Η Σκήτη της Αγίας Άννης είναι αγιοτρόφος. Έχει πιανθεί με τους οχετούς των δακρύων και των ιδρώτων πλήθους ασκητών που ανά τους αιώνες επιποθούν την «εν Χριστώ» τελείωση και θέωση. Κάθε γωνιά είναι αγιασμένη από παλαιούς και σύγχρονους αγίους.
Αξίζει να μνημονεύσουμε μερικούς για παραδειγματισμό και μίμηση της ακραιφνούς πολιτείας τους.
Ο μακαρίτης ο Ιωακείμ, δεν έκανε θαύματα μετά θάνατον, αλλά έκαμε «εν ζωή». Αυτός ήταν λήσταρχος από την Κρήτη, ληστής κατά των Τούρκων, όχι κατά των Χριστιανών. Αυτός φόνευσε ένα Τούρκο διοικητή και τον κρέμασε σ’ ενα δένδρο και τον έφαγαν τα όρνεα. Οι Τούρκοι το έφεραν βαρέως κι έκαμαν τα αδύνατα δυνατά, για να τον συλλάβουν. Το όνομα του ήταν Ιωάννης.
Τότε τον πήραν καλοί Χριστιανοί και τον έβγαλαν στη Μακεδονία, όπου έμενε στα χωράφια ενός Τούρκου. Εκεί υπήρχε ενα εκκλησάκι, όπου πήγαινε και προσευχόταν. Κάποτε ο αφέντης του τον είδε προσευχόμενο να συμψάλλει με ουράνιες δυνάμεις και αποφάσισε και τον έφερε εδώ στην Σκήτη. Πιο πέρα είναι το σπήλαιό του, όπου ασκήτευε. Διακρινόμενος διά την απλότητα του ήθελε να τον ονομάσουν Άννα. Οι πατέρες, όμως, του εξήγησαν κι έλαβε το όνομα του συζύγου της Ιωακείμ.
Στο σπήλαιο έμεινε επί πολλά ετη. Εκοιμήθη περί το 1902. Προ του τέλους του, ως υπέργηρος, μετεφέρθη εις τον τόπον του νέου οστεοφυλακίου, όπου και ανεπαύθη. Είχε βία μεγάλη στη ζωή του. Σε Ρώσους προσκυνητές, κατόπιν προσευχής, είχε δώσει ξερά δαμάσκηνα. Ένας πατέρας τα έλαβε και τα έδωσε στο εκ γενετής βουβό παιδί του, να φάει, κι όταν τα έβαλε στο στόμα του, μίλησε. Σε άλλον είχε δώσει σύκα ξερά και πήγε και τα έθεσε στα μάτια του τυφλού τέκνου του κι έβλεψε. Η Ρωσική Εκκλησία έχει τυπώσει εικόνες του, όπου εικονίζεται στην σπηλιά του ασκούμενος..,
Στον τόπο τούτο κάθε βήμα είναι κι ένας άγιος, ένας ασκητής που έφθασε μέχρι την απάθεια και την θέωση… Υπήρχαν πραγματικοί εργάτες της μυστικής θεολογίας, της αενάου προσευχής, ως ο Δαμασκηνός από το Αϊβαλί της Μικράς Ασίας, όπου ησύχαζε εδώ, άκρως ησυχαστής, ο οποίος με το σπίτι μας είχε μεγάλες σχέσεις. Ο μακάριος Δαμασκηνός έπαιρνε μόνο 30 οκάδες σιτάρι τον χρόνο, όταν άλλοι ήθελαν 100 και 130 οκάδες. Αυτός γκρέμιζε κάποτε ένα πεζούλι για να το διορθώσει και σκάβοντας βρήκε ενα σώμα ακέραιο, λείψανο κεκοιμημένου αγίου πατρός. Ήταν νύκτα και το άφησε για το πρωί, να πάει κάτω στο Κυριακό να ειδοποιήσει, να πάνε οι ιερείς με λαμπαδοφορία να το πάρουν, ως πρέπει στους αγίους. Τότε του παρουσιάζεται ο κοιμηθείς άγιος και του λέγει:
-Να με σκεπάσεις εκεί που είμαι. Εμείς δεν θέλουμε την δόξα ούτε τώρα. Αν δεν με σκεπάσεις αμέσως, και τώρα θα σε τιμωρήσω και στην κρίση.
