τους αλλά να προοδεύουν πνευματικώς και να βελτιώνονται συνεχώς.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΠΕΡΑΣΑΝ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΜΙΝΙ ΤΩΝ ΘΛΙΨΕΩΝ
-Παιδιά μου ,έλεγε, γνωρίζετε κανέναν Άγιο που να μη πόνεσε και μα μη πέρασε μέσα στο καμίνι, να μη δοκιμάστηκε στο χωνευτήρι που λέγεται πόνος; Και μεις να μη νομίζουμε ότι έτσι, χωρίς καμιά δική μας υπομονή και καρτερία στις φουρτούνες της ζωής, ότι θα προοδεύσουμε πνευματικά. Πρέπει να μάθουμε την αξία και το νόημα της ζωής σαν ένα στάδιο αγώνων πριν από την μετάβασή μας στον ουρανό. Να θυμηθούμε ότι είναι σοφό και αληθινό αυτό που λέγεται: «Είχε δάσκαλο τον πόνο και έμαθε πολλά».
Ο ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ “ΧΑΡΕΣ” ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Γέροντα, γιατί τον Χριστιανό δεν τον γεμίζει η «χαρά» του κόσμου;
-Είναι απλό. Αυτά τα οποία τέρπουν τους άλλους ανθρώπους, για τους πιστούς είναι σκύβαλα. Ο Χριστός αλλάζει τα «γούστα». Ο αναγεννημένος άνθρωπος έχει άλλη χαρά. Δεν τον τραβούν, δεν τον τέρπουν αυτά. Κι αν κάποτε κάνει κάτι, το κάνει επειδή παρασύρεται, όχι διότι τον γεμίζει. Γι’ αυτό βλέπετε ανθρώπους, που θεωρούσαν αδιανόητο να ζουν χωρίς να ικανοποιούν τα πάθη τους, κυρίως τα σαρκικά, όταν μετανόησαν έλεγαν: «Μα ζούσα αυτήν την γουρουνίσια ζωή; Και ήμουν ευχαριστημένος; Δεν καταλάβαινα ότι κυλιόμουν μέσα στον βούρκο;» Τότε συνειδητοποιούν την προηγούμενη κατάστασή τους. Τώρα αναγεννήθηκαν και ο Χριστός τους άλλαξε τις προτιμήσεις. Τους άλλαξε τις διαθέσεις. Τους άλλαξε τα κριτήρια. «Τα αρχαία παρήλθεν, ιδού γέγονε καινά τα πάντα» (Β’ Κορ. ε’ 17). Γι’ αυτό μιλάμε περί αναγεννήσεως. Γι’ αυτό και η μετάνοια λέγεται και αναγέννηση. Και το βάπτισμα «λουτρόν παλιγγενεσίας» (Τιτ. γ’ 5)
Οι αγρυπνίες, οι προσευχές κ.λπ. αυτά μας γεμίζουν. Αυτές είναι οι δικές μας «διασκεδάσεις».
Ο ΜΑΚΑΡΙΣΤΟΣ ΓΕΡΟΝΤΑΣ ΜΑΣ
Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
Αρχιμ. Εφραίμ Χαλή Θεολόγου
Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη
Θεσσαλονίκη
Π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ
Αρχιμ. Εφραίμ Χαλή Θεολόγου
Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη
Θεσσαλονίκη