Λόγος στην Κυριακή των Φώτων
Το Ευαγγελικό ανάγνωσμα των Θεοφανίων περιέχει έναν λόγο του Χριστού μεγάλης σπουδαιότητας. Σ’ αυτόν τώρα θέλω λίγο να στρέψω την προσοχή σας.
Του μεγάλου αυτού γεγονότος της Θεοφάνειας του Κυρίου προηγείται κήρυγμα στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού, του Ιωάννου του Προδρόμου του Κυρίου, του μείζονος μεταξύ των ανθρώπων που γέννησαν ποτέ οι γυναίκες. Το φλογερό του κήρυγμα της μετανοίας για το οποίο προετοιμαζόταν είκοσι ολόκληρα χρόνια στην έρημο της Ιουδαίας τραβούσε προς αυτόν μεγάλο πλήθος ανθρώπων. Ο πύρινος λόγος του κηρύγματός του έκαιγε τις καρδιές των ανθρώπων τους οποίους βάπτιζε στα νερά του Ιορδάνη καθαρίζοντας τις αμαρτίες τους. Την μεγάλη εκείνη ημέρα με πολλή έκπληξη παρατήρησε ότι μεταξύ των άλλων που έρχονται για να βαπτιστούν βρίσκεται και Εκείνος τον οποίον μέχρι τότε δεν είχε γνωρίσει αλλά περί του οποίου του είχε αποκαλυφθεί ότι θα βαπτίζει με το Πνεύμα το Άγιο. Και αφού έπεσε στα πόδια του, του είπε με δέος: «εγώ χρείαν έχω υπό Σου βαπτισθήναι, και συ έρχη προς με;» (Μτ. 3, 14).
Εμείς, που ήδη είμαστε βαπτισμένοι εν Πνεύματι Αγίω και πυρί, δεν θα μπορούσαμε να καταλάβουμε γιατί ο αναμάρτητος Υιός του Θεού πήγε στο δούλο του τον Ιωάννη και ζήτησε να βαπτιστεί από αυτόν με το βάπτισμα της μετανοίας για να Του αφεθούν οι αμαρτίες του, τις οποίες δεν είχε, αν ο ίδιος ο Χριστός δεν μας το έλεγε απαντώντας στην ερώτηση του Προδρόμου το εξής: «άφες άρτι· ούτω γαρ πρέπον εστίν ημίν πληρώσαι πάσαν δικαιοσύνην» (Μτ. 3, 15).
Ω, Κύριε μας! Σε προσκυνούμε εσένα και τον Πρόδρομο Σου και Σε ευχαριστούμε από τα βάθη της καρδιάς μας για το ότι μας έμαθες να σεβόμαστε και να τιμάμε «πάσαν δικαιοσύνην» και να μισούμε την οποιαδήποτε αδικία, διότι εκείνη προέρχεται από τον διάβολο. Κάθε δικαιοσύνη, ακόμα και η πιο ασήμαντη δίκαιη πράξη, είναι ευλογημένη από τον Θεό. Έλαβες το βάπτισμα από τον Ιωάννη στον Ιορδάνη ποταμό για την άφεση αμαρτιών διότι ήθελες να εκπληρώσεις ό,τι προβλέπει το σχέδιο του Θεού. Η κατάδυση στα νερά του Ιορδάνη αποτελούσε σφράγισμα της μετανοίας γι’ αυτούς που έρχονταν να βαπτιστούν. Διότι για την ολόκαρδη μετάνοια, αυτός που δεχόταν το βάπτισμα του Ιωάννη, λάμβανε από τον Θεό την άφεση των αμαρτιών του.
Το βάπτισμα όμως αυτό δεν ανακαίνιζε τον άνθρωπο και δεν ήταν γι’ αυτόν μία δεύτερη γέννηση, όπως αυτό γίνεται στο μεγάλο μυστήριο του βαπτίσματος, με το άγιο Πνεύμα, με το οποίο βαπτιζόμαστε εμείς οι χριστιανοί. Ήταν λοιπόν δίκαιο το βάπτισμα του Ιωάννου. Δεν μίλησε όμως μόνο γι’ αυτήν την δικαιοσύνη, ο Σωτήρας μας στον Ιωάννη για να τον καθησυχάσει και να λύσει την απορία του, αλλά για την πάσα δικαιοσύνη, δηλ. το σχέδιο του Θεού. Με τον θείο λόγο του αγίασε και ευλόγησε την κάθε αλήθεια και συνεπώς κατέκρινε την οποιαδήποτε αδικία.
Σκεφτείτε, αγαπητοί μου, άνθρωποι του ίδιου με μένα πνεύματος, κοινωνοί του μικρού ποιμνίου του Χριστού, πόση αδικία υπάρχει στον κόσμο! Πόσο μεγάλη αμαρτία είναι ο πόλεμος, όταν οι λαοί, ακόμα και οι χριστιανικοί λαοί, εξοντώνουν ο ένας τον άλλον! Αν ο φόνος ενός μόνο ανθρώπου σε πολλούς λαούς τιμωρείται με θάνατο, τότε πώς ο Κύριος θα τιμωρήσει αυτούς που ευθύνονται για το φόνο δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων; Η οποιαδήποτε αμαρτία είναι αδικία και ο πόλεμος είναι η εσχάτη αδικία την οποία όλοι μας πρέπει να την μισούμε.