Και τον εσκέπασε εκεί που ήταν και μένει άγνωστος. Πολλά τα φαινόμενα εδώ. Πολλής αρετής και ο Δαμασκηνός. Αυτά που έχει γράψει ενας Κύριλλος, «ο Αγιορειτικός ησυχαστικός μοναχισμός», του Δαμασκηνού είναι. Ο Δαμασκηνός εκοιμήθη κατά το 1915. Αυτά μου τα έχουν πει οι Γέροντες, καθότι εγώ ήλθα το 1929…
Ήσαν ολόκληρη χορεία τέτοιοι αυστηροί ησυχαστές, με μόνο προσευχή, εργασία και αυστηρότητα, μεμονωμένοι, ησυχάζοντες… Ο Δαμασκηνός ήταν ολο αγρυπνία, ως λέγει ο Μέγας Αρσένιος, μια ώρα ύπνος το εικοσιτετράωρο. Μεγάλος ήσυχαστής ο γερο-Δαμασκηνός… Διάφοροι βλέπουν μυστικές φωταψίες σε διάφορα μέρη. Από το 600 που έχουμε εδώ μοναχούς, κάθε σπήλαιο θα έχει κι ενα ησυχαστή. Πάντως, αν δεν έφθασε τελείως στην θέωση, θα έφθασε στην απάθεια, που είναι κατώτερος βαθμός, στην προόραση, καθώς το ορίζει ο μέγας άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Όλοι αυτοί είναι άγιοι άνδρες. Εδώ στην Καλύβη μας, πριν την πάρει ο Γέρων Θεόφιλος, ο οποίος έζησε 120 ετών, εκοιμήθη το 1918 και ήλθε το 1828, ήταν βιαστής και επί εικοσαετία ο ύπνος του ήταν μόνο δύο ώρες την ημέρα, έμενε ενας ενάρετος Γέρων Δοσίθεος, ο οποίος αξιώθηκε να δει Αγγέλους…
Τέτοιοι άνδρες υπήρχαν, ως ο ιερός Δοσίθεος εδώ… Ο άγιος Σάββας της Καλύμνου είναι μαθητής της Καλύβης μας. Εγώ δεν τον γνώρισα, ο Θεόφιλος τον γνώρισε. Γι’ αυτό όταν μάθαμε περί αυτού, πήγαμε το 1960 στο μοναστήρι του στην Κάλυμνο. Εκάρη μοναχός από τον Γέροντά του Ιάκωβο κι εδώ υπήρξε μαθητής της ζωγραφικής. Μετά τον θάνατό του, όπου έμεινε διάδοχος ο Γερο-Ιωάννης, ο άγιος Σάββας πήγε στην Ιερουσαλήμ. Ήλθε πάλι εδώ ως ιερεύς. Κατόπιν πήγε πάλι στην Ιερουσαλήμ, όπου έμεινε στον ναό της Αναστάσεως, αλλά περισσότερο ασκήτευσε στη μονή του Χοζεβά, ως αναφέρεται στη βιογραφία του. Ήταν ασκητικός άνδρας πολύ… Κατόπιν πήγε στην Αίγινα με τον άγιο Νεκτάριο, άπ’ όπου ερχόταν τακτικά εδώ. Τελευταία φορά επισκέφθηκε στον τόπο το 1927, όπου κεράστηκε εδώ στο αρχονταρίκι.
