…Ο διωγμός δεν άγγιξε μόνο αθώους ανθρώπους αλλά και αυτούς που ήταν ένοχοι για αυτά τα εγκλήματα.Πραγματικά πολλές φορές οι διώκτες έγιναν και οι ίδιοι διωκόμενοι.Δεν βλέπουμε κανέναν ηρωισμό στις πράξεις τους αφού έπεσαν θύματα του κόσμου που οι ίδιοι είχαν δημιουργήσει.Το μόνο φταίξιμο αυτών των οποίων σήμερα τιμούμε ήταν η πίστη τους για το Χριστό,η αγάπη τους προς το Θεό και η προσπάθειά τους να οδηγήσουν τους ανθρώπους στον δρόμο της σωτηρίας.Δεν τιμούμε ως νεομάρτυρες και ομολογητές όλους όσους υπέφεραν τα φριχτά εκείνα χρόνια αλλά αυτούς που έμειναν πιστοί στον Χριστό μέχρι τέλους,αυτούς που δεν ενέδωσαν στους κατασταλτικούς μηχανισμούς,που δεν αρνήθηκαν τον Χριστό ακόμη και όταν τους φυλάκιζαν και τους βασάνιζαν και που δεν πρόδωσαν τους συγγενείς τους όπως πολύ συχνά γινόνταν.   Δεν ξέρουμε πόσοι ήταν-δεκάδες χιλιάδες,εκατοντάδες χιλιάδες ή εκατομμύρια-επειδή η αλήθεια δεν θα αποκαλυφθεί πλήρως ποτέ.Δεν θα ανοιχθούν ποτέ ολα τα αρχεία για να δούμε ποιός έμεινε πιστός μέχρι τέλους και ποιός έπεσε.Επιπλέον στους φακέλους των ανακριτών,τους οποίους συμβουλευόμαστε,υπάρχουν πολλά ψεύδη.Μπορεί για παράδειγμα να έμεινε κάποιος πιστός μέχρι τέλους και στο φάκελό του να γράφει πως αρνήθηκε την πίστη του.  Την πλήρη αλήθεια για την ζωή όλων αυτών των θυμάτων και των αγίων την ξέρει μόνο ο Θεός.Η εκκλησία αγιοκατάταξε όλους τους νέους μάρτυρες και ομολογητές τους οποίους γνωρίζει και των οποίων οι πράξεις είναι επιβεβαιωμένες μέσα απο ντοκουμέντα και αρχεία.Ανάμεσά τους υπήρξαν επίσκοποι,ιερείς και μοναχοί.Επίσης πολλοί ήταν οι λαικοί οι οποίοι όσο και να βασανίστηκαν δεν απαρνήθηκαν την πίστη τους.   Οι πράξεις των νέων μαρτύρων και ομολογητών είναι ένας πολύτιμος θησαυρός τον οποίο η εκκλησία πρέπει να διατηρήσει.Δεν ξέρουμε τι μας περιμένει από εδώ και πέρα.Είναι λάθος να πιστεύουμε πως η εκκλησία θα χαίρει πάντοτε ευημερίας,ειρήνης και καλών σχέσεων με την εξουσία,όποια και αν είναι αυτή,επειδή οι καιροί αλλάζουν όπως μας έχει διδάξει η ιστορία.Η Ορθόδοξη Εκκλησία μας πέρασε από πολλές καταστάσεις και πάντοτε υπήρχαν αυτοί που ακολουθούσαν τον Χριστό στον δρόμο του Γολγοθά μέχρι τέλους.  Σήμερα προσευχόμαστε όπως το έλεος του Θεού να μην εγκαταλείψει ποτέ τον λαό μας,έτσι όπως έγινε όταν πολλοί εγκατέλειψαν και αρνήθηκαν τον Χριστό και την Εκκλησία.Να προσευχηθούμε να μην λάβει ξανά μέρος αυτή η άρνηση.Να προσευχόμαστε για να μπορούμε να παραδώσουμε στους απογόνους μας την ορθόδοξη πίστη την οποία κληρονομήσαμε με ένα τόσο μεγάλο τίμημα. Απόσπασμα από την ομιλία του μητροπολίτου Βολοκαλαμσκ κ.Ιλαρίωνος την 10η Φεβρουαρίου ημέρα μνήμης των Νέων Μαρτύρων και Ομολογητών της Ρωσικής Εκκλησίας.