Μεγάλη αδικία υπάρχει στα κράτη εκείνα όπου η γη, που δόθηκε από τον Θεό σε όλους τους ανθρώπους, και ιδιαίτερα σ’ αυτούς που την καλλιεργούν, δεν ανήκει στον λαό και στο κράτος αλλά σ’ εκείνους τους ανθρώπους που έχουν εξουσία, που τους την δίνει το χρήμα. Και πόση ακόμα αδικία υπάρχει στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, ακόμα και μεταξύ των συγγενών και μελών της ίδιας οικογένειας. Η αδικία αυτή χαροποιεί πάρα πολύ το διάβολο. Δεν ήταν έτσι τα πράγματα στην εποχή των αποστόλων, μεταξύ των πρώτων χριστιανών. «Του δε πλήθους των πιστευσάντων ην η καρδία και η ψυχή μία, και ουδέ εις τι των υπαρχόντων αυτώ έλεγεν ίδιον είναι, αλλ’ ην αυτοίς άπαντα κοινά. Και μεγάλη δυνάμει απεδίδουν το μαρτύριον οι απόστολοι της αναστάσεως του Κυρίου Ιησού, χάρις τε μεγάλη ην επί πάντας αυτούς. Ουδέ γαρ ενδεής τις υπήρχεν εν αυτοίς· όσοι γαρ κτήτορες χωρίων ή οικιών υπήρχον, πωλούντες έφερον τας τιμάς των πιπρασκομένων και ετίθουν παρά τους πόδας των αποστόλων διεδίδοτο δε εκάστω καθότι αν τις χρείαν είχεν» (Πράξ. 4, 32-35).
Δεν είναι μόνο ο λόγος αυτός του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, για το σχέδιο του Θεού, που αποτελεί το μεγαλείο της σημερινής εορτής. Η Βάπτιση του Κυρίου μας έχει για μας επίσης ύψιστη σημασία διότι έχουμε την φανέρωση της Αγίας Τριάδος. Την στιγμή που ο Υιός του Θεού ανέβαινε από το νερό πάνω, από τον ουρανό, ακούστηκε η φωνή του Θεού Πατέρα που μαρτυρούσε για τον Υιό του λέγοντας: «ουτός εστίν ο Υ’ιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» (Μτ. 3, 17). Και το Πνεύμα το Άγιο «εν είδει περιστεράς» κατέβηκε από τον ουρανό πάνω στο κεφάλι του προαιώνιου Υιού του Θεού. Έχει μεγάλη σημασία αυτή η Θεοφάνεια, όπως αλλιώς ονομάζεται η εορτή της Βαπτίσεως του Κυρίου. Ο ίδιος ο τρισυπόστατος Θεός φανέρωσε την θεότητα του Δευτέρου Προσώπού του, του ενσαρκωμένου Λόγου του Θεού. Ο Θεός Πατέρας και το Άγιο Πνεύμα σαν να παρουσίασαν στην ανθρωπότητα τον Σωτήρα του γένους των ανθρώπων.
Δεν αρκούν αυτά σ’ εκείνους που δεν πιστεύουν στον Κύριο Ιησού Χριστό; Δεν τους συγκινεί η θεία του διδασκαλία, με την οποία δεν μπορεί να συγκριθεί καμμία ανθρώπινη; Δεν τους αρκούν τα θαύματά του με τα οποία ο Χριστός επιβεβαίωνε το κήρυγμά του; Δεν τους φτάνει το ότι το κήρυγμά του το σφράγισε με το τίμιο αίμα του πάνω στον φοβερό σταυρό του Γολγοθά; Και το ότι αναστήθηκε την τρίτη ημέρα μετά το θάνατό του, και που για σαράντα ημέρες, μετά την ανάστασή του, φανερώθηκε πολλές φορές στους μαθητές του, και ολοκλήρωσε το έργο της σωτηρίας του κόσμου με την ένδοξη ανάληψή Του στους ουρανούς από το όρος των Ελαιών;
Ω, Υιέ του Θεού! Ω, Σωτήρα μας, Κύριε Ιησού Χριστέ! Στα έργα της αγάπης σου, στα αμέτρητα θαύματά σου, πρόσθεσε και ένα άλλο θαύμα: άγγιξε με την δεξιά σου τη λίθινη καρδιά τους και δώσε σ’ αυτούς «καρδιά σαρκίνη». Αμήν.
(Αγ. Λουκά, Αρχιεπ. Κριμαίας, «Λόγοι και Ομιλίες», τ. Β΄, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, σ.53-57)
