1. Όταν ποθήσουμε να φύγουμε από τον κόσμο και να αποξενωθούμε από τα κοσμικά πράγματα, κανένα άλλο πράγμα δεν μας χωρίζει περισσότερο από αυτόν και δεν θανατώνει τα πάθη μέσα μας και μας ξυπνάει και ζωογονεί στα πνευματικά, όσο το πένθος και ο καρδιακός πόνος, ο γινόμενος με διάκριση. Γιατί το πρόσωπο του σεμνού ανθρώπου μιμείται την ταπείνωση του αγαπημένου Χριστού. Και πάλι, κανένα άλλο πράγμα δεν μας κάνει να συναναστρεφόμαστε με τον κόσμο και με τα κοσμικά πράγματα και με τους μέθυσους και ασώτους του και δεν μας χωρίζει περισσότερο από τους θησαυρούς της σοφίας και της γνώσης τον μυστηρίων του Θεό, όσο ο χλευασμός και η αχαλίνωτη φαντασία(1), το οποίο είναι επάγγελμα του δαίμονα της πορνείας. Επειδή πιστεύω ότι είσαι φίλος της σοφίας, αγαπητέ, με αγάπη σε παρακαλώ: φυλάξου από την επιρροή του εχθρού, για να μην ψυχράνεις, με τα ευτράπελα των λόγων σου, την ψυχή σου από την θέρμη της αγάπης του Χριστού, ο οποίος για σένα γεύθηκε χολή πάνω στο ξύλο του Σταυρού, και για να μην γεμίσεις την ψυχή σου, αντί της γλυκιάς εκείνης μελέτης και της παρρησίας προς τον Θεό, με πολλές φαντασίες, ακόμη και όταν είσαι ξύπνιος. Και όταν κοιμάσαι, να μην την αιχμαλωτίσει με άτοπα όνειρα, των οποίων την δυσοσμία οι άγιοι Άγγελοι δεν ανέχονται. Να μην γίνεις έτσι στους άλλους αιτία πτώσης και στον εαυτό σου αγκάθι. Βίασε λοιπόν τον εαυτό σου να μιμηθείς την ταπείνωση του Χριστού για να ανάψει ακόμη περισσότερο η φωτιά που Αυτός έβαλε μέσα σου. Με αυτή τη φωτιά ξεριζώνονται όλες οι συγκινήσεις του κόσμου που σκοτώνουν τον ανανεωμένο άνθρωπο και μολύνουν τις αυλές του Κυρίου του Αγίου και Δυνατού. Γι’ αυτό κι εγώ παίρνω το θάρρος να πω, σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο, ότι είμαστε ναός του Θεού. Ας αγνίσουμε λοιπόν το ναό Του όπως και Αυτός είναι αγνός για να επιθυμήσει να εγκατασταθεί σε αυτόν. Ας τον αγιάσουμε, όπως και Αυτός είναι Άγιος. Και να τον στολίσουμε με όλα τα καλά και τίμια έργα. Ας τον θυμιάσουμε με το θυμίαμα της ανάπαυσης του θελήματός Του μέσω της καθαρής και καρδιακής προσευχής, την οποία είναι αδύνατον να αποκτήσουμε όσο έχουμε επαφή με τις συνεχείς κοσμικές συγκινήσεις. Και έτσι θα επισκιάσει την ψυχή η νεφέλη της δόξας Του και θα ανατείλει το φως της μεγαλοσύνης Του μέσα στην καρδιά. Και θα γεμίσουν χαρά και ευφροσύνη όλοι οι κάτοικοι του σκηνώματος του Θεού. Οι δε αναιδείς και αναίσχυντοι θα εξαφανισθούν με την φλόγα του Αγίου Πνεύματος.
2. Ονείδιζε λοιπόν τον εαυτό σου πάντοτε αδελφέ και λέγε: «αλλοίμονο σου άθλια ψυχή, πλησίασε ὁ χωρισμός σου από το σώμα. Γιατί ευχαριστιέσαι με εκείνα που σήμερα πρόκειται να εγκαταλείψεις και δεν πρόκειται να τα ξαναδείς ποτέ;». Πρόσεξε αυτά που είναι μπροστά σου και σκέψου τα όσα έπραξες, και πώς τα έκανες και ποια είναι, και με ποιόν πέρασες τις μέρες της ζωής σου ή ποιός δέχθηκε τον κόπο της εργασίας της πνευματικής σου καλλιέργειας και ποιόν ευχαρίστησες με την πάλη σου, για να έρθει να σε συναντήσει, στον καιρό του θανάτου σου. Σε ποιόν έδωσες χαρά με την πορεία σου, για να ξεκουραστείς στο λιμάνι του. Για χάρη τίνος ταλαιπωρήθηκες κοπιάζοντας, για να φτάσεις σε αυτόν με χαρά. Και ποιόν απέκτησες φίλο στον μέλλοντα αιώνα, για να σε υποδεχθεί σύντομα στο θάνατό σου. Σε ποιό χωράφι δούλεψες και ποιός είναι αυτός που πρόκειται να σου δώσει το μισθό σου στη δύση της ζωής σου.
3. Εσύ, ψυχή, εξέτασε τον εαυτό σου και δες προς τα που έχεις το μερίδιο σου και αν πέρασες τον καιρό σου στο χωράφι που καρποφορεί πίκρα, για αυτούς που το καλλιεργούν, φώναξε και βόησε, με στεναγμό και στενοχώρια, τα λόγια που δίνουν ανάπαυση στο Θεό σου περισσότερο από τις θυσίες και τα ολοκαυτώματα. Ας αναβλύζει το στόμα σου πονεμένες φωνές με τις οποίες ευχαριστούνται οι άγιοι Άγγελοι. Πλύνε τα μάγουλά σου με τα δάκρυα τον ματιών σου, για να αναπαυθεί σε σένα το Άγιο Πνεύμα και να σε καθαρίσει από τη βρωμιά της κακίας σου. Καταπράυνε τον Κύριο σου με τα δάκρυα, για να έλθει σε σένα. Παρακάλεσε την Μαρία και τη Μάρθα για να σε διδάξουν πένθιμες φωνές. Βόησε προς τον Κύριο :
4.Προσευχή: Κύριε Ιησού Χριστέ, ο Θεός μας, Εσύ που έκλαψες πάνω από το Λάζαρο και έχυσες δάκρυα λύπης και συμπάθειας για αυτόν, δέξου τα δάκρυα της πικρίας μου. Με τα άγια παθήματά Σου, θεράπευσε τα πάθη μου. Με τις πληγές Σου, γιάτρεψε τα τραύματά μου. Με το Αίμα Σου καθάρισε το αίμα μου και ανάμιξε το σώμα μου με την οσμή του ζωοποιού Σου Σώματος. Η χολή με την οποία ποτίστηκες από τους εχθρούς, ας γλυκάνει την ψυχή μου από την πικρία με την οποία με πότισε ο αντίδικος διάβολος. Το σώμα Σου, που τεντώθηκε πάνω στο ξύλο το Σταυρού ας απλώσει σε Σένα τον νου μου, που από τους δαίμονες σύρθηκε προς τα κάτω. Η κεφαλή Σου την οποία έγειρες πάνω στο Σταυρό, ας υψώσει την κεφαλή μου που χτυπήθηκε από τους αντιπάλους δαίμονες. Τα πανάγια χέρια Σου, που καθηλώθηκαν από τους άπιστους στο Σταυρό ας με οδηγήσουν σε Σένα, βγάζοντάς με από το χάσμα της απώλειας, όπως υποσχέθηκε το πανάγιό Σου στόμα. Το πρόσωπό Σου που δέχθηκε ραπίσματα και φτυσίματα από τους καταραμένους, ας λαμπρύνει το πρόσωπο μου, το μολυσμένο από τις αμαρτίες. Η ψυχή Σου, την οποία, ενώ ήσουν επάνω στο Σταυρό παρέδωσες στον Πατέρα Σου, ας με οδηγήσει σε Σένα με τη χάρη Σου. Δεν έχω καρδιά θλιμμένη για να Σε αναζητήσω, δεν έχω μετάνοια, δεν έχω κατάνυξη, ούτε δάκρυα, που επαναφέρουν τα παιδιά στην κληρονομιά τους. Δεν έχω Κύριε δάκρυ παράκλησης. Σκοτίσθηκε ο νους μου από τα κοσμικά και δεν μπορεί να κοιτάξει σε Σένα με πόνο. Ψυχράθηκε η καρδιά μου από το πλήθος των πειρασμών και δεν μπορεί να ζεσταθεί με τα δάκρυα της αγάπης για Σένα. Αλλά Εσύ Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός, που είσαι ο θησαυρός των αγαθών, χάρισέ μου μετάνοια ολοκληρωμένη και καρδιά γεμάτη πόνο, για να έρθω ολόψυχα να σε αναζητήσω, γιατί χωρίς Εσένα, θα αποξενωθώ από κάθε καλό. Χάρισέ μου λοιπόν, Αγαθέ την Χάρη σου. Ο Πατήρ, ο οποίος Σε προήγαγε από τους κόλπους Του έξω και πέρα από το χρόνο(2), ας ανακαινίσει μέσα μου τις μορφές της εικόνας Σου. Σε εγκατέλειψα, μη με εγκαταλείπεις! Έφυγα από Σένα, βγες να με αναζητήσεις και να με βάλεις στο λιβάδι Σου και να με συναριθμήσεις με τα πρόβατα της εκλεκτής Σου ποίμνης και να με διαθρέψεις μαζί με αυτά με την χλόη των θείων μυστηρίων Σου. Αυτών των προβάτων η καθαρή καρδιά είναι κατοικία Σου και φανερώνεται μέσα σε αυτή η λάμψη των αποκαλύψεων Σου, η οποία λάμψη είναι παρηγοριά και αναψυχή αυτών που κουράζονται για Σένα με θλίψεις και κάθε είδους κακώσεις. Αυτής της λάμψεως και εμείς ας αξιωθούμε, με την χάρη και φιλανθρωπία Σου, του Σωτήρα μας Ιησού Χριστού στους αιώνες των αιώνων. Αμήν.
1. Στο πρωτότυπο: «μετά παρρησίας μετεωρισμός»
2. Στο πρωτότυπο: «ἀχρόνως καί ἀϊδίως»
