ΑΓΙΟΥ ΦΙΛΑΡΕΤΟΥ, ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΔΟΓΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Παναγιώτατε,

Επειδὴ τὸ Βατικανὸν εἶναι ὄχι μόνον θρησκευτικὸν κέντρον, ἀλλὰ καὶ κράτος, καὶ αἱ σχέσεις μετ᾿ αὐτοῦ, ὡς ἔδειξε σαφῶς ἡ τελευταία ἐπίσκεψις τοῦ Πάπα εἰς τὰ ῾Ηνωμένα ῎Εθνη, ἔχουν καὶ πολιτικὴν σημασίαν, πρέπει νὰ ὑπολογίζῃ κανεὶς καὶ τὸ ἐνδεχόμενον ἐπηρεασμὸν τῆς ῾Ιεραρχίας τῶν ὑποδούλων ᾿Εκκλησιῶν ὑπὸ τῶν ἀθέων ἀρχῶν εἰς τὸ ζήτημα τῆς Ρωμαϊκῆς ᾿Εκκλησίας.῾Η ἱστορία μᾶς μαρτυρεῖ, ὅτι αἱ διαπραγματεύσεις μετὰ τῶν ἑτεροδόξων ὑπὸ συνθήκας πολιτικῶν πιέσεων, πάντοτε ἔφερον εἰς τὴν ᾿Εκκλησίαν μόνον ταραχὰς καὶ σχίσματα. Διὰ τοῦτο θεωροῦμεν ἀπαραίτητον νὰ δηλώσωμεν, ὅτι ἡ ἡμετέρα ὑπερόριος Ρωσικὴ ᾿Εκκλησία, ὅπως ἀναμφισβητήτως καὶ ἡ νῦν εὑρισκομένη εἰς «κατακόμβας» Ρωσικὴ ᾿Εκκλησία, δὲν θὰ δεχθῇ κανένα «διάλογον» ἐπὶ τῶν δογμάτων μὲ τὰς ἄλλας … ΄΄Ομολογίας΄΄ καὶ ἐκ τῶν προτέρων ἀπορρίπτει πᾶσαν σχετικὴν συμφωνίαν μετ᾿ αὐτῶν, ἀναγνωρίζουσα τὴν δυνατότητα ἀποκαταστάσεως τῆς ἑνότητος μετ᾿ αὐτῶν μόνον ἐὰν αὗται ἀποδεχθοῦν πλήρως τὴν ὀρθόδοξον διδασκαλίαν, ὑφ᾿ ἣν μορφὴν αὕτη διεφυλάχθη μέχρι τοῦδε ὑπὸ τῆς ῾Αγίας Καθολικῆς καὶ ᾿Απο- στολικῆς ᾿Εκκλησίας. ῞Εως ὅτου δὲν συμβῇ τοῦτο, οἱ ἀναθεματισμοὶ τοῦ Πατριάρχου Μιχαὴλ Κηρουλαρίου διατηροῦν ὅλην τὴν ἰσχύν των καὶ ἡ ἄρσις των ὑπὸ τῆς ῾Υμετέρας Παναγιότητος ἀποτελεῖ πρᾶξιν παράνομον καὶ ἄκυρον.Βεβαίως δὲν εἴμεθα ἐναντίον τῶν εὐμενῶν ἀμοιβαίων σχέσεων μὲ τοὺς ἐκπροσώπους ἄλλων ΄΄῾Ομολογιῶν΄΄, ἐφ᾿ ὅσον δι᾿ αὐτῶν δὲν προδίδεται ἡ ἀλήθεια τῆς ᾿Ορθοδοξίας. Διὰ τοῦτο ἡ ᾿Εκκλησία ἡμῶν ἀπεδέχθη ἐν καιρῷ τὴν εὐγενῆ πρόσκλησιν νὰ ἀποστείλῃ παρατηρητὰς εἰς τὴν Βʹ Σύνοδον τοῦ Βατικανοῦ, ὅπως ἔστειλε παρατηρητὰς καὶ εἰς τὰς προτεσταντικὰς διασκέψεις τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου ᾿Εκκλησιῶν, διὰ νὰ ἔχωμεν ἐκ πρώτης χειρὸς πληροφορίας περὶ τοῦ ἔργου τῶν συνελεύσεων αὐτῶν ἄνευ οὐδεμιᾶς συμμετοχῆς εἰς τὰς κρίσεις των. ᾿Εκτιμῶμεν τὴν καλὴν συμπεριφορὰν πρὸς τοὺς παρατηρητάς μας καὶ μετ᾿ ἐνδιαφέροντος μελετῶμεν τὰς λεπτομερεῖς ἐκθέσεις των, αἱ ὁποῖαι βεβαιοῦν ὅτι ἐπῆλθον σημαντικαὶ μεταβολαὶ εἰς τὴν Ρωμαϊκὴν ᾿Εκκλησίαν. Θὰ εὐχαριστήσωμεν τὸν Θεόν, ἐὰν αἱ μεταβολαὶ αὐταὶ ἐξυπηρετήσουν τὴν ὑπόθεσιν τῆς προσεγγίσεώς της πρὸς τὴν ᾿Ορθοδοξίαν. ᾿Εὰν ὅμως ἡ Ρώμη πρέπει πολλὰ νὰ μεταβάλῃ, διὰ νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τὸν «τύπον τῆς πίστεως τῶν ᾿Αποστόλων»,ἡ ᾿Ορθόδοξος ᾿Εκκλησία, διαφυλάξασα τὴν πίστιν αὐτὴν μέχρι σήμερον ἀλώβητον, δὲν ἔχει τίποτε νὰ μεταβάλῃ.᾿Αλλὰ πᾶσα συμφωνία μὲ τὴν πλάνην εἶναι ξένη πρὸς ὅλην τὴν ἱστορίαν τῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας καὶ τὴν οὐσίαν αὐτῆς. Αὕτη θὰ ἠδύνατο νὰ ὁδηγήσῃ οὐχὶ εἰς τὴν ἐν ὁμονοίᾳ ὁμολογίαν τῆς ἀληθείας, ἀλλ᾿ εἰς μίαν φαινομενικὴν ἐξωτερικὴν ἕνωσιν, ὁμοίαν πρὸς τὴν συμφωνίαν τῶν διαφόρως σκεπτομένων προτεσταντικῶν κοινοτήτων τῆς Οἰκουμενικῆς Κινήσεως.Νὰ μὴ εἰσχωρήσῃ τοιαύτη προδοσία τῆς ᾿Ορθοδοξίας εἰς τὸ περιβάλλον μας!Θερμῶς παρακαλοῦμεν τὴν ῾Υμετέραν Παναγιότητα νὰ θέσῃ τέρμα εἰς τὸν σκανδαλισμόν, διότι ἡ ὁδὸς τὴν ὁποίαν ἐπελέξατε, καὶ ἂν ἤθελεν ὁδηγήσει ῾Υμᾶς εἰς σύμπνοιαν μετὰ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, θὰ προκαλέσῃ τὴν διαίρεσιν τοῦ ὀρθοδόξου κόσμου, διότι ἀναμφιβόλως πολλὰ ἐκ τῶν πνευματικῶν τέκνων ῾Υμῶν θὰ προτιμήσουν τὴν πίστιν εἰς τὴν ᾿Ορθοδοξίαν ἢ τὴν οἰκουμενικὴν ἰδέαν τῆς συμβιβαστικῆς ἑνώσεως μεθ᾿ ἑτεροδόξων, ἄνευ τῆς πλήρους των ὁμοφροσύνης ἐν τῇ ἀληθείᾳ.᾿Εξαιτούμενος τὰς ἁγίας εὐχὰς ῾Υμῶν, διατελῶ τῆς ῾Υμετέρας Παναγιότητος ταπεινὸς ὑπηρέτης.

Ο Πρόεδρος τῆς ᾿Αρχιερατικῆς Συνόδου τῆς ῾Υπερορίου Ρωσικῆς ᾿Ορθοδόξου ᾿Εκκλησίας

† Μητροπολίτης Φιλάρετος

Νέα ῾Υόρκη ᾿Ιανουάριος 1966