Στην Καλύβη του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου εκάρη μοναχός ο άγιος οσιομάρτυς Νεκτάριος ο εκ Βρυούλων της Μικράς Ασίας. Η βιογραφία του είναι σαφής. Ομοίως η Αγία Τριάδα, που είναι κάτω από το κοιμητήρι, είναι αρχαία Εκκλησία κι εκεί ευρίσκεται το σπήλαιο του αγίου Γερασίμου του εν Κεφαλληνία. Ο εξάδελφος του αγίου, ο Γερμανός, φαίνεται στον κώδικα της Σκήτης, όπου έκτισε το πρώτο Κυριακό της Αγίας Άννης, κατά κόσμον Γεώργιος, ήταν μεγαλύτερος του Αγίου. Ο Άγιος έφευγε από την Καλύβη τους, του Ευαγγελισμού, και πήγαινε στο σπήλαιο για περισσότερους αγώνες. Και ο Γερμανός ήταν ενάρετος. Κατά την συνήθεια, ανά πενταετία, πήγαιναν οι πατέρες στα Ιεροσόλυμα. Πήγαν μαζί και οι δύο εξάδελφοι και τον άγιο Γεράσιμο ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων τον κράτησε εκεί.
Από τον 16ον αιώνα κτίζονται τα εκκλησάκια των Καλυβών. Ο Γέρο-Χρύσανθος από την Αγία Τριάδα που εκοιμήθη πρόσφατα είχε παπούδες ενα Ονούφριο νηπτικό, ενα Μηνά Μαυροβούνιο πνευματικό κι ενα Βικέντιο. Ο Γέρο-Ονούφριος ήλθε με τα πόδια στο Άγιον Όρος από τη Μικρά Ασία. Εκοιμήθη περί το 1918. Πήγε και στον ηγεμόνα του Μαυροβουνίου και πήρε βοήθεια κι ήλθε κι ανακαίνισε την αρχαία Καλύβη της Μεταμορφώσεως.
Τον Αβιμέλεχ τον γνώρισα πολλά χρόνια. Ήταν ήσυχος, φρόνιμος, καλογερικός κι έγραψε για τον άγιο Νεκτάριο… Ο παπα-Σάββας ήταν θρυλικός πνευματικός, άκρας αρετής… Τους αληθινούς εργάτες του Κυρίου θα τους δούμε στην Δευτέρα Παρουσία του Θεού, τους ύπ’ Αυτού δοξασθέντας, ως λέγει ο άγιος Αθανάσιος, Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, όταν του ζητούσαν μοναχοί ν’ ανακηρύξει ως άγιο ένα κτίτορα και τους λέγει, πως δεν έχουμε σημεία μετά την κοίμησή του, όπως έχουμε σε άλλους αγίους κτίτορας…
Τον Ιωακείμ τον μακρυγένη τον γνώρισα. Ήλθε μετά από εμένα. Ήταν υψηλού αναστήματος και την γενειάδα του, που έφθανε στη γή, την έθετε μέσα στο ζωστικό του. Ο Ιωακείμ εκοιμήθη νέος, έπασχε από φυματίωση. Καλός αδελφός, λίαν ευλαβής, αλλά όχι με υψηλές πνευματικές καταστάσεις, ελλείψει εμπείρου πνευματικού Γέροντος, ο οποίος είναι απαραίτητος για την καλλιέργεια της ψυχής, όπου με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος ο αγωνιζόμενος ανεβαίνει υψηλά…
Η ιστορία της Καλύβης μας είναι 150 ετών. Η ιστορία της Σκήτης μας είναι 1500 ετών. Πολλοί άγιοι διήλθαν…
(Το κείμενο αυτό αποτελεί απόσπασμα συνομιλίας του Γέροντος Ανθίμου της 28.6.1982 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Πρωτάτο» τεύχος 15, σελίς 34, Ιανουαρίου Φεβρουαρίου 1989).
Πηγή: Διμηνιαίο περιοδικό «Μοναχική Έκφραση»,
τ. 49, Ιερά Μονής Αγίου Νεκταρίου, Τρίκορφο Δωρίδος,
Ιούνιος-Ιούλιος-Αύγουστος 2012.