Οἱ φυλακές ἦταν ὀργανωμένες σύμφωνα μέ τό πολιτικό χρῶμα.
Στήν πόλι Μποτοσάνι ἦταν τά μέλη τῶν ἱστορικῶν κομμάτων, πού ἀποδείχθηκαν ἀκόμη μιά φορά οἱ πιό πιστοί καί διατεθειμένοι στούς συμβιβασμούς, παρόλο πού εἶχαν τίς πιό μικρές ποινές.
Μερικοί πρόκριτοί τους μεταφέρθηκαν στήν Χώρα, γιά νά προβάλλουν τά μεγάλα κατορθώματα τοῦ καθεστῶτος τους. Γιά τόν σκοπό αὐτόν διατέθηκε ὑλικό καί χρῆμα γιά τήν προπαγάνδα καί οἱ ἄνθρωποι ἐνθουσιάστηκαν.
Δέν χρειάστηκαν ἰδιαίτερες προσπάθειες γιά “ἀναμόρφωση”. Ἔγιναν γρήγορα δηλώσεις μή ἀλληλεγγύης μέ τό παρελθόν καί ὑποταγῆς στό παρόν καί ἔτσι ἡ ἀποφυλάκισή τους ἔγινε χωρίς ἀντίδραση ἤ σκάνδαλο.
Στήν Γκέρλα ἦταν μαζεμένοι οἱ χωρίς συγκεκριμένο πολιτικό χρῶμα κρατούμενοι, σάν ἀβέβαια καί ὕποπτα στοιχεῖα γιά τό Κόμμα.
Κι ἐδῶ χρησιμοποιήθηκαν οἱ δημαγωγικοί λόγοι, οἱ βόλτες στήν Χώρα καί μεγάλες ὑποσχέσεις καί σιγά-σιγά ἀποφυλακίσθηκαν.
Ἡ τελευταία “ἀναμόρφωση” στό Ἀϊούντ ἄρχισε τό 1959 – ὅταν τό Διεθνές Δικαστήριο τῆς Χάγης ἀποφάσισε ν᾿ἀθωώσει τόν Ὀργανισμό τῶν Λεγεωναρίων πού κατηγορήθηκε γιά φασισμό, διέταξε τήν ἐπανεξέταση τῶν λεγεωναρικῶν δικῶν καί τήν ἀποφυλάκιση ὅλων τῶν πολιτικῶν κρατουμένων – καί σταμάτησε τόν Αὔγουστο τοῦ 1964. Ὁ σκοπός της ἦταν ἡ τελειωτική καταστροφή τῶν ἐπιζώντων λεγεωναρίων διά τοῦ θανάτου ἤ διά τῆς βιολογικῆς καί ἠθικῆς κατάπτωσης.
Στό Ἀϊούντ ἦταν οἱ λεγεωνάριοι! Μ᾿ αὐτούς δέν ἦταν καθόλου εὔκολο καί ἡ “ἀναμόρφωση” ἦταν πολλή ἐπίπονη. Ἡ τελευταία “ἀναμόρφωση” στό Ἀϊούντ ἦταν μιά πανωλεθρία. Αὐτή εἶχε ἀναληφθῆ καθημερινά ἀπό δύο συνταγματάρχες τῆς Ἀσφάλειας τοῦ Κράτους μαζί μέ μιά ὁλόκληρη συνοδεία δεσμοφυλάκων.
Ὁ Ράδου Γίρ, ὁ ποιητής τοῦ ὁποίου οἱ στίχοι ἦταν τό βιβλίο τῆς κατήχησης τῆς ρουμανικῆς ψυχῆς στίς φυλακές, ἦταν κατεστραμμένος, σκελετωμένος, τραυματισμένος. Εἶχε φτάσει στά ὅρια τῆς ἀντοχῆς. Εἶχε πίσω του ἕνα τέταρτο αἰῶνα φυλακῆς. Γιά ἕνα χρόνο περίμενε τήν κεφαλική ποινή, ὅπως εἶχε καταδικαστεῖ. Σάν αρχηγός λεγεωνάριος τοῦ ἔδωσαν τήν εὐθύνη τῆς ζωῆς ὅλων τῶν κρατουμένων. Ἡ ἐναλλαγή ἦταν σαφής: εἴτε ὑπακούετε, εἴτε σᾶς σκοτώνουμε. Αὐτός τελικά ἔκανε μιά δήλωση ὅτι παραιτεῖται ἀπό τό ἔργο του πού εἶχε παλαιότερα κοινωνικό χαρακτῆρα. Τό ἴδιο ἔκανε καί ὁ Νικηφόρος Κραϊνίκ. Τά γράμματά τους διαβάστηκαν στούς κρατουμένους καί τά ἄκουσαν σάν νά ἐπῆραν ἕνα κρύο καί σκανδαλιστικό μπάνιο.
Κατασκευάσθηκαν εἰδικά δωμάτια-κλάμπ, ὅπου γινόταν ἡ “ἀναμόρφωση”. Ὠργανώθηκαν πολλές ὁμάδες ἀκτιβιστῶν τῆς “ἀναμόρφωσης”, ὅλοι ξεδιαλεγμένοι ἀπό τίς κορυφές τῆς εὐφυΐας. Δόθηκαν γραπτές καί προφορικές δηλώσεις.
Οἰ προφορικές εἰπώθηκαν ἐλάχιστα καί μέ δόλο.
Τό πιό τραγικό ἦταν ὅτι οἱ ἀκτιβιστές ἀναμορφωτές παρουσιαζόταν σάν γενναῖοι καί ἥρωες πού πραγματοποίησαν μιά ὑπερήφανη ἀποστολή. Ρεζίλευαν τόν ἑαυτό τους, ψεύδονταν ἤ κορόϊδευαν ὅ,τι ἦταν πολύτιμο κάποτε γι΄ αὐτούς, καί ἔλεγαν ὅτι ἔχουν ζήσει μιά συνειδησιακή ἐκδίκηση, ἡ ὁποία τούς ἀνεκάλυψε τήν ἀλήθεια καί ἀπ᾿ αὐτήν τήν θέση ἐκτελοῦν ἕνα τιμητικό καθῆκον.
Ἡ διαστροφή ἦταν ἀποκρουστική.
Οἱ ἀλαλαγμοί τῶν ἀναμορφωτῶν ἔμοιαζαν μέ γαύγισμα ὕαινας. Ὅλη ἡ ὁμιλία τους μύριζε μέ ἠθικό ψοφίμι. Ἔξυπνοι καί μορφωμένοι αὐτοί παρεξηγοῦσαν τήν ἀλήθεια τόσο ἐπιτήδεια ὥστε ἔμενες ἔκθαμβος ἀπό τήν διαλεκτική ἰκανότητά τους. Αὐτοί συναγωνίζοντο στά ρητορικά σχήματα. Βασανίζονταν συχνά μεταξύ τους.
Τώρα αὐτοί ψεύδονταν, ὕστερα παραπλανοῦσαν ἤ κολάκευαν καί ψεύδονταν. Πολύ δύσκολα μποροῦσες νά διακρίνεις τήν ἀλήθεια ἀπό τό ψέμμα, ἄν δέν ἤσουν ἀρκετά ἐνήμερος ἤ ἑτοιμασμένος ἀπό πρίν.
___________________________________
