ΑΣΚΗΣΗ – Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ

ΑΣΚΗΣΗ – Η ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΑΓΙΑΣΜΟΥ

Γέροντος Ιωσήφ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Εις την καθ ημάς υλόφρονα και υλιστικήν εποχήν δυσκόλως ακούεται λόγος περί ασκήσεως. Τούτο διότι αι καρδίαι ημών των χριστιανών εβαρύνθησαν εν «κραιπάλη και μέθη και μερίμναις βιοτικαίς» και λίαν δυσχαιρένομεν ακούοντες περί νηστείας, αγρυπνίας, προσευχής και λοιπής κακοπαθείας και ασκήσεως.


Η καθ ημάς «άπιστος και διεστραμμένη γενεά μεριμνά και τυρβάζη περί πολλά πλην του ενός ου εστι χρεία» (πρβλ. Ματθ. ιζ΄ 17, Λουκ. ι΄ 41-42). Το ευαγγελικόν όμως μήνυμα τυγχάνει αναλλοίωτον και δεν προσαρμόζεται εις τους εκάστοτε συρμούς και τάσεις των διαφόρων εποχών. Το λυτρούν κήρυγμα του Θεανθρώπου Ιησού, καίτοι φαίνεται αναχρονιστικόν και δυσχερές δια την αυτοματοποιηθείσαν και πνευματικώς ράθυμον εποχήν μας, είναι η αιώνιος αλήθεια και η μόνη οδός θεογνωσίας.

Δεν ξενίζει ημάς η απόρριψης και αδιαφορία των πολλών καθ ότι και ότε ο ίδιος ο Κύριος «εις τα ίδια ήλθε, οι ίδιοι αυτόν ου παρέλαβον» (Ιω. α΄ 11), διότι «ο κόσμος αυτόν ουκ έγνω» (Ιω.α΄ 10).
Μόνον όσοι παρά την γενικήν αδιαφορίαν ηδυνήθησαν να ακολουθήσουν την «στενήν και τεθλιμμένην οδόν» (Ματθ. ζ΄ 14) θα ευρεθούν εν τη παλιγγενεσία εκ δεξιών του σωτήρος δια να ακούσουν το «ευ δούλε αγαθέ και πιστέ!» (Ματθ. κε΄ 23). Επιπλέον όμως «όσοι έλαβον αυτόν, έδωκεν αυτοίς εξουσίαν τέκνα Θεού γενέσθαι τοις πιστεύουσιν εις το όνομα αυτού» (Ιω. α΄ 12). Αυτοί και μόνον αυτοί «ουκ εξ αιμάτων, ουδέ εκ θελήματος ανδρός, αλλ΄ εκ Θεού εγεννήθησαν» (Ιω. α΄ 13).
Εν Αγίω Όρει προσπαθούμεν να αντιστρατευθώμεν, κατά το δυνατόν, τον νόμον της σαρκός και της ύλης και να εφαρμόσωμεν τον νόμον του πνεύματος. Αυτό τούτο είναι α άσκησις περί ης ο Γέρων ημών, Ιωσήφ μοναχός, αναφέρεται εις το ανα χείρας καινόν του πόνημα όπερ τυγχάνει καρπός υπερεξηκονταετούς ασκήσεως εν ποικίλαις μορφαίς του ασκητικού βίου εν Αγίω Όρει και αλλαχού. Ο γέρων ημών δεν έτυχε της λεγομένης θύραθεν παιδείας ούτε εις τας απλουστέρας της μορφάς. Τολμώμεν όμως να καυχηθώμεν εν Κυρίω ότι έτυχε θείας παιδείας παρά τους πόδας αγίων Γερόντων ων νυν εν ουρανοίς η διατριβή. Παρ αυτών εδιδάχθη, αλλά και δια ιδίας εμπειρίας έμαθε τα θεία και τα νυν εκ της πείρας του διδάσκει και ημάς, ως απείρους και νεωτέρους.
Οσαδήποτε δια της παρανόμου ηδονής απηλαύσαμεν πρέπει δια συντόνου προσπαθείας εις τας εκουσίους ασκήσεις και δι ευτόνου υπομονή εις τας ακουσίας επιφοράς να αποσβέσωμεν. Το πονηρότατον γένος των διαμόνων, το κυριαρχούν εν τη πονηρά εποχή μας, «εν ουδενί δύναται εξελθείν ει μη εν προσευχή και νηστεία» (Μαρκ. θ΄ 29). Η προσευχή η νηστεία και αι λοιπαί μορφαί της ασκήσεως είναι μεν μέσα και ουχί σκοπός, πλην όμως είναι μέσα απαραίτητα δια να «εκκαθάρωμεν την παλαιάν ζύμην και ίνα ώμεν φύραμα νέον» (Α΄ Κορ. ε΄ 7), ώστε «αποθέσθαι τον παλαιόν άνθρωπον τον φθειρόμενον κατά τας επιθυμίας της απάτης και ενδύσασθαι τον καινόν άνθρωπον τον κατά Θεόν κτισθέντα εν δικαιοσύνη και οσιότητι της αληθείας» (Εφες. δ΄ 22, 24).
Οι λόγοι οι οποίοι εμπεριέχονται εις το ανα χείρας εγχειρίδιον αποτελούν, ως επί το πλείστον, απομαγνητοφωνημένας -ανεξαρτήτους αλλήλων- ομιλίας, τας οποίας επεξειργάσθημεν, και δια τούτο επαναλήψεις τινές ήσαν αναπόφευκτοι.
Εχρησιμοποιήθη δε το ιδίωμα της δημοτικής ως το μόνον καταληπτόν υπό της συντριπτικής πλειοψηφίας του λαϊκού στρώματος. Ο σκοπός της εκδόσεως ταύτης είναι το «φως» το αληθινόν, ο φωτίζει πάντα άνθρωπον ερχόμενον εις τον κόσμον» (Ιω. α΄ 9), το φως όπερ «εν τη σκοτία φαίνει, και η σκοτία αυτό ου κατέλαβεν» (Ιω. α΄ 5), να επιλάμψη επί τέλους και εις την αληθώς ζοφεράν ημών εποχήν. Όσοι εκ των εν Χριστώ αδελφών ωφεληθούν εκ της βίβλου ταύτης, πράγμα το οποίον είναι και ο ημέτερος στόχος, ας ευχηθούν και υπέρ των κοπιασάντων.
Ο Καθηγούμενος της Ιεράς και Σεβασμίας Μεγίστης Μονής του Βατοπαιδίου + Αρχιμανδρίτης Εφραίμ και οι συν εμοί εν Χριστώ αδελφοί.

 

Share